image

Zijn ouders aansprakelijk wanneer hun kind bitcoins steelt door middel van malware?

woensdag 1 september 2021, 10:58 door Arnoud Engelfriet, 15 reacties

Heb jij een interessante vraag op het snijvlak van privacy, cybersecurity en recht? Stuur je vraag naar juridischevraag@security.nl. Elke week geeft ict-jurist Arnoud Engelfriet in deze rubriek antwoord.

Juridische vraag: Ik las dat een Amerikaan de dieven van 16 van zijn bitcoins gevonden heeft. Hij klaagt nu hun ouders aan omdat de twee dieven destijds minderjarig waren en de ouders niet reageerden op een terugbetaalverzoek. Nu ben ik vader van een vijftienjarige dochter die naar eigen zeggen "crypto hacker" is, zou ik hetzelfde risico lopen als blijkt dat zij ook zoiets uithaalt?

Antwoord: De man stak veel tijd in het opsporen van de bitcoindieven, maar wist met het nodige forensisch onderzoek te achterhalen dat twee Britse -destijds- minderjarigen de cryptomunten naar zich toe hadden weten te krijgen. De truc die de twee gebruikt zouden hebben, was een crypto wallet app met een achterdeur: wanneer je een bitcoinadres kopieerde naar het Klembord, werd dit vervangen door een sterk gelijkend adres dat beheerd werd door de dieven. Je plakt dat dan in het walletprogramma en alles lijkt te kloppen, maar je geld ben je dus kwijt. Dit is een van de vele vormen van malware, diefstal en oplichting waar cryptogebruikers mee te maken hebben.

De man koos voor een civiele of burgerlijke zaak: ik heb schade geleden door uw kind, ik wil graag even afrekenen. Dat is voor hem kansrijker dan een strafzaak, want het is moeilijker daar een schadevergoeding te krijgen - áls er al vervolgd wordt.

De leeftijd van de twee wordt niet gegeven, maar het speelde in 2018 en de twee studeren nu aan de universiteit, dus het zal niet om copypastende tienjarigen zijn gegaan. Dat is van belang, want aansprakelijkheid van ouders voor handelen van kinderen ligt een tikje ingewikkeld.

In Nederland (op verzoek van de vraagsteller) trekken we een grens bij veertien jaar. Als een kind van onder die leeftijd iets onrechtmatigs doet, zijn de ouders daarvoor aansprakelijk. (Met als randvoorwaarde dat de vraag wel eerst is of het kind aansprakelijk zou zijn geweest als het meerderjarig was.) Ik heb geen twijfel dat het verspreiden van bitcoinstelende malware onrechtmatig is, of je dat nou doet "voor de lolz" of omdat je nieuwe fidget spinners wilt kopen. Dus als een malwarecopypastende tienjarige inderdaad twee ton aan bitcoins had gestolen, dan zijn de ouders aansprakelijk.

Het andere makkelijke geval is de leeftijd zestien tot achttien, dan is alleen het kind aansprakelijk. Het doet er dan niet toe of het kind geen geld heeft en de ouders miljonair zijn. In theorie zouden de ouders aansprakelijk gehouden kunnen worden als blijkt dat ze hun ouderlijke zorgplicht hebben geschonden, maar dat is niet hetzelfde als "je kind stal mijn bitcoins en woonde bij jou thuis". Het moet dan op zichzelf onrechtmatig zijn geweest dat de ouders niet ingrepen terwijl ze dat makkelijk konden. Vanaf achttien jaar is het kind meerderjarig en dus geheel als enige aansprakelijk voor zijn of haar fouten.

Als het kind veertien is (maar nog geen zestien) dan ligt het ingewikkelder, en dat komt met name omdat de wet een draak van een taalconstructie hanteert hiervoor:

Voor schade, aan een derde toegebracht door een fout van een kind dat de leeftijd van veertien jaren al wel maar die van zestien jaren nog niet heeft bereikt, is degene die het ouderlijk gezag of de voogdij over het kind uitoefent, aansprakelijk, tenzij hem niet kan worden verweten dat hij de gedraging van het kind niet heeft belet.

Het gaat hier dus om de vraag of je als ouder had moeten ingrijpen. Als je dat niet deed, en dat kan jou worden verweten, dan ben je dus aansprakelijk voor de fouten van je kind. Natuurlijk wederom met de voorvraag of het überhaupt een fout was, wat je kind deed. Bij gewone dingen op internet lijkt dat niet zo te zijn, aldus het enige precedent (uit 2009). De rechter zag toen geen reden om aan te nemen dat de ouders hadden moeten ingrijpen:

Het gaat kennelijk om een handige jongen – zoals zoveel kinderen tegenwoordig zeer handig zijn in het omgaan met internet en alles wat met computers te maken heeft – die op deze wijze zijn liefhebberij mede vorm geeft. Dat is tegenwoordig niets bijzonders. Er zijn veel kinderen van (ongeveer) deze leeftijd die een website hebben. Het onderwerp van de site -voetbal- is onschuldig: volstrekt normaal voor een jongen van 15 jaar.

