image

Juridische vraag: mag toezichtcamera geluid opnemen?

woensdag 1 mei 2013, 10:27 door Arnoud Engelfriet, 28 reacties

Heb jij een uitdagende vraag over beveiliging, recht en privacy, stel hem aan ICT-jurist Arnoud Engelfriet. Arnoud geeft elke week in een artikel antwoord op een interessante vraag. Vanwege het grote aantal inzendingen kunnen niet alle vragen beantwoord worden.

Vraag: In ons buurtcentrum hangen sinds een tijdje camera's, "voor de beveiliging" wordt er dan gezegd. Maar die camera's kunnen ook geluid opnemen, ontdekte ik laatst. Mag dat zomaar?

Antwoord: Een bedrijf of instelling mag camerabeelden maken ter beveiliging van haar eigendommen en die van bezoekers. In een buurtcentrum kan iedereen naar binnen, dus dan is het wettelijk gezien genoeg dat er een bordje hangt bij de ingang.

Als de beelden digitaal opgeslagen zijn, dan moet er tevens een reglement gemaakt worden over cameratoezicht. Daar moet dan in staan wat er wordt gefilmd en waarom, wie toegang tot de beelden heeft en wanneer ze worden verwijderd. Is die termijn meer dan 4 weken, dan moet het cameratoezicht zijn aangemeld bij het College bescherming persoonsgegevens.

Het maken van geluidsopnamen is elders geregeld in de wet. Het afluisteren van gesprekken is strafbaar, dus als die microfoons meer doen dan de camera activeren bij een x aantal decibel geluid, dan heeft het buurtcentrum een probleem.

Voor de strafwet is het belangrijk of het gaat om opnemen in een woning, besloten lokaal of erf dan wel een meer openbare ruimte. In het laatste geval is alleen heimelijk afluisteren strafbaar (art. 139b Strafrecht). In het eerste geval (private omgeving) is elk afluisteren strafbaar (art. 139a Strafrecht). Tenminste, als het gaat om afluisteren door een niet-deelnemer; deelnemers mogen zonder dit te melden al hun eigen gesprekken opnemen.

Specifiek voor de eigenaar van het pand of erf is er echter een uitzondering: als deze afluisterapparatuur plaatst (zoals een microfoon) die niet heimelijk aanwezig is, dan is hij niet strafbaar. Het hangt er dus vanaf hoe de camera's en microfoons opgesteld zijn, en/of er een bordje hangt over geluidstoezicht.

Arnoud Engelfriet is ICT-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.

Reacties (28)
01-05-2013, 15:49 door Anoniem
"In het eerste geval (private omgeving) is elk afluisteren strafbaar (art. 139a Strafrecht). Tenminste, als het gaat om afluisteren door een niet-deelnemer; deelnemers mogen zonder dit te melden al hun eigen gesprekken opnemen. "

Indien ik in mijn huis een microfoon ophang, en geluid opneem, ben ik dan strafbaar indien inbrekers in mijn huis inbreken, en ik -zonder het te weten- een gesprek tussen de inbrekers opneem ? Zij hadden daar toch niet moeten zijn ? Met andere woorden, maakt het uit of iemand -rechtmatig- in mijn huis aanwezig is voor de strafbaarheid ?
01-05-2013, 16:23 door Arnoud Engelfriet
Formeel maakt dat niet uit, maar in de praktijk natuurlijk wel. Doel van de wet is jouw legitieme bezoekers beschermen tegen opnames van hun privégesprekken. Het is niet gewenst dat jij je verjaardagsgasten afluistert vanuit de keuken. Of de babysitter als jij een avondje weg bent. Die mensen zijn daar legitiem, in een privéomgeving en dús verwachten zij privacy en die moeten ze krijgen ook.

Zet je de camera en het geluid alleen aan als er niemand is, dan zal het wel meevallen. Maar als je babysitter de microfoon ontdekt, dan heb je een probleem ook als ie uitstaat. Want leg maar eens uit hoe zij kan weten dát ze niet stiekem afgeluisterd is. Opnames snel even wissen, dat kunnen we allemaal.
01-05-2013, 16:29 door Anoniem
Nee, niet onrechtmatig of strafbaar.

