image

Hoe strafbaar is het om iemand met een Apple AirTag te volgen?

woensdag 16 februari 2022, 12:08 door Arnoud Engelfriet, 15 reacties

Heb jij een interessante vraag op het snijvlak van privacy, cybersecurity en recht? Stuur je vraag naar juridischevraag@security.nl. Elke week geeft ict-jurist Arnoud Engelfriet in deze rubriek antwoord.

Juridische vraag: Ik las dat Apple dit jaar verschillende updates voor AirTags en het Find My Network zal uitrollen om "ongewenste tracking" tegen te gaan. Er waren ook Kamervragen gesteld over stalking met deze dingen. Hoe strafbaar is het om iemand met een AirTag te volgen?

Antwoord: AirTags zijn metalen objectjes die hun locatie doorgeven aan dichtstbijzijnde Apple-apparaten, die dat dan weer met elkaar delen zodat de eigenaar van de tag kan zien waar deze is. Handig als je je autosleutels zoekt, of je afvraagt of je tas nog op kantoor staat bijvoorbeeld. Of juist als je wilt weten waar je al dan niet vermeende vriendin (m/v) is, terwijl die dat niet tegen je wil zeggen. Want zo’n ding is vrij klein, dus als je er niet op bedacht bent dan zie je het ding over het hoofd. Is dat nou strafbaar, zo’n AirTag ongewenst bij iemand verstoppen?

De niet-jurist denkt nu waarschijnlijk aan de term stalking, wat in juridische taal aldus is geformuleerd (art. 285b Strafrecht):

Hij, die wederrechtelijk stelselmatig opzettelijk inbreuk maakt op eens anders persoonlijke levenssfeer met het oogmerk die ander te dwingen iets te doen, niet te doen of te dulden dan wel vrees aan te jagen wordt, als schuldig aan belaging, gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste drie jaren of een geldboete van de vierde categorie.

Allereerst moet er dus sprake zijn van iemand te willen dwingen tot iets (of iemand bang te maken). Daar is niet direct aan voldaan als je alleen maar bijhoudt waar iemand is, de vraag is dan ook altijd met welk doel de stalker dat doet. Wil hij die persoon opsporen en ontvoeren, wil hij zogenaamd toevallige ontmoetingen organiseren, of iets anders?

Ten tweede, en hier belangrijker, is de vraag of je stelselmatig (systematisch) inbreuk maakt op iemands privacy. Je verwerkt hier systematisch iemands persoonsgegevens (locatie van een bekend persoon) en weet zo continu waar die persoon is. Daar is dus wel aan voldaan. Een vraag die dan wel bij sommige lezers opkwam, is of het daarbij uitmaakt dat het slachtoffer wéét dat ze wordt gevolgd. Deze discussie hadden we eind 2020 bij structureel stiekem filmen. Het is al langer vaste jurisprudentie dat je iemands privacy kunt schenden door een handeling die pas later uitkomt:

[Het Hof zei dat een] gedraging uitsluitend dan als inbreuk makend op de persoonlijke levenssfeer van een ander kan worden aangemerkt indien die ander ten tijde van die gedraging met die gedraging bekend was en dus niet indien deze nadien op de hoogte is gekomen van die gedraging. Die opvatting vindt evenwel geen steun in het recht en in het bijzonder niet in art. 285 Sr.

Maar waar zit dan de dwang? Die zit hem in het stiekeme karakter. Als jij als stalker je niet laat betrappen, kan ik geen bezwaar maken, je niet wegsturen of ingrijpen.

Het kan immers zijn dat de verdachte, door bewust en gedurende langere tijd heimelijk en onopgemerkt te filmen, heeft willen bewerkstelligen dat die ander zich niet kon verzetten tegen het gefilmd worden en aldus werd gedwongen dat filmen te dulden.

Dwang is het wegnemen van keuzevrijheid bij een ander, zoals een commenter schreef toen. En dat is precies wat hier ook gebeurt, als je bij iemand een AirTag in de tas of achterin de auto doet.

Goed idee dus om het opsporen van die dingen iets makkelijker te maken.

Arnoud Engelfriet is Ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.