Een verschil met die zaak (waar het ging om foto-auteursrechtinbreuk) zou zijn dat het onderwerp van de online activiteit iets minder onschuldig was. Je zou bij rare dingen van je puber eerder geacht worden een en ander te controleren: wat voor rare apps bouw jij, wat zit jij op dat giethub en hoe kom je aan al dat geld voor je nieuwe sneakers? Met name het moment dat er bizar veel geld in bezit blijkt, zou voor mij het moment zijn dat je als ouders in moet gaan grijpen.

Arnoud Engelfriet is Ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.

Reacties (15)
01-09-2021, 12:00 door Anoniem
Tja, hoe sta je in het leven?
Als mijn kind thuis komt met een Maserati oid., en er komt iremand aan de deur die claimt dat hij van hem was en dat mijn kind die gestolen heeft, en hij kan dat aantonen, ga je dan een juridisch gevecht aan?
Of geef je je kind op z'n falie, en geef je het eigendom terug aan de echte eigenaar?

De moeder van deze twee dieven doet kennelijk het eerste (zie artikel)...
01-09-2021, 12:37 door Arnoud Engelfriet
Maar nu staat de Maserati niet voor de deur. Zou jij dan een rare Pipo geloven die zegt dat jouw kind die auto terug moet geven?
01-09-2021, 12:49 door MathFox
Als ik het artikel lees dan is het voor mij onduidelijk of de bitcoins nog beschikbaar waren om terug te geven: Omgewisseld in Monero en niet duidelijk wat later is gebeurd. Er zijn ook indicaties dat het maanden geduurd heeft voordat de gedupeerde de dieven gevonden had.

En met bitcoin is het niet dat er een stapel bankbiljetten verstopt moet worden, volgens de blockchain-administratie heeft de eigenaar van de privé-sleutel van een sleutelpaar opeens de beschikking over meer Bitcoins.
01-09-2021, 13:58 door Anoniem
Door Arnoud Engelfriet: Maar nu staat de Maserati niet voor de deur. Zou jij dan een rare Pipo geloven die zegt dat jouw kind die auto terug moet geven?
Ik zou de man wel om bewijs vragen ja. Dus als hij met een onderbouwd verslag komt, met eigendoms papieren, en bv. beelden dat mijn kind iets gedaan heeft bij die auto, dan is er kennelijk meer aan de hand. Hier had de man een onderzoeksrapport en data die terugleiden tot hun zonen...
En ik zou toch ook bij mijn kind informeren, en ik weet bijna zeker dat ik dan wel een indicatie krijg dat er iets gebeurd is...
01-09-2021, 14:01 door Anoniem
Door MathFox: Als ik het artikel lees dan is het voor mij onduidelijk of de bitcoins nog beschikbaar waren om terug te geven: Omgewisseld in Monero en niet duidelijk wat later is gebeurd.
Als ik iets steel en door mijn handelen wordt het minder waard, dan heeft de oorspronkelijke eigenaar daar niets mee te maken en kan hij nog steeds het gestolene terugvorderen
Er zijn ook indicaties dat het maanden geduurd heeft voordat de gedupeerde de dieven gevonden had.
Doet dat iets af aan de diefstal?
En met bitcoin is het niet dat er een stapel bankbiljetten verstopt moet worden, volgens de blockchain-administratie heeft de eigenaar van de privé-sleutel van een sleutelpaar opeens de beschikking over meer Bitcoins.
Wat wil je hier mee zeggen?
01-09-2021, 14:16 door Anoniem
Allereerst zou die vader een hartig gesprek aan moeten gaan met zijn dochter Hacken is op elke grond strafbaar crypto of niet.

Dan of hij aansprakelijk is of niet, ik denk dat de rechtbank in zijn nadeel zal oordelen, zie hieronder
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/schulden/vraag-en-antwoord/schulden-van-kinderen
Met nadruk op
Is uw kind 14 of 15 jaar, dan is het zelf aansprakelijk. U bent als ouder of voogd ook aansprakelijk als u redelijkerwijs in staat was het kind tegen te houden bij het veroorzaken van de schade, maar u dit niet heeft gedaan.