Er is geen sprake van 'een gesprek'.
En bovendien kan onrechtmatig verkregen bewijs vaak toch door politie gebruikt worden
in een opsporingsonderzoek.
De strikte regels daarvoor gelden voor (opsporingsonderzoek door) politie, maar veel minder voor burgers.

Voorbeeld:
Een burger mag een verdachte achternalopen en filmen etc.
Denk aan P.R. de Vries met Joran vd Sloot.
Die beelden dragen zeker bij aan zijn veroordeling.
De politie die zo'n auto-scene filmt en als bewijs wil gebruiken moet aan veel meer regels en richtlijnen voldoen.


Huidige moderne inbraakalarmsystemen melden al geluid en beeld door naar alarmcentrales.
Het is tegenwoordig ook verplicht / een voorwaarde om politie ter plaatse te krijgen.
Dat noemt men een geverifieerde alarmmelding.
Zonder deze verificatie komt er dus geen politie ter plaatse na een alarmmelding.
Dit komt de het massale percentage loze meldingen.
En ik heb nog niet op woonhuizen en kantoren gezien bij de ingang:

Pas op inbreker uw handelen wordt opgenomen op beeld en geluid ;-)
Bovendien weet je niet welke 'ingang' de inbreker gebruiken gaat.
01-05-2013, 21:25 door Anoniem
Beste Arnoud,
Geldt dit ook voor camera's in het of rond het openbaar vervoer?
Is het strafbaar als de camera's in de tram/trein/op straat ook het geluid automatisch opnemen? Meestal staan de camera's goed aangegeven, maar je weet niet dat er ook geluid wordt opgenomen.

Al vast bedankt.
01-05-2013, 22:18 door Anoniem
Zo, dan kunnen we de markt wel sluiten.

-Elke- Ip-camera nu op de markt luistert alles en iedereen met -extreem- gevoelige microfoons af.
In de tram, trein, taxi, (werk)omgevingen, tankstations (Shell heeft net nieuwe PTZ-camera's op -elk- tankstation geplaatst met extreem gevoelige mic's), Alles en -iedereen- alles, wat je zegt -ongenadig vastleggend- via IP wereldwijd in een database.

Werkgevers luisteren complete werkruimtes af....

De microfoons zijn zo extreem gevoelig dat ze in een straal van 500 meter (!!!) alles opvangen maar dat maakt allemaal niets uit, wij hebben niets te verbergen en zetten alles zoiezo op facebook.

En we checken nog eens in via de OV-volgkaarten en bespreken het e.e.a. in het openbaar vervoer.

Slaap lekker Nederland en de EU.
02-05-2013, 08:10 door Arnoud Engelfriet
@Anoniem 21:25: In de openbare ruimte (zoals in de trein) mag een gesprek niet 'heimelijk' worden afgeluisterd. HEt mag wel als het evident is dat het gebeurt. Dus niet met een richtmicrofoon of verborgen apparatuur maar wel met zo'n grote boom-micro die pontificaal boven je gaat hangen.

Bij een tram of trein zou er een bordje op de deur kunnen naast het bordje cameratoezicht.
02-05-2013, 08:37 door Anoniem
@Arnoud bedankt voor je antwoord. :)

De RET was vorig jaar dus niet zo goed bezig met het opnemen van geluid in de trams. zie http://www.elsevier.nl/Nederland/nieuws/2012/5/Rotterdamse-RET-luistert-gesprekken-af-in-trams-ELSEVIER338226W/
02-05-2013, 10:07 door Anoniem
Hoe zit dit als het gaat om de steeds populairder wordende dashboard camera's? Is het toegestaan om beelden (al dan niet met audio) vast te leggen in het verkeer? En gelden die dan in voorkomende gevallen als wettig bewijsmateriaal - bij ongevallen of wanneer je getuige bent van een misdrijf? Of moet ik mijn auto rondom volplakken met stickers om mijn omgeving te attenderen op de aanwezigheid van de camera?...
02-05-2013, 12:04 door Anoniem
"Hoe zit dit als het gaat om de steeds populairder wordende dashboard camera's? Is het toegestaan om beelden (al dan niet met audio) vast te leggen in het verkeer? "

Ja, en een dashboard camera wordt -niet- gezien als camera toezicht.
02-05-2013, 12:06 door Anoniem
"Elke- Ip-camera nu op de markt luistert alles en iedereen met -extreem- gevoelige microfoons af."