Reacties (15)
16-02-2022, 12:41 door Anoniem
Ken die AirTags niet (behalve dan dat ik hoorde dat een ander bedrijf zoiets had gemaakt en daarna apple het kopieerde)

Ik kan het bijna niet geloven, maar werkt het zo dat als je zo'n airtag hebt en je laat hem achter op centraal station, dat elke apple telefoon van een willekeurige voorbijganger dan de airtag locatie doorgeeft aan apple, en die dan weer de locatie doorgeeft aan jou?
16-02-2022, 16:55 door Anoniem
Door Anoniem: Ken die AirTags niet (behalve dan dat ik hoorde dat een ander bedrijf zoiets had gemaakt en daarna apple het kopieerde)

Ik kan het bijna niet geloven, maar werkt het zo dat als je zo'n airtag hebt en je laat hem achter op centraal station, dat elke apple telefoon van een willekeurige voorbijganger dan de airtag locatie doorgeeft aan apple, en die dan weer de locatie doorgeeft aan jou?

Elke iPhone geeft de locatie door van een tag als deze in de buurt is, zodat je je eigen airtag terug kunt vinden. Dus als je je tag achterlaat op centraal station en deze blijft liggen waar die ligt, krijg je dus de melding dat deze nog steeds ligt waar hij ligt.
16-02-2022, 17:06 door Anoniem
Door Anoniem: Ken die AirTags niet (behalve dan dat ik hoorde dat een ander bedrijf zoiets had gemaakt en daarna apple het kopieerde)
Hiermee bedoel je vermoedelijk de "Tile".
Ik kan het bijna niet geloven, maar werkt het zo dat als je zo'n airtag hebt en je laat hem achter op centraal station, dat elke apple telefoon van een willekeurige voorbijganger dan de airtag locatie doorgeeft aan apple, en die dan weer de locatie doorgeeft aan jou?

Lees eerst https://www.apple.com/airtag/ maar eens.

Voor de mensen die graag willen klagen over Apple (producten), stalkers zullen de AirTags vermoedelijk juist niet gaan gebruiken omdat; A) Apple steeds weer aanpassingen maakt om het daar minder geschikt voor te maken. B) goedkopere producten beschikbaar zijn die niet de waarschuwing geven dat je gevolgd wordt door een dergelijk product.

Lees ook:
https://appleinsider.com/articles/22/02/11/airtag-determined-to-be-lesser-of-surveillance-evils-in-tracking-test
17-02-2022, 08:23 door Korund
Door Anoniem:
Lees eerst https://www.apple.com/airtag/ maar eens.

Voor de mensen die graag willen klagen over Apple (producten), stalkers zullen de AirTags vermoedelijk juist niet gaan gebruiken omdat; A) Apple steeds weer aanpassingen maakt om het daar minder geschikt voor te maken. B) goedkopere producten beschikbaar zijn die niet de waarschuwing geven dat je gevolgd wordt door een dergelijk product.

Ik heb https://www.apple.com/airtag/ gelezen. Die waarschuwing dat je gevolgd wordt, krijg je alleen als je een iPhone >= 11 hebt. Dus niet als je iPhone < 11 is, of als je helemaal geen iPhone hebt.
17-02-2022, 08:49 door Anoniem
Door Korund:
Door Anoniem:
Lees eerst https://www.apple.com/airtag/ maar eens.

Voor de mensen die graag willen klagen over Apple (producten), stalkers zullen de AirTags vermoedelijk juist niet gaan gebruiken omdat; A) Apple steeds weer aanpassingen maakt om het daar minder geschikt voor te maken. B) goedkopere producten beschikbaar zijn die niet de waarschuwing geven dat je gevolgd wordt door een dergelijk product.

Ik heb https://www.apple.com/airtag/ gelezen. Die waarschuwing dat je gevolgd wordt, krijg je alleen als je een iPhone >= 11 hebt. Dus niet als je iPhone < 11 is, of als je helemaal geen iPhone hebt.

Ik denk dat je je vergist met Precision Finding.

Een melding krijgen over gevolgd worden is voor alle modellen met met minimaal iOS 14.5 en voor iPads met minimaal iPad OS 14.5.

De Precision Finding-functie is alleen beschikbaar voor iPhone 11 of hoger; dit houdt in dat je de fysieke locatie van de AirTag kan zien d.m.v. de ultrawide band chip.
17-02-2022, 09:14 door Anoniem
Door Korund:
Door Anoniem:
Lees eerst https://www.apple.com/airtag/ maar eens.