Als je kijkt naar de rellen afgelopen jaar zijn er ook ouders aansprakelijk gesteld voor hun minderjarige kinderen.
01-09-2021, 15:02 door Anoniem
Door Anoniem: Allereerst zou die vader een hartig gesprek aan moeten gaan met zijn dochter Hacken is op elke grond strafbaar crypto of niet.

Dan of hij aansprakelijk is of niet, ik denk dat de rechtbank in zijn nadeel zal oordelen, zie hieronder
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/schulden/vraag-en-antwoord/schulden-van-kinderen
Met nadruk op
Is uw kind 14 of 15 jaar, dan is het zelf aansprakelijk. U bent als ouder of voogd ook aansprakelijk als u redelijkerwijs in staat was het kind tegen te houden bij het veroorzaken van de schade, maar u dit niet heeft gedaan.

Als je kijkt naar de rellen afgelopen jaar zijn er ook ouders aansprakelijk gesteld voor hun minderjarige kinderen.
Vraag is alleen, of er echt sprake is van: redelijkerwijs in staat het kind tegen te houden. Om dat te kunnen doen, moet je kunnen vaststellen, of het kind met zoiets bezig is. Dit houdt over het algemeen toch computervaardigheid in op een hoger niveau dan een gemiddelde internet gebruiker. Wanneer het kind b.v. een programmeercursus volgt, zal het helemaal moeilijk worden om te zien wat er gebeurt.
01-09-2021, 15:49 door Anoniem
Door Anoniem: Allereerst zou die vader een hartig gesprek aan moeten gaan met zijn dochter Hacken is op elke grond strafbaar crypto of niet.

Dan of hij aansprakelijk is of niet, ik denk dat de rechtbank in zijn nadeel zal oordelen, zie hieronder
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/schulden/vraag-en-antwoord/schulden-van-kinderen
Met nadruk op
Is uw kind 14 of 15 jaar, dan is het zelf aansprakelijk. U bent als ouder of voogd ook aansprakelijk als u redelijkerwijs in staat was het kind tegen te houden bij het veroorzaken van de schade, maar u dit niet heeft gedaan.

Als je kijkt naar de rellen afgelopen jaar zijn er ook ouders aansprakelijk gesteld voor hun minderjarige kinderen.
Hacken is niet strafbaar, het gebruik van deze skills voor computervredebreuk kan dat zijn, maar hacken ansich heeft niet specifiek iets te maken met een misdrijf.
01-09-2021, 17:51 door MathFox
Even duidelijk maken dat er een misdaad is gepleegd door de kinderen... En dat het in het algemeen met het verstrijken van de tijd lastiger wordt om de buit terug te halen.
Door Anoniem:
Door MathFox: En met bitcoin is het niet dat er een stapel bankbiljetten verstopt moet worden, volgens de blockchain-administratie heeft de eigenaar van de privé-sleutel van een sleutelpaar opeens de beschikking over meer Bitcoins.
Wat wil je hier mee zeggen?
Je kunt niet zomaar zien of iemand veel of weinig bitcoin heeft als je geen diepe kennis van cryptocurrency-protocols hebt. Ht is onredelijk om van de ouders te verwachten dat zij op dit punt hun kinderen in de gaten houden.
01-09-2021, 20:19 door Anoniem
Door MathFox:
Je kunt niet zomaar zien of iemand veel of weinig bitcoin heeft als je geen diepe kennis van cryptocurrency-protocols hebt. Ht is onredelijk om van de ouders te verwachten dat zij op dit punt hun kinderen in de gaten houden.
Wat ouders in de gaten moeten houden is niet afhankelijk van diepe kennis van cryptocurrency-protocols maar van
een normale ouder/kind relatie waarbij ouders afgaan op dingen als "een vijftienjarige dochter die naar eigen zeggen "crypto hacker" is" waarna je gaat praten met zo'n kind.
Als er daarnaast ook nog andere aanwijzingen zijn zoals ander gedrag en plotselinge rijkdom dan ga je als het goed
is een dringend gesprek voeren. Of je zegt "ik kan mijn kind niet aan", zoals tegenwoordig populair is.
Maar dan ben je wel een slechte ouder.
01-09-2021, 22:34 door Anoniem
Door MathFox: Even duidelijk maken dat er een misdaad is gepleegd door de kinderen... En dat het in het algemeen met het verstrijken van de tijd lastiger wordt om de buit terug te halen.
Door Anoniem:
Door MathFox: En met bitcoin is het niet dat er een stapel bankbiljetten verstopt moet worden, volgens de blockchain-administratie heeft de eigenaar van de privé-sleutel van een sleutelpaar opeens de beschikking over meer Bitcoins.
Wat wil je hier mee zeggen?
Je kunt niet zomaar zien of iemand veel of weinig bitcoin heeft als je geen diepe kennis van cryptocurrency-protocols hebt. Ht is onredelijk om van de ouders te verwachten dat zij op dit punt hun kinderen in de gaten houden.

