Staatssecretaris Barbara Visser van Defensie moet opheldering geven over militairen die via de bier-app Untappd zijn te volgen. Onderzoekscollectief Bellingcat maakte vorige week bekend de locaties van militaire basissen en militairen wereldwijd via Untappd zijn te achterhalen. Dit is een app met meer dan acht miljoen gebruikers die allerlei informatie over hun favoriete bieren, brouwerijen, cafés en andere locaties delen.

Wanneer gebruikers een biertje drinken kunnen ze bij Untappd "inchecken" en een foto van hun biertje maken, waarbij zowel de locatie als de datum en tijd worden vastgelegd. Onderzoekers van Bellingcat ontdekten dat gegevens van Untappd bij locatiedienst Foursquare zijn te gebruiken om allerlei locaties te vinden, die op militaire basissen kunnen duiden. Door gegevens van het Untappd-profiel, zoals gebruikers en profielfoto, met andere social media te vergelijken, kan allerlei aanvullende informatie worden verzameld.

Het lekken van deze gegevens is eenvoudig te voorkomen. Volgens Bellingcat kunnen gebruikers van Untappd gewoon hun profiel afschermen. Daarnaast kiezen gebruikers er zelf voor om "in te checken". Het probleem speelt niet alleen bij militairen, ook bedrijven en politieke locaties zijn via de app te vinden. "Het is een goede herinnering dat Untappd en soortgelijke kleinere sociale netwerken, ook al krijgen ze minder aandacht, interessant zijn om te bekijken bij het uitvoeren van openbronnenonderzoeken en een serieuze beveiligingsuitdaging vormen", zegt onderzoeker Foeke Postma.

Ook Nederlandse militairen kwamen in het onderzoek naar voren. "Het gebruik van sociale media en apps als Untappd is wijdverspreid in de samenleving, ook onder militairen. Voorkomen moet worden dat dit risico's oplevert voor de militair, zijn gezin en lopende operaties. Bewustzijn en collegiale controle zijn van essentieel belang om ervoor te zorgen dat risico's worden beperkt", zo liet een woordvoerder van Defensie aan Nu.nl weten.

Het onderzoek van Bellingcat was aanleiding voor D66-Kamerlid Belhaj om Kamervragen te stellen. "Deelt u de zorgen dat het uitlekken van persoonsgegevens van Nederlandse militairen de veiligheid van deze militairen en de nationale veiligheid in het geding kan brengen?", zo vraagt het Kamerlid. Belhaj wijst ook naar eerder onderzoek uit 2018 waaruit bleek dat de locaties van militaire basissen via sport-app Strava waren te achterhalen.

Visser moet daarnaast laten weten of de risico's rond deze app inmiddels zijn verholpen en of voor Untappd dezelfde regels gelden die in 2018 naar aanleiding van het Strava-onderzoek werden opgesteld. "Kunt u de Kamer bevestigen dat Defensie voldoende maatregelen neemt om deze problemen op te lossen?", besluit Belhaj haar Kamervragen. De staatssecretaris heeft drie weken de tijd om de vragen te beantwoorden.