Dat een IP camera de functionaliteit heeft om geluid op te kunnen nemen, wil nog niet zeggen dat die functionaliteit ook wordt gebruikt.

"In de tram, trein, taxi, (werk)omgevingen, tankstations (Shell heeft net nieuwe PTZ-camera's op -elk- tankstation geplaatst met extreem gevoelige mic's), Alles en -iedereen- alles, wat je zegt -ongenadig vastleggend- via IP wereldwijd in een database."

Je roept maar wat, zonder verdere onderbouwing.

"Slaap lekker Nederland en de EU."

Ben je al in paniek door je angstbeelden, hoe onrealistisch deze ook moge zijn ?
02-05-2013, 14:12 door Anoniem
Door Anoniem: Hoe zit dit als het gaat om de steeds populairder wordende dashboard camera's? ...
https://www.security.nl/artikel/45576/1/Juridische_vraag%3A_is_dashcam_in_Nederland_illegaal%3F.html
06-05-2013, 19:28 door Anoniem
Door spraakafzien kan een gesprek dat met een goede camera (zonder microfoon) is opgenomen, woordelijk worden gereconstrueerd. Een microfoon maakt het terughalen dan alleen iets eenvoudiger. Ik denk niet dat je de strafwet in technische zin eng moet uitleggen, van afluisteren is m.i. sprake wanneer op welke manier dan ook, desnoods achteraf, de inhoud van een gesprek woordelijk teruggehaald kan worden. Bovenstaand verhaal geldt m.i. dus ook voor bepaalde camera's.
07-11-2013, 10:29 door Anoniem
Beste Arnoud,

Het is mij niet duidelijk genoeg. Een beveiligingscamera, die geluid op kán nemen, mag die wel geplaatst worden bv in een sportcomplex? Het is niet controleerbaar óf er mee geluisterd wordt of dat het geluid op wordt genomen.
De wet praat over opnemen, maar niet over live meeluisteren. Mag dit wel?

Groet,
Mark
27-11-2013, 01:01 door Anoniem
Beste Arnoud, Help,

Om medische redenen heb ik geheugen en concentratie problemen (er is medische verklaring aanwezig) en ik kreeg een boekenonderzoek door de belastingdienst. Ik heb het gesprek opgenomen. In mijn kantoorruimte hangt een webcamb camera op de beeldscherm van de computer, en ook een sticker met het opgeschrift "camera toezicht" geplakt. Ik heb geen filmbeeld gemaakt. De fiscus wilt het gesprek niet accepeteren als bewijs en verweet mijn dat ik instrijd handelde met art. 6:162 lid 2 BW onrechtmatige daad, ook instrijd met strafbaar feit (artikel 139f Sr). Tevens heb ik ook in strijd gehandeld met 10 eerste lid Grondwet en artikel 8 van EVRM.
De belastingdienst houdt geen rekening met mijn gewichtige redenen. Ik verweet de belasting inspecteur naar hun toezeggingen en ik deed ook een beroep op gelijkheidsbeginsel: omdat in 2005 ook bandopname had genomen en de fiscus heeft wel naar de bandopname geluisterd. Waarom wordt door de fiscus gemeten met 2 maten?
Kunt u mij helpen met juridische advies. Bij voorbaat dank

Groetjes

Jos
07-07-2014, 00:54 door Anoniem
Beste Arnoud,

Bestaande situatie in een shop van een tankstation:

Interieur van de tankshop en de pompen op het voorterrein worden vanuit meerdere hoeken gefilmd, dit vindt het personeel geen probleem.

Er is enkele keren gebleken dat de eigenaar ook kan horen wat er wordt gezegd in de tankshop en achter de balie.
Ondertussen weet het personeel dat ze afgeluisterd (kunnen) worden. Toch lijkt het me niet correct als er geen directe aanleiding is om geluidsopnamen te maken en zelfs real-time mee te luisteren. Ik ben van mening dat de eigenaar vooraf moet waarschuwen dat er wordt meegeluisterd, op welke momenten (bijvoorbeeld gedurende een week) en de reden waarom er wordt meegeluisterd.
Klopt mijn veronderstelling?