Als de bitcoins alleen in een wallet liggen is het idd veel gevraagd van de ouders om daar iets van te weten.

Maar als junioren 10K per maand stukslaan mag je je als ouder echt wel gaan twijfelen welke vakken bij welke supermarkt voor zulke bedragen gevuld worden.

Je gaat toch denken aan Willeke :

"Want we gingen op vakantie van het geld van ome Jan
En niemand leek te weten hoe die aan die centen kwam
Dat kon ons weinig schelen dus we namen het ervan
Niks te klagen
Niet naar vragen
Wat hebben we plezier gehad van ome Jan z'n geld "
02-09-2021, 08:23 door Anoniem
Door MathFox: Even duidelijk maken dat er een misdaad is gepleegd door de kinderen... En dat het in het algemeen met het verstrijken van de tijd lastiger wordt om de buit terug te halen.
Door Anoniem:
Door MathFox: En met bitcoin is het niet dat er een stapel bankbiljetten verstopt moet worden, volgens de blockchain-administratie heeft de eigenaar van de privé-sleutel van een sleutelpaar opeens de beschikking over meer Bitcoins.
Wat wil je hier mee zeggen?
Je kunt niet zomaar zien of iemand veel of weinig bitcoin heeft als je geen diepe kennis van cryptocurrency-protocols hebt. Ht is onredelijk om van de ouders te verwachten dat zij op dit punt hun kinderen in de gaten houden.
Ah, ik proefde een beetje uit je antwoord dat het niet zo erg was omdat het cryptovaluta zijn. Dank voor de uitleg
02-09-2021, 14:13 door _R0N_
Door Anoniem: Allereerst zou die vader een hartig gesprek aan moeten gaan met zijn dochter Hacken is op elke grond strafbaar crypto of niet.

Dan of hij aansprakelijk is of niet, ik denk dat de rechtbank in zijn nadeel zal oordelen, zie hieronder
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/schulden/vraag-en-antwoord/schulden-van-kinderen
Met nadruk op
Is uw kind 14 of 15 jaar, dan is het zelf aansprakelijk. U bent als ouder of voogd ook aansprakelijk als u redelijkerwijs in staat was het kind tegen te houden bij het veroorzaken van de schade, maar u dit niet heeft gedaan.

Als je kijkt naar de rellen afgelopen jaar zijn er ook ouders aansprakelijk gesteld voor hun minderjarige kinderen.

Dat was niet zo moeilijk, dat waren ouders die, na de aanhouding van de kinderen, zich openlijk afvroegen waarom kinderen zich niet meer mochten uitleven.
03-09-2021, 09:32 door Anoniem
Door Anoniem: Allereerst zou die vader een hartig gesprek aan moeten gaan met zijn dochter Hacken is op elke grond strafbaar crypto of niet.

Dan of hij aansprakelijk is of niet, ik denk dat de rechtbank in zijn nadeel zal oordelen, zie hieronder
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/schulden/vraag-en-antwoord/schulden-van-kinderen
Met nadruk op
Is uw kind 14 of 15 jaar, dan is het zelf aansprakelijk. U bent als ouder of voogd ook aansprakelijk als u redelijkerwijs in staat was het kind tegen te houden bij het veroorzaken van de schade, maar u dit niet heeft gedaan.

Als je kijkt naar de rellen afgelopen jaar zijn er ook ouders aansprakelijk gesteld voor hun minderjarige kinderen.

Ben ik nu de enige die triggert op de vraagsteller " Nu ben ik vader van een vijftienjarige dochter die naar eigen zeggen "crypto hacker is"?

Het lijkt mij verstandig dat vraagsteller zijn dochter vraagt om in ieder geval tot haar 16e verjaardag te wachten met het stelen van iemands bitcoins.
06-09-2021, 09:37 door Arnoud Engelfriet
Het lijkt mij verstandig dat vraagsteller zijn dochter vraagt om in ieder geval tot haar 16e verjaardag te wachten met het stelen van iemands bitcoins.
Mijn beeld bij de vraagsteller was dat zijn dochter een hacker-oude-stijl is, dus iemand die heel slim en creatief met (in dit geval) cryptovaluta en bijbehorende software omgaat. Helaas wordt de term hacker vaak voor criminelen gebruikt.
Reageren

Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.