image

Juridische vraag: Is de Wet bescherming persoonsgegevens van toepassing op WhatsApp-groepen?

woensdag 16 augustus 2017, 12:20 door Arnoud Engelfriet, 21 reacties

Ict-jurist Arnoud Engelfriet geeft elke week antwoord op een interessante vraag over beveiliging, recht en privacy. Heb jij een vraag? Stuur hem naar juridischevraag@security.nl.

Vraag: In de messenger-app WhatsApp kun je groepschats opzetten, zodat je gemakkelijk kunt overleggen of bijvoorbeeld een datum prikken voor een gezamenlijke borrel. Een nadeel is echter dat iedereen je kan toevoegen aan de groepschat, zonder dat je daar toestemming voor moet geven. Iedereen ziet dan ook je naam en je telefoonnummer. Is dat wel toegestaan?

Antwoord: Namen en telefoonnummers zijn persoonsgegevens, en het gebruik daarvan valt in principe dan ook onder de Wet bescherming persoonsgegevens (en vanaf volgend jaar de Privacyverordening/AVG/GDPR). Het verstrekken van die gegevens aan derden kan onder die wetgeving eigenlijk alleen met toestemming of als het noodzakelijk is voor een aangevraagde dienst of gesloten overeenkomst.

Bij WhatsApp-groepen val je echter mogelijk buiten deze wet, omdat het vaak gaat om particulieren die die groepen opzetten. De privacywetgeving is niet van toepassing op verwerkingen voor strikt huishoudelijke doeleinden, en verdedigbaar is dat een dergelijke groep daaronder valt. Hoewel in 2014 werd bepaald dat het filmen van de openbare weg door een particulier niet meer strikt huishoudelijk was, dus als je streng in de leer bent dan gaat dit niet op.

Als de wet wel van toepassing is, dan moet je dus als groepsbeheerder nagaan of er toestemming is of een duidelijke noodzaak. In de praktijk zal men daar erg makkelijk mee omgaan, en kom je er pas achter dat je in de groep zit als je er berichten van ontvangt. Het 'kwaad' (de anderen die je naam en adres hebben) is dan al geschied.

Natuurlijk staat er over dit onderwerp ook van alles in de Voorwaarden van WhatsApp. Maar dat boeit weinig: toestemming kan niet in algemene voorwaarden worden verkregen, en bovendien moet toestemming specifiek zijn. Op WhatsApp zitten betekent niet dat iedereen je in alle mogelijke groepen mag prikken.

Ik vraag me af waarom WhatsApp niet gekozen heeft voor een popupje of iets dergelijks waarbij je moet goedkeuren dat je in een groep terecht wilt komen. Erg moeilijk lijkt me dat niet en het zou veel ergernis schelen.

Arnoud Engelfriet is Ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.

Reacties (21)
16-08-2017, 12:47 door Anoniem
Maar hoe zit het dan, wanneer je zelf geen WA gebruikt maar dat jouw telefoonnummer, zonder jouw toestemming, wel gedeeld wordt met WA omdat anderen jouw nummer, inclusief jouw gegevens, in hun adresboek hebben gezet?
Particulieren zijn helaas niet te vervolgen maar wordt het niet eens tijd dat gebruikers in hun adresboek bepaalde nummers onzichtbaar voor apps als WA kunnen maken?
16-08-2017, 13:46 door Anoniem
Door Anoniem: Maar hoe zit het dan, wanneer je zelf geen WA gebruikt maar dat jouw telefoonnummer, zonder jouw toestemming, wel gedeeld wordt met WA omdat anderen jouw nummer, inclusief jouw gegevens, in hun adresboek hebben gezet?
Particulieren zijn helaas niet te vervolgen maar wordt het niet eens tijd dat gebruikers in hun adresboek bepaalde nummers onzichtbaar voor apps als WA kunnen maken?