Voor de mensen die graag willen klagen over Apple (producten), stalkers zullen de AirTags vermoedelijk juist niet gaan gebruiken omdat; A) Apple steeds weer aanpassingen maakt om het daar minder geschikt voor te maken. B) goedkopere producten beschikbaar zijn die niet de waarschuwing geven dat je gevolgd wordt door een dergelijk product.

Ik heb https://www.apple.com/airtag/ gelezen. Die waarschuwing dat je gevolgd wordt, krijg je alleen als je een iPhone >= 11 hebt. Dus niet als je iPhone < 11 is, of als je helemaal geen iPhone hebt.

Dan lees je niet goed. Op alle iPhones en Androids kun je gewaarschuwd worden voor Airtags. Dat iPhone 11 of hoger verhaal heeft alleen betrekking op "precision finding", dus wanneer je op zoek bent naar je airtag, en er al vlakbij bent.
17-02-2022, 09:17 door Anoniem
Als iemand die gevolgd wordt zelf in het bezit is van een iPhone krijgen ze een melding dat er een airtag met ze meereist die niet op hun account staat geregistreerd.

AirTag is designed to discourage unwanted tracking. If someone else’s AirTag finds its way into your stuff, your iPhone will notice it’s traveling with you and send you an alert. After a while, if you still haven’t found it, the AirTag will start playing a sound to let you know it’s there.

Of course, if you happen to be with a friend who has an AirTag, or on a train with a whole bunch of people with AirTag, don’t worry. These alerts are triggered only when an AirTag is separated from its owner.

-https://www.apple.com/airtag/
17-02-2022, 09:28 door sjonniev
Ik ben erg blij met de airtags, want ik kan altijd even kijken waar een van de drie sleutelbossen uithangt, of de auto.

Het waarschuwen voor tracking begint wanneer de tag buiten bereik van de iPhone is, en werkt ook op oudere iPhones dan de 11. Ik heb nog een iPhone 8, waardoor ik geen gebruik kan maken van Precision Tracking. Alle andere zaken werken gewoon, evenals het gewaarschuwd worden op een Android, mits je een daarvoor geschikte app hebt geïnstalleerd zoals https://play.google.com/store/apps/details?id=com.apple.trackerdetect.
17-02-2022, 09:56 door Anoniem
Ach, doordat je de tags niet kunt delen met de familie, krijgt mijn partner continu de melding dat ze gevolgd wordt. Ik heb er namelijk in de auto geplakt, één op de kinderwagen, etc, spullen die zij ook regelmatig mee heeft. Een keer een extra melding omdat ik er één in haar jas plak, zal haar waarschijnlijk niet opvallen :')
17-02-2022, 14:39 door Anoniem
Door sjonniev: Ik ben erg blij met de airtags, want ik kan altijd even kijken waar een van de drie sleutelbossen uithangt, of de auto.

Het waarschuwen voor tracking begint wanneer de tag buiten bereik van de iPhone is, en werkt ook op oudere iPhones dan de 11. Ik heb nog een iPhone 8, waardoor ik geen gebruik kan maken van Precision Tracking. Alle andere zaken werken gewoon, evenals het gewaarschuwd worden op een Android, mits je een daarvoor geschikte app hebt geïnstalleerd zoals https://play.google.com/store/apps/details?id=com.apple.trackerdetect.
Geweldig!
Als ik dus geen iPhone heb/wil waar Apple mij mee kan volgen, dan moet ik op een Android een app laden om te weten of "iemand anders" mij volgt en hopen dat Apple mij niet via die app gaat volgen.
17-02-2022, 17:41 door Anoniem
Door Anoniem:
Door sjonniev: Ik ben erg blij met de airtags, want ik kan altijd even kijken waar een van de drie sleutelbossen uithangt, of de auto.

Het waarschuwen voor tracking begint wanneer de tag buiten bereik van de iPhone is, en werkt ook op oudere iPhones dan de 11. Ik heb nog een iPhone 8, waardoor ik geen gebruik kan maken van Precision Tracking. Alle andere zaken werken gewoon, evenals het gewaarschuwd worden op een Android, mits je een daarvoor geschikte app hebt geïnstalleerd zoals https://play.google.com/store/apps/details?id=com.apple.trackerdetect.
Geweldig!
Als ik dus geen iPhone heb/wil waar Apple mij mee kan volgen, dan moet ik op een Android een app laden om te weten of "iemand anders" mij volgt en hopen dat Apple mij niet via die app gaat volgen.

De "Tracker Detect" v1.0 app van Apple op Google Play wordt zelf weliswaar geleverd zonder ingebouwde trackers, maar in het hele Google imperium wemelt het van de trackers. Zo zijn er inmiddels op Google Play store ook zogenaamde "pro" versies van andere AirTag detectors beschikbaar, met daarin, jawel... trackers...
18-02-2022, 09:10 door Anoniem
Door sjonniev: Ik ben erg blij met de airtags, want ik kan altijd even kijken waar een van de drie sleutelbossen uithangt, of de auto.

Het waarschuwen voor tracking begint wanneer de tag buiten bereik van de iPhone is, en werkt ook op oudere iPhones dan de 11. Ik heb nog een iPhone 8, waardoor ik geen gebruik kan maken van Precision Tracking. Alle andere zaken werken gewoon, evenals het gewaarschuwd worden op een Android, mits je een daarvoor geschikte app hebt geïnstalleerd zoals https://play.google.com/store/apps/details?id=com.apple.trackerdetect.
Lekker zinnige app, not. Dit is een app, die je moet starten en vervolgens moet je het scannen starten. Dus werkt dit alleen, wanneer je het vermoeden hebt, dat er een AirTag in de buurt is. Maar wanneer dit gebruikt wordt om je auto te volgen, of in kleding is gesmokkeld om een persoon te volgen, die geen reden heeft om aan te nemen, dat dit gebeurt, dan krijgt die persoon geen waarschuwing. Duidelijk een gevalletje Cover Your Ass van Apple: "Ja maar, Androïd gebruikers kunnen ze toch vinden via de speciale app?
18-02-2022, 12:37 door Anoniem
Ik hoop dat iphone bezitters wel betaald krijgen voor als hun telefoon dit soort signalen door krijgen. Nog even en apple installeerd een cryptominer op je telefoon.

Anyway je bent toch wel een koe als je dit toestaat op je telefoon en er niets voor betaald krijgt.
18-02-2022, 14:06 door Anoniem
Lekker zinnige app, not. Dit is een app, die je moet starten en vervolgens moet je het scannen starten. Dus werkt dit alleen, wanneer je het vermoeden hebt, dat er een AirTag in de buurt is. Maar wanneer dit gebruikt wordt om je auto te volgen, of in kleding is gesmokkeld om een persoon te volgen, die geen reden heeft om aan te nemen, dat dit gebeurt, dan krijgt die persoon geen waarschuwing. Duidelijk een gevalletje Cover Your Ass van Apple: "Ja maar, Androïd gebruikers kunnen ze toch vinden via de speciale app?
U zou zich wel eens in een ander kunnen verplaatsen. Zo moeilijk is dat toch niet?
18-02-2022, 14:39 door sjonniev
Door Anoniem:
Door sjonniev: Ik ben erg blij met de airtags, want ik kan altijd even kijken waar een van de drie sleutelbossen uithangt, of de auto.

Het waarschuwen voor tracking begint wanneer de tag buiten bereik van de iPhone is, en werkt ook op oudere iPhones dan de 11. Ik heb nog een iPhone 8, waardoor ik geen gebruik kan maken van Precision Tracking. Alle andere zaken werken gewoon, evenals het gewaarschuwd worden op een Android, mits je een daarvoor geschikte app hebt geïnstalleerd zoals https://play.google.com/store/apps/details?id=com.apple.trackerdetect.
Lekker zinnige app, not. Dit is een app, die je moet starten en vervolgens moet je het scannen starten. Dus werkt dit alleen, wanneer je het vermoeden hebt, dat er een AirTag in de buurt is. Maar wanneer dit gebruikt wordt om je auto te volgen, of in kleding is gesmokkeld om een persoon te volgen, die geen reden heeft om aan te nemen, dat dit gebeurt, dan krijgt die persoon geen waarschuwing. Duidelijk een gevalletje Cover Your Ass van Apple: "Ja maar, Androïd gebruikers kunnen ze toch vinden via de speciale app?

Het is nog erger dan je denkt. Je moet zelfs bluetooth aanzetten.
Reageren

Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.