Door Anoniem: De simpelste oplossing is, haal dathele gerechtvaardigde belangt uit de wet. het wordt te vaak misbruikt.
Zo simpel is het niet, gerechtvaardigd belang heeft ook wel eens een functie die je niet kan missen.
Als jij je bank opdracht geeft geld over te boeken naar iemand anders, dan geef je daarbij persoonsgegevens van een ander op: naam en IBAN. Jouw bank hoeft zelf geen contract met of toestemming van die ander hebben, die kan klant zijn bij een andere bank. Toch
moet jouw bank die gegevens verwerken om de overboeking te
kunnen doen.
Dat is een voorbeeld van gerechtvaardigd belang: de bank kan
onmogelijk een bank zijn zonder persoonsgegevens te verwerken van mensen waar die zelf geen enkele relatie mee heeft.
Houd dat eens naast hoe de AVG dat gerechtvaardigde belang als verwerkingsgrond definieert:
de verwerking is noodzakelijk voor de behartiging van de gerechtvaardigde belangen van de verwerkingsverantwoordelijke of van een derde, behalve wanneer de belangen of de grondrechten en de fundamentele vrijheden van de betrokkene die tot bescherming van persoonsgegevens nopen, zwaarder wegen dan die belangen, met name wanneer de betrokkene een kind is.
Voor een bank is het inderdaad pure noodzaak is om zonder contract of toestemming persoonsgegevens te verwerken, anders kan er geen geld overgemaakt worden. Dat is niet alleen het belang van de bank zelf, maar van alle klanten van alle banken, inclusief degenen van wie zonder toestemming persoonsgegevens worden verwerkt. Want zij hebben er belang bij dat ze het geld dat een ander naar ze overboekt kunnen ontvangen. Dit is een voorbeeld van gerechtvaardigd belang dat je echt niet wilt afschaffen.
Als je de definitie van de verwerkingsgrond "gerechtvaardigd belang" goed leest blijkt die helemaal niet laagdrempelijg. Het is niet simpel "hier verdien ik mijn geld mee dus kan ik er aanspraak op maken", wat in wezen het argument is dat meestal gebruikt wordt.
Geld verdienen is inderdaad een gerechtvaardigd belang, maar de specifieke manier waarop je dat doet is pas een
noodzaak als het echt niet op een andere manier kan. Ik denk dat die drempel meestal al niet genomen worden. Bij die overboekingen door banken is de noodzaak er inderdaad, maar meestal valt er best op een andere manier iets voor elkaar te krijgen. Advertenties bijvoorbeeld kunnen ook geplaatst worden bij pagina's en video's waar ze een relatie mee hebben, in plaats van aan personen gekoppeld te worden. NPO/STER hebben al laten zien dat ze daar zelfs meer advertentie-inkomsten aan overhouden. En een bedrijf kan wel stellen dat voldoende inkomsten om de continuïteit te waarborgen noodzakelijk zijn, maar niet dat winstmaximalisatie ten koste van alles een noodzaak is.
Dus de noodzakelijkheid aantonen is al een serieuze drempel. Maar als die genomen is moet het belang van de verwerker ook nog eens zwaarder wegen dan de grondrechten
en belangen van de betrokkenen wiens persoonsgegevens worden verwerkt. Dat is ook geen lage drempel, want de bescherming van persoonsgegevens
zelf is een grondrecht. De AVG valt meteen in overweging (1) met de deur in huis door dat te melden en de artikelen in EU-verdragen te noemen die dat grondrecht vaststellen. Laat even doordringen wat dat betekent. Het betekent dat iedereen die een beroep doet op gerechtvaardigd belang daarmee claimt dat dat belang zo zwaar weegt dat een grondrecht van de betrokkenen geschonden mag worden. Dat is echt geen kattenpis, dat is een serieus hoge drempel om te nemen.
Dit kan je al concluderen door van de AVG enkel overweging (1) en artikel 6, lid 1, sub f (de geciteerde definitie van gerechtvaardigd belang als verwerkingsgrondslag) tot je door te laten dringen. Twee korte alinea's tekst, meer niet.
Ik denk dat het probleem helemaal niet is dat, of hoe, de AVG gerechtvaardigd belang definieert, ik denk dat het probleem is dat maar al te veel bedrijven sterk naar hun eigenbelang toe redeneren en alles in de strijd gooien om daar hun gelijk in te halen. Dat gaan die bedrijven doen bij
elke formulering die je maar kiest om de rechten te beschrijven die zij willen schenden.
Op de formuleringen in de AVG is echt wel wat aan te merken, trouwens, maar in mijn ogen is dat niet de kern van het probleem. Iedereen die de AVG op een integere manier leest, en kijkt wat de toezichthoudende autoriteiten aan uitleg erover geven, en kijkt naar wat er inmiddels aan jurisprudentie over is, die kan gewoon de juiste conclusies trekken. Deze bedrijven trekken de juiste conclusies niet omdat ze dat helemaal niet willen. Als er een beter geformuleerde wet is dan willen ze dat nog steeds niet en trekken ze nog steeds alles uit de kast, inclusief dure juristen, om te proberen hun zin door te drukken.
Dat is het werkelijke probleem, en dat is helemaal niet simpel op te lossen.