WA toont alleen je nummer wanneer je het zelf ook geïnstalleerd hebt. Anders blijf je "verborgen" voor de app.
Met andere woorden, wanneer jij geen WA hebt kan een ander je nummer niet uit een groep opmaken omdat je pas in de groep kan worden opgenomen als je het hebt geïnstalleerd.
16-08-2017, 14:07 door Anoniem
Door Anoniem: Maar hoe zit het dan, wanneer je zelf geen WA gebruikt maar dat jouw telefoonnummer, zonder jouw toestemming, wel gedeeld wordt met WA omdat anderen jouw nummer, inclusief jouw gegevens, in hun adresboek hebben gezet?
Particulieren zijn helaas niet te vervolgen maar wordt het niet eens tijd dat gebruikers in hun adresboek bepaalde nummers onzichtbaar voor apps als WA kunnen maken?

Daar is Facebook helemaal niet bij gebaat dus indien dat niet wettelijk afgedwongen gaat worden gaat FB dat nooit implementeren.
16-08-2017, 14:21 door Anoniem
Door Anoniem:
Door Anoniem: Maar hoe zit het dan, wanneer je zelf geen WA gebruikt maar dat jouw telefoonnummer, zonder jouw toestemming, wel gedeeld wordt met WA omdat anderen jouw nummer, inclusief jouw gegevens, in hun adresboek hebben gezet?
Particulieren zijn helaas niet te vervolgen maar wordt het niet eens tijd dat gebruikers in hun adresboek bepaalde nummers onzichtbaar voor apps als WA kunnen maken?

WA toont alleen je nummer wanneer je het zelf ook geïnstalleerd hebt. Anders blijf je "verborgen" voor de app.
Met andere woorden, wanneer jij geen WA hebt kan een ander je nummer niet uit een groep opmaken omdat je pas in de groep kan worden opgenomen als je het hebt geïnstalleerd.
Anoniem van 12:47 heeft het niet over WhatsApp-groepen, maar over het feit dat WhatsApp na installatie alle contacten (inclusief telefoonnummer) aan de servers van WhatsApp stuurt. Daarmee controleert WhatsApp welke van je contacten ook WhatsApp hebben, zodat die als zodanig in WhatsApp verschijnen.

@Anoniem van 12:47:
Dat is niet toegestaan, omdat WhatsApp op dat moment geen toestemming van alle contacten heeft (tenzij alle contacten WhatsApp gebruiken). Helaas zijn er op dit moment nog weinig mogelijkheden om hier echt iets aan te doen, omdat WhatsApp in de VS zit. Hopelijk wordt dat met de Algemene Verordening Gegevensbescherming beter, o. a. omdat WhatsApp dan een vertegenwoordiger in de EU moet hebben (zie Artikel 27 AVG).
16-08-2017, 18:01 door Anoniem
Wat te denken van LinkedIN en al die andere "sociale" apps/websites. Die heel vriendelijk een grote knop op "Yes, browse and copy my contacts" hebben staan waar je als gebruiker ook heel makkelijk per ongeluk op kunt klikken. Hoe verhoudt dat zich tot bescherming persoonsgegevens?
16-08-2017, 18:58 door Anoniem
Jullie denken toch niet dat zulke firma's uit de VS zich iets aantrekken van onze wet bescherming persoons gegevens?
De helft van de Amerikanen weet niet eens waar Nederland ligt.

Als je je daar zorgen over maakt kun je beter met Duitse en Zwitserse firma's / software in zee gaan of met mensen die echt om je privacy geven en 100% open source zijn. Dan valt het wellicht allemaal mee.
17-08-2017, 09:29 door Anoniem
Door Anoniem: Jullie denken toch niet dat zulke firma's uit de VS zich iets aantrekken van onze wet bescherming persoons gegevens?
De helft van de Amerikanen weet niet eens waar Nederland ligt.
Dat zouden ze wel moeten doen want ze bieden hun producten ook hier aan dus moeten ze zich aan de lokale wetten houden.
Dat Amerikanen dom zijn is geen excuus om zich dan maar niet aan andere wetten te hoeven houden.
17-08-2017, 12:05 door [Account Verwijderd]
De dag dat deze applicatie het loodje legt gaat bij mij de vlag uit!!

