image

Juridische vraag: Recruteert de politie met behulp van de politie-app burgers of is het slechts een technisch hulpmiddel?

woensdag 29 mei 2019, 09:56 door Arnoud Engelfriet, 2 reacties

Ict-jurist Arnoud Engelfriet geeft elke week antwoord op een interessante vraag over beveiliging, recht en privacy. Heb jij een vraag? Stuur hem naar juridischevraag@security.nl.

Vraag: Ik las dat er per juni een politie-app komt waarmee je zelf bewijs kunt verzamelen van een misdrijf. Dat gaat dan naar de politie die het onderzoek ermee kan versterken. Maar mag dat wel, dit valt toch onder opsporing en dat is voorbehouden aan opsporingsambtenaren?

Antwoord: Het praktisch nut van zo'n app zie ik zeker wel. Mensen leveren nu ook al steeds vaker bewijsmateriaal aan, maar de aard en kwaliteit wisselt nogal. Met zo'n app kun je daar sturing in aanbrengen. Getuigen interviewen, foto's opslaan, of zelfs een video opsturen waarin je achter de dader aanrent, ik kan het me allemaal zo voorstellen.

Maar mag dat wel, is dat wel rechtmatig verkregen bewijs? Het korte antwoord bij burgerbewijs is: ja dat mag, er gelden geen regels voor hoe gewone mensen bewijs mogen vergaren om het bruikbaar te laten zijn. Al breek je in om het te krijgen, het is toelaatbaar. Los daarvan ben je wel strafbaar voor inbraak, maar dat tast het bewijs niet aan. (Wel kun je een inhoudelijke discussie over de betrouwbaarheid krijgen, heb jij na de inbraak het bewijs gemanipuleerd.)

Als de politie zélf op onderzoek uit gaat, moeten ze zich aan de regels van het wetboek van strafvordering houden. Die zijn een stuk strenger, zomaar een camera ergens ophangen of stiekem foto's maken mag niet binnen een strafrechtelijk onderzoek. En als een agent een burger inzet om bij te dragen aan zijn werk, dan valt die burger ook onder die strenge regels. De politie kan niet aan de regels ontsnappen door een privédetective in te huren, zeg maar.

Nu wordt het ingewikkeld: als je als politie deze app uitdeelt, rekruteer je dan een burger om jouw werk te doen, of geef je mensen een technisch hulpmiddel voor vrijwillig werk dat buiten strafvordering valt?

Ik neig zelf naar het laatste, omdat je mensen niet concreet instrueert om achter de dader aan te gaan of om te surveilleren bij een bekend drugspand om zo een transactie vast te leggen. Die app komt op mij over als een standaardisatiepoging voor soorten bewijs. In plaats van duizend fotoformaten te moeten kunnen lezen van honderden soorten gegevensdragers, krijg je nu de foto altijd via hetzelfde kanaal.

Arnoud Engelfriet is Ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.

Reacties (2)
29-05-2019, 17:04 door Anoniem
Precies, het is niet veel anders dan het bij de burger neerleggen van allerlei administratief werk waar vroeger personeel
voor was. Als de bank jou naar telebankieren dirigeert en de lokale kantoren sluit, of als je supermarkt zelfscanners
ophangt en het aantal kassa's vermindert dan zijn ze uiteraard ook in feite bezig jou als onbetaald personeel te
rekruteren maar dat wil nog niet zeggen dat dat niet mag.

En het zelf verzamelen van bewijs in je eigen zaak (waarin je zelf slachtoffer bent) zou best wel eens beter kunnen
werken dan dit aan een agent overlaten. Als je iemand een verhaal vertelt (of het een agent is maakt niet uit) en die
vraagt dat op te schrijven zul je zien dat er een heel ander verhaal op papier komt dan je zelf in gedachten had.
Dus als je dat zelf kunt regelen heb je beter in de hand dat relevante feiten ook in het dossier komen.
30-05-2019, 13:43 door Anoniem
n het zelf verzamelen van bewijs in je eigen zaak (waarin je zelf slachtoffer bent) zou best wel eens beter kunnen
werken dan dit aan een agent overlaten. Als je iemand een verhaal vertelt (of het een agent is maakt niet uit) en die
vraagt dat op te schrijven zul je zien dat er een heel ander verhaal op papier komt dan je zelf in gedachten had.
Dus als je dat zelf kunt regelen heb je beter in de hand dat relevante feiten ook in het dossier komen.
Ik zie dat toch veel genuanceerder.
Een verklaring bij een agent afgegeven voldoet aan alle eisen. Het wordt een technisch verhaal maar een aangifte voor bijvoorbeeld diefstal moet aan veel eisen voldoen. Alle "elementen" van het strafrechtelijk feit (artikel 310 SR) moeten in de verklaring (aangifte) voorkomen. Het artikel "hij, die enig goed, dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort, wegneemt, met het oogmerk om het zichzelf toe te eigenen.
Elke zinsnede is een "element" van het strafbare feit en moet van toepassing zijn en in de verklaring terugkomen. Daar hebben burgers geen kaas van gegeten.

En als ik zie hoe slachtoffers van bijvoorbeeld een inbraak omgaan met bewijsmateriaal, zelfs nadat 10 seconden ervóór nog is gezegd niks aan te raken, dan zal dat veel werk voor de forensische opsporing opleveren maar daar zal niks uitkomen aan dadersporen.

Ook getuigenverklaringen zullen makkelijker gekleurde op papier komen wanneer je buurman vraagt iets te verklaren dan wanneer een agent dat doet. En een agent zal altijd open vragen stellen om geen informatie weg te geven. Bijvoorbeeld: "Wat heeft u gezien" en de buurman zal eerder vragen "Jij hebt toch ook gezien dat ...". Of "Jij zag toch ook die kerel met die schroevendraaier uit mijn voortuin komen?"

Ik verwacht helemaal niks van deze pilot. Alleen dat die snel weer stopt.
Reageren

Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.