Met vriendelijke groet,
Edze
10-11-2014, 16:17 door Anoniem
Door Anoniem: Nee, niet onrechtmatig of strafbaar.

Er is geen sprake van 'een gesprek'.
En bovendien kan onrechtmatig verkregen bewijs vaak toch door politie gebruikt worden
in een opsporingsonderzoek.
De strikte regels daarvoor gelden voor (opsporingsonderzoek door) politie, maar veel minder voor burgers.

Voorbeeld:
Een burger mag een verdachte achternalopen en filmen etc.
Denk aan P.R. de Vries met Joran vd Sloot.
Die beelden dragen zeker bij aan zijn veroordeling.
De politie die zo'n auto-scene filmt en als bewijs wil gebruiken moet aan veel meer regels en richtlijnen voldoen.


Huidige moderne inbraakalarmsystemen melden al geluid en beeld door naar alarmcentrales.
Het is tegenwoordig ook verplicht / een voorwaarde om politie ter plaatse te krijgen.
Dat noemt men een geverifieerde alarmmelding.
Zonder deze verificatie komt er dus geen politie ter plaatse na een alarmmelding.
Dit komt de het massale percentage loze meldingen.
En ik heb nog niet op woonhuizen en kantoren gezien bij de ingang:

Pas op inbreker uw handelen wordt opgenomen op beeld en geluid ;-)
Bovendien weet je niet welke 'ingang' de inbreker gebruiken gaat.

de stelling dat onrechtmatig bewijs door de Politie "toch" gebruikt kan worden is pertinente onzin! Sterker nog; je bent als burger gewoon strafbaar bij wet als je gepakt wordt bij dat soort activiteiten. Dat er strikte regels gelden voor Politie onderzoek heeft puur alleen te maken met de juridische en wettelijke toetsbaarheid van bewijsmateriaal in geval van een rechtzaak. De persoon die deze reactie heeft geplaatst heeft het niet goed begrepen.
11-11-2014, 14:04 door Anoniem
Door Anoniem:
Door Anoniem: Nee, niet onrechtmatig of strafbaar.

Er is geen sprake van 'een gesprek'.
En bovendien kan onrechtmatig verkregen bewijs vaak toch door politie gebruikt worden
in een opsporingsonderzoek.
De strikte regels daarvoor gelden voor (opsporingsonderzoek door) politie, maar veel minder voor burgers.

Voorbeeld:
Een burger mag een verdachte achternalopen en filmen etc.
Denk aan P.R. de Vries met Joran vd Sloot.
Die beelden dragen zeker bij aan zijn veroordeling.
De politie die zo'n auto-scene filmt en als bewijs wil gebruiken moet aan veel meer regels en richtlijnen voldoen.


Huidige moderne inbraakalarmsystemen melden al geluid en beeld door naar alarmcentrales.
Het is tegenwoordig ook verplicht / een voorwaarde om politie ter plaatse te krijgen.
Dat noemt men een geverifieerde alarmmelding.
Zonder deze verificatie komt er dus geen politie ter plaatse na een alarmmelding.
Dit komt de het massale percentage loze meldingen.
En ik heb nog niet op woonhuizen en kantoren gezien bij de ingang:

Pas op inbreker uw handelen wordt opgenomen op beeld en geluid ;-)
Bovendien weet je niet welke 'ingang' de inbreker gebruiken gaat.

de stelling dat onrechtmatig bewijs door de Politie "toch" gebruikt kan worden is pertinente onzin! Sterker nog; je bent als burger gewoon strafbaar bij wet als je gepakt wordt bij dat soort activiteiten. Dat er strikte regels gelden voor Politie onderzoek heeft puur alleen te maken met de juridische en wettelijke toetsbaarheid van bewijsmateriaal in geval van een rechtzaak. De persoon die deze reactie heeft geplaatst heeft het niet goed begrepen.