Maar dat gezegd hebbende, het feit dat er zoveel behoeft is naar zo'n applicatie zet je wel aan het denken.

Zou het dan niet als dienst door de door ons gekozen volksvertegenwoordigers moeten worden opgezet
i.p.v. een commercieel bedrijf wat bij privacy alleen maar dollar tekens ziet?
17-08-2017, 12:24 door Anoniem
Door iNeo: De dag dat deze applicatie het loodje legt gaat bij mij de vlag uit!!

Maar dat gezegd hebbende, het feit dat er zoveel behoeft is naar zo'n applicatie zet je wel aan het denken.

Zou het dan niet als dienst door de door ons gekozen volksvertegenwoordigers moeten worden opgezet
i.p.v. een commercieel bedrijf wat bij privacy alleen maar dollar tekens ziet?

Onze overheid is al zo dom geweest met WhatsApp in zee te gaan. WA met de gemeente, politie enz.Verloren zaak en moederbedrijf Facebook weet dat heel goed. Eerst iedereen afhankelijk maken van WA en dan iedereen te grazen nemen.
En het gewone volk heeft niets in de gaten. Ik moet nog regelmatig uitleggen waarom ik wel een smartphone heb maar geen WA. (Ik gebruik Signal)

In theorie heb je gelijk dat de overheid iets zou moeten opzetten, in de praktijk blijkt dat overheid en automatisering niet echt samen gaan. Er zijn al genoeg projecten geflopt.
17-08-2017, 13:04 door Anoniem
Door Anoniem:
Door Anoniem: Jullie denken toch niet dat zulke firma's uit de VS zich iets aantrekken van onze wet bescherming persoons gegevens?
De helft van de Amerikanen weet niet eens waar Nederland ligt.
Dat zouden ze wel moeten doen want ze bieden hun producten ook hier aan dus moeten ze zich aan de lokale wetten houden.
Dat Amerikanen dom zijn is geen excuus om zich dan maar niet aan andere wetten te hoeven houden.

Helaas interesseert onze overheid zich daar helemaal niet voor. Duitsland b.v. heeft met succes geprocedeerd tegen Facebook om het datadelen van WA voorlopig uit te zetten. Heb je Nederland iets zien ondernemen?
17-08-2017, 14:09 door Anoniem
Door iNeo: Zou het dan niet als dienst door de door ons gekozen volksvertegenwoordigers moeten worden opgezet
i.p.v. een commercieel bedrijf wat bij privacy alleen maar dollar tekens ziet?
- zijn dat verschillende dingen dan?
- is de overheid capabel in het managen van grote ICT projecten?
- heeft ".overheidnl" ooit een project nabij 1% van zo'n omvang gedaan?
17-08-2017, 19:08 door Anoniem
Door Anoniem: Jullie denken toch niet dat zulke firma's uit de VS zich iets aantrekken van onze wet bescherming persoons gegevens?
De helft van de Amerikanen weet niet eens waar Nederland ligt.

Als je je daar zorgen over maakt kun je beter met Duitse en Zwitserse firma's / software in zee gaan of met mensen die echt om je privacy geven en 100% open source zijn. Dan valt het wellicht allemaal mee.

Duitsland is een beetje vreemd voor ons Nederlanders, als je daar een account aanmaakt voor een onschuldige bestelling vragen ze soms om je geboortedatum. Dat is niet nodig en het mag het niet in Nederland zonder goede reden. Sommige bezorgbedrijven willen niet bezorgen als de naam op het naamplaatje bij een deur niet overeenkomt met de naam van de besteller. Als je in Duitsland directeur bent van een bedrijf staan al je contactgegevens ook op een webpagina (Impressum).
17-08-2017, 19:14 door Anoniem
Dit is een van de problemen van de WhatsApp Buurtpreventie groepen. Anonieme berichten kunnen niet worden geplaatst, de veiligheid van WhatsApp Buurtpreventie is dus niet in orde. Immers in een WhatsApp Buurtpreventie groepen weet je niet of diegene waarover de melding gaat misschien meeleest en als hij meeleest wil je ook niet dat de melder eenvoudig te identificeren is.
17-08-2017, 21:45 door Anoniem
Het moet toch gewoon mogelijk worden dat je je nummer kunt afschermen, zelfs in zo'n groep. Maar die mogelijkheid biedt WA helemaal niet. Dat zou het al een stuk klantvriendelijker maken, als je zelf kunt kiezen of je nummer zichtbaar is voor anderen/vreemden.
18-08-2017, 12:35 door Anoniem
Door Anoniem:
Door iNeo: De dag dat deze applicatie het loodje legt gaat bij mij de vlag uit!!

Maar dat gezegd hebbende, het feit dat er zoveel behoeft is naar zo'n applicatie zet je wel aan het denken.

Zou het dan niet als dienst door de door ons gekozen volksvertegenwoordigers moeten worden opgezet
i.p.v. een commercieel bedrijf wat bij privacy alleen maar dollar tekens ziet?

Onze overheid is al zo dom geweest met WhatsApp in zee te gaan. WA met de gemeente, politie enz.Verloren zaak en moederbedrijf Facebook weet dat heel goed. Eerst iedereen afhankelijk maken van WA en dan iedereen te grazen nemen.
En het gewone volk heeft niets in de gaten. Ik moet nog regelmatig uitleggen waarom ik wel een smartphone heb maar geen WA. (Ik gebruik Signal)

In theorie heb je gelijk dat de overheid iets zou moeten opzetten, in de praktijk blijkt dat overheid en automatisering niet echt samen gaan. Er zijn al genoeg projecten geflopt.

Bij Signal ben je weer afhankelijk van de Google of Apple stores, en de vraag is hoeveel deze meekrijgen van jouw communicatie.
19-08-2017, 17:05 door Anoniem
De autoriteit persoonsgegevens is samen met de de canadese variant daarvan ooit een zaak begonnen. zie https://autoriteitpersoonsgegevens.nl/nl/nieuws/cbp-niet-gebruikers-whatsapp-beter-beschermd .

Dit ging met name over het verwerken van telefoonnummers van niet gebruikers van Whatsapp, omdat inderdaad hele adresboeken naar Whatsapp worden geladen.
In het kort:
Whatsapp moet de telefoonnummers versleuteld opslaan om zo niet gebruikers te beschermen en een Nederlandse vertegenwoordiger aanstellen.
20-08-2017, 14:58 door DJMO
Ik schreef een week geleden dit artikel op FOK!. : https://frontpage.fok.nl/nieuws/773475/1/1/500/schendt-whatsapp-de-wet-op-de-privacy.html

WhatsApp geeft je wel de mogelijk om je 'info' te verbergen, maar het enige wat dat doet is het verbergen van de regel die onder je naam staat (standaard Hey there, i'm using WhatsApp). Een telefoonnummer is een persoonsgegeven. En hoewel WhatsApp niet werkt zonder je telefoonnummer, hoeft imo je nummer helemaal niet in de app getoond te worden. Waarom zou je persoonsgegevens laten zien als dat onnodig is. Enkel de schermnaam die je zelf invoert zou zichtbaar mogen zijn vind ik. Wat hebben andere mensen in een (openbare: http://www.computeridee.nl/workshop/een-groepsgesprek-in-whatsapp-delen-via-een-openbare-link/ ) groep, die ik verder totaal niet ken, aan mijn nummer en wat heb ik aan die van hen?

Door Anoniem: De autoriteit persoonsgegevens is samen met de de canadese variant daarvan ooit een zaak begonnen. zie https://autoriteitpersoonsgegevens.nl/nl/nieuws/cbp-niet-gebruikers-whatsapp-beter-beschermd .

Dit ging met name over het verwerken van telefoonnummers van niet gebruikers van Whatsapp, omdat inderdaad hele adresboeken naar Whatsapp worden geladen.
In het kort:
Whatsapp moet de telefoonnummers versleuteld opslaan om zo niet gebruikers te beschermen en een Nederlandse vertegenwoordiger aanstellen.
Dus niet gebruikers worden wel beschermd, maar gebruikers niet? lekker krom.
22-08-2017, 19:31 door Anoniem
er wordt gesproken over het doorgeven van telefoonnummers in de whatsapp. Als ik whatsapp toestemming geef op mijn contacten dan controleert whatsapp wie daarvan ook whatsapp heeft en meer doen ze er niet mee. (ok, daar zit een stuk vertrouwen in, maar ik kan nog 6 miljoen verzinnen waarin je maar moet vertrouwen op). Al jaren kan ik een contactkaartje via sms/mms en via Outlook sturen, zonder toestemming van de persoon in kwestie. Nu hebben we ineens een hetze verzonnen tegen whatsapp/facebook. Vroeger kon ik al iemands telefoon nummer in een brief sturen naar iemand anders via de post. Moeten we nu PostNL aanspreken? Met andere woorden, slaan we niet een beetje door?
Ik bekijk het daarnaast ook andersom, mensen die mij proberen te bellen met een afgeschermd nummer hebben pech. Die neem ik niet op.
23-08-2017, 07:53 door DJMO
Door Anoniem: er wordt gesproken over het doorgeven van telefoonnummers in de whatsapp. Als ik whatsapp toestemming geef op mijn contacten dan controleert whatsapp wie daarvan ook whatsapp heeft en meer doen ze er niet mee. (ok, daar zit een stuk vertrouwen in, maar ik kan nog 6 miljoen verzinnen waarin je maar moet vertrouwen op). Al jaren kan ik een contactkaartje via sms/mms en via Outlook sturen, zonder toestemming van de persoon in kwestie. Nu hebben we ineens een hetze verzonnen tegen whatsapp/facebook. Vroeger kon ik al iemands telefoon nummer in een brief sturen naar iemand anders via de post. Moeten we nu PostNL aanspreken? Met andere woorden, slaan we niet een beetje door?
Ik bekijk het daarnaast ook andersom, mensen die mij proberen te bellen met een afgeschermd nummer hebben pech. Die neem ik niet op.
Nee, het gaat niet om doorgeven van nummers, het gaat om het tonen van namen + telefoonnummers in groepsapps. Dat is iets heel anders.
24-08-2017, 09:02 door Anoniem
In een 'ouderwets' telefoonboek staan ook namen, telefoonnummers en adresgegevens die iedereen kan zien.
Ook een bellijst van b.v de klas van je kinderen of de voetbal bevat deze gegevens.
Bij WhatsApp, Signal, Telegram en welke andere berichtenapp dan ook staat er in de voorwaarden een clausule waarmee je de organisatie toestemming geeft om jou gegevens te delen met andere gebruikers van de dienst.
Dit is hetzelfde als in de analoge wereld met papieren lijsten.
07-09-2017, 12:41 door Anoniem
Door Anoniem: In een 'ouderwets' telefoonboek staan ook namen, telefoonnummers en adresgegevens die iedereen kan zien.
Ook een bellijst van b.v de klas van je kinderen of de voetbal bevat deze gegevens.
Bij WhatsApp, Signal, Telegram en welke andere berichtenapp dan ook staat er in de voorwaarden een clausule waarmee je de organisatie toestemming geeft om jou gegevens te delen met andere gebruikers van de dienst.
Dit is hetzelfde als in de analoge wereld met papieren lijsten.

In de voorwaarden van WhatsApp staat dat je je hele telefoonboek moet delen met WhatsApp, ook de gegevens van niet-WA-gebruikers, en dat je verklaart daarvoor toestemming te hebben. Dat is in mijn ogen zoiets als de 'telefoonboom' van je voetbalteam doorgeven aan bijvoorbeeld Nike zodat ze daar kunnen zien wie er allemaal in je team zit en daar rekening mee kunnen houden in hun reclames. Dat lijkt me niet te mogen zonder expliciete toestemming van het hele team.
Reageren

Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.