image

Juridische vraag: Mag de politie een database met particuliere beveiligingscamera's aanleggen?

woensdag 13 september 2017, 11:43 door Arnoud Engelfriet, 11 reacties

Ict-jurist Arnoud Engelfriet geeft elke week antwoord op een interessante vraag over beveiliging, recht en privacy. Heb jij een vraag? Stuur hem naar juridischevraag@security.nl.

Vraag: Bij de politie zijn inmiddels 160.000 particuliere beveiligingscamera's geregistreerd waar de politie in het geval van een misdrijf gebruik van kan maken, stond er laatst op Security.nl. Nu vroeg ik me af, mogen ze die database zo opbouwen en mag men dan ook beelden opvragen bij de camera-eigenaar?

Antwoord: De politiedatabank, Camera in beeld geheten, is een politiesysteem dat alle (particuliere en overheids-)camera’s op een kaart weergeeft. Het gaat dus alleen om contactgegevens van de eigenaar en gegevens over de locatie van de camera en wat er wordt gefilmd. Er komen geen beelden in de databank.

Ik zie weinig bezwaren tegen het opbouwen van zo’n databank. De mensen die meedoen, doen dat geheel vrijwillig en niemand is verplicht om zijn cameragegevens aan de politie te verstrekken.

Het opvragen van die beelden ligt iets ingewikkelder. Op zich is -zoals de site van de politie ook terecht meldt- het volstrekt legaal om particuliere camerabeelden in te brengen als bewijs. Een ondernemer die een misdrijf vastgelegd ziet op zijn camerabeelden, kan daar dus zonder problemen mee naar de politie om aangifte te doen (ook als hij geen slachtoffer is overigens maar alleen getuige). Dat geldt zelfs wanneer zijn camera er in strijd met de wet hangt, bijvoorbeeld omdat er geen duidelijk waarschuwingsbordje hangt.

Alleen wat hier gebeurt, is dat de politie het initiatief neemt om de camerabeelden op te vragen wanneer zij een redelijk vermoeden heeft dat er een strafbaar feit op te zien is. Denk aan een vluchtende overvaller of een beroving in het zicht van die camera. De regels worden anders wanneer de politie dingen doet: wanneer dat raakt aan de privacy of andere grondrechten van de burger, dan mag dat alleen wanneer daar een specifieke wettelijke regeling voor getroffen is.

De Vraag en Antwoord geven aan:

Wanneer de politie het vermoeden heeft dat de beelden een daadwerkelijke meerwaarde kunnen geven in een opsporingsonderzoek. De politiefunctionaris zal altijd met een machtiging van het Openbaar Ministerie de betreffende beelden vorderen.

En zo hoort het. In 2010 bepaalde de Hoge Raad dat camerabeelden alleen gevorderd kunnen worden, en dan ook nog eens onder de zware eis dat de rechter-commissaris er een machtiging voor geeft. Dit omdat camerabeelden bijzondere persoonsgegevens (zoals ras/etnische afkomst of gezondheid) bevatten van de mensen in beeld.

Wel vond het Hof Arnhem een tijdje later dat het wel uitmaakt of het gaat om camerabeelden van gewone openbare locaties, in tegenstelling tot de pasfoto’s die in de Hoge Raad-zaak werden gevorderd.

Om meer of anders dan een foto- of videoregistratie van de (bij een duidelijke opname voor het bewijs bruikbare) fysionomie van degene die voor een bepaalde geldtransactie van de pinautomaat in kwestie gebruik heeft gemaakt, gaat het hier niet. Van een (aan de beelden of de opnamen daarvan) voorafgegane verwerking van gevoelige persoonsgegevens als bedoeld in artikel 16 Wet bescherming persoonsgegevens, is bij deze registratie geen sprake geweest.

De politie mocht toen de beelden vorderen onder het 'gewone' artikel voor opeisen van persoonsgegevens. Maar het basale punt blijft: er mag alleen worden gevorderd, en dus niet gevraagd.

Arnoud Engelfriet is Ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.

Reacties (11)
13-09-2017, 12:03 door Anoniem
@Arnout :

Ik zie weinig bezwaren tegen het opbouwen van zo’n databank. De mensen die meedoen, doen dat geheel vrijwillig en niemand is verplicht om zijn cameragegevens aan de politie te verstrekken.

Ik lees op de website van de politie dat men de beelden vordert m.b.v. een machtiging van het Openbaar Ministerie -

---
Wanneer worden camerabeelden opgevraagd?

Wanneer de politie het vermoeden heeft dat de beelden een daadwerkelijke meerwaarde kunnen geven in een opsporingsonderzoek. De politiefunctionaris zal altijd met een machtiging van het Openbaar Ministerie de betreffende beelden vorderen.

https://www.politie.nl/themas/camera-in-beeld.html?sid=1b9d742b-fcd7-4424-bf32-09981140b29a
---

Mag je zo'n vordering van het OM ook weigeren ? Of zitten er toch haken en ogen aan de vrijwilligheid, nadat je eenmaal onderdeel uitmaakt van deze database ?
13-09-2017, 13:09 door Anoniem
Door Anoniem: @Arnout :

Ik zie weinig bezwaren tegen het opbouwen van zo’n databank. De mensen die meedoen, doen dat geheel vrijwillig en niemand is verplicht om zijn cameragegevens aan de politie te verstrekken.

Ik lees op de website van de politie dat men de beelden vordert m.b.v. een machtiging van het Openbaar Ministerie -

---
Wanneer worden camerabeelden opgevraagd?

Wanneer de politie het vermoeden heeft dat de beelden een daadwerkelijke meerwaarde kunnen geven in een opsporingsonderzoek. De politiefunctionaris zal altijd met een machtiging van het Openbaar Ministerie de betreffende beelden vorderen.

https://www.politie.nl/themas/camera-in-beeld.html?sid=1b9d742b-fcd7-4424-bf32-09981140b29a
---

Mag je zo'n vordering van het OM ook weigeren ? Of zitten er toch haken en ogen aan de vrijwilligheid, nadat je eenmaal onderdeel uitmaakt van deze database ?

Geen idee of je mag weigeren, maar als je vrijwillig aangeeft beelden van bepaalde gebieden te maken en je kan de politie helpen met het oplossen van bijvoorbeeld een misdrijf waarom zou je dan nog weigeren terwijl je daarvoor dus vrijwillig aangeeft mee te willen werken.
13-09-2017, 13:55 door Anoniem
Geen idee of je mag weigeren, maar als je vrijwillig aangeeft beelden van bepaalde gebieden te maken en je kan de politie helpen met het oplossen van bijvoorbeeld een misdrijf waarom zou je dan nog weigeren terwijl je daarvoor dus vrijwillig aangeeft mee te willen werken.

Wellicht omdat je camera een vechtpartij heeft opgenomen, waarin je zelf betrokken bent, en zelf verdachte bent. Of een van je gezinsleden. Belangen kunnen opeens anders liggen wanneer er een specifieke casus is waarbij men beelden wil vorderen, en je kan tal van mogelijke voorbeelden bedenken.

Maar los daarvan, de vraag 'waarom' staat los van mijn vraag - is er nog sprake van vrijwilligheid indien er sprake is van een vordering ?
13-09-2017, 15:08 door Anoniem
Geen idee of je mag weigeren
Ik weiger niet, ik heb de beelden gewoon niet meer. De politie mag iets vorderen, ik moet meewerken, maar iets wat er niet (meer) is valt niet te vorderen. En van een particulier kun je niet verwachten dat die zijn camera's dubbel redundant heeft uitgevoerd, dus 'storingen' kunnen voorkomen.
13-09-2017, 16:02 door Briolet
Er komen geen beelden in de databank.

Is dat zo? Er wordt nml verzocht om een of meerdere afbeeldingen mee op te sturen zodat men weet welk deel van de openbare ruimte precies in beeld is en hoe duidelijk alles zal zijn. Het lijkt me dat deze beelden ook mee opgeslagen worden.

Maar dat is wel een eenmalig shot dat de camera eigenaar kan uitzoeken bij aanmelding.
13-09-2017, 16:23 door Anoniem
Oh dat was de pasfotovraag aan TLS, die op dat moment al alle andere gegevens die ze hebben opgehoest had, voor een zaak waar dat volstrekt onnodig voor bleek. Hoe je goede sier maakt met details terwijl het grote plaatje reeds als een spiegel aan duigen geslagen is.
13-09-2017, 19:41 door Anoniem
Met deze database mag van de poltie ook verwacht worden dat die de informatie gaat gebruiken om wetsovertreders aan te pakken die hun camera niet goed ingericht hebben en nodeloos beelden van de openbare weg maakt. Nu lijkt de situatie dat de politie er juist geen belang bij heeft om te handhaven omdat de beelden ze heel erg goed uit kunnen komen. Dat kan niet de bedoeling zijn van de kennis van deze camera's.
13-09-2017, 21:04 door Arnoud Engelfriet
Mag je zo'n vordering van het OM ook weigeren ? Of zitten er toch haken en ogen aan de vrijwilligheid, nadat je eenmaal onderdeel uitmaakt van deze database ?
Een vordering van het OM mag je niet weigeren, tenzij je natuurlijk denkt dat deze in strijd met de wet is gegeven. Maar men kan iedereen vorderen camerabeelden te geven, dat staat in de wet. Of je nu in deze databank zit of niet.

Je bent hooguit makkelijker te vinden, maar als een agent een camera ziet die mogelijk een misdrijf filmde, dan kan hij zo met een bevel voor je deur staan en de beelden opeisen. En die moet je dan geven of je bent zelf strafbaar. (Natuurlijk, als de beelden weg zijn of de camera uit stond dan houdt het op.)
14-09-2017, 10:03 door Anoniem
Ik weiger niet, ik heb de beelden gewoon niet meer. De politie mag iets vorderen, ik moet meewerken, maar iets wat er niet (meer) is valt niet te vorderen

Da's erg fijn, maar je bent in dat geval wel gewoon strafbaar bezig. Ik vroeg hoe het juridisch zat. Dat ik in theorie ook kan liegen, dat snap ik verder ook wel :)
14-09-2017, 12:06 door Anoniem
Door Anoniem: Met deze database mag van de poltie ook verwacht worden dat die de informatie gaat gebruiken om wetsovertreders aan te pakken die hun camera niet goed ingericht hebben en nodeloos beelden van de openbare weg maakt. Nu lijkt de situatie dat de politie er juist geen belang bij heeft om te handhaven omdat de beelden ze heel erg goed uit kunnen komen. Dat kan niet de bedoeling zijn van de kennis van deze camera's.

Het probleem is dat de handhaving van dit specifieke punt is uitbesteedt aan de Autoriteit Persoonsgegevens en de handhaving hiervan dus niet bij de politie ligt.

Dat er evident foutief ingerichte camera systemen bestaan, is de politie alleen maar blij mee and they couldn't care less om het zo maar te zeggen...
14-09-2017, 18:27 door Briolet
Door Arnoud Engelfriet: […Maar men kan iedereen vorderen camerabeelden te geven, dat staat in de wet. Of je nu in deze databank zit of niet.

Daarom heb ik mijn camera's wel aangemeld, maar als dummy camera. Er wordt nml. expliciet gevraagd om ook camera's te registreren die niet opnemen (dummies). Dan hoeft de politie ook geen moeite te doen om achter deze beelden aan te gaan.
Reageren

Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.