Helemaal mee eens, maar ook dat er in de reactie staat "De strikte regels daarvoor gelden voor (opsporingsonderzoek door) politie, maar veel minder voor burgers" Wat een onzin zeg. Er zijn helemaal geen regels voor burgers, domweg omdat die helemaal geen opsporingsbevoegdheid hebben! Ha ha! wat een lariekoek...
31-12-2014, 10:52 door Anoniem
in de winkel waar ik werk hamgen nu cameras met geluid, voor diefstal zegt mijn baas. maar als we teveel kletsen in de winkel ziet hij dat vanuit thuis.....mag dat zomaar? het lijkt wel big brother....
19-01-2015, 16:55 door Anoniem
Nou met "teveel kletsen" geef je zelf feitelijk al aan dat je vermoed dat er teveel geklept wordt; maar iemand mag gesprekken alleen opnemen wanneer de personen in de betreffende ruimte daarvan op de hoogte zijn gebracht dat dit gebeurd en ook toestemming hiervoor geven door in de betreffende ruimte te blijven. De ruimte is openbaar betreedbaar via de openbare weg, en moet daarom via signalering of borden aangegeven worden wat er met video/audio wordt opgenomen.

Zo kan iemand weer rechtsomkeer maken naar de uitgang als deze het daar niet eens mee is. Heimelijk opnemen van video en audio mag dus niet (als de personen in de betreffende ruimte daar niet van op de hoogte zijn gebracht).
24-02-2015, 03:05 door Anoniem
Beste security,

Ik ben werkzaam in een coffeeshop (softdrugs) en daar hangen natuurlijk cameras voor mijn veiligheid en die van het bedrijf.
Nu hoor ik via via dat mijn baas mij, en mijn collegas, afluistert maar dit is mij, ons, nooit verteld. Is dit strafbaar? Daarnaast worden er weleens flauwe grapjes gemaakt over dingen die niet relevant zijn met het werk, die het werk niet in gevaar brengen en waarvoor ik niet strafbaar ben. En die dus alleen gehoord kunnen zijn via opnames. Is dit ook strafbaar?
07-04-2015, 08:47 door Anoniem
Tegenwoordig staat op de arriva trein audio naast het bordje camera. Mag arriva wel gesprekken opnemen? Het lijkt me alleen relevant als er boeven zijn en je het gesprek wil her beluisteren. De maatschappij creeert met camera en audio wel extra bronnen voor criminelen die meer macht willen. Je neemt dan een baantje bij een baas met camera en microfoon. Beetje suf om dit in de hand te werken. Daarbij 45 plus zijn juist de fraudeurs en meestal de "bazen" dus ook de camera en audio ophangers. Wat een achterdochtig volkje. Voor ons jongeren is die toezicht niet voor dag en nacht, zomaar overal. Een bevolking werkt het beste least restricted. Deze camera microfoon trend past volgens mij niet bij zoet jong volk. Die zouden er wat anders mee doen. Het past wel bij achterdochtige frauderende ouderen die nog werken die controle zoeken. Zet juist meer jonge mensen aan het werk en zo n camera werkt weer alleen tegen de boeven. En zelf hebben ze grip met juiste connecties. Jongeren zijn nog zoet en goed verbonden met elkaar. Wij hebben geen camera controle nodig. Je bent in zo n groepsdruk gewoon niet cool als je slecht bent. Het is typisch gedrag overal camera s en ook vreemd. Dan verwacht je wel de hele dag boeven!
31-08-2015, 15:08 door Anoniem
is het toegestaan een camera met geluidsopnames te plaatsen in je eigen berging in een portiek, wij hebben een vervelende bovenbuurman streken uithaalt zoals plassen naast de deur van onze berging, wat zijn mijn mogelijkheden om op wettelijke manier te kunnen bewijzen dat hij de dader is ???
23-11-2015, 09:38 door help
Hallo ik heb een vraagje ik poets bij mensen thuis.
Mogen die mensen of politie zonder.dat ik iets weet camera's of microfoontje zetten
04-12-2015, 17:04 door Anoniem
Mag je een camera met geluid ophangen in een instelling, zoals beschermd wonen?
04-04-2016, 17:10 door Anoniem
Goedemiddag,

Ik werk in een tankstation met shop en uiteraard hangen er camera,s
ook weten we dat mijn baas op elk moment van de dag kann meekijken
maar ook mee luistert, achter de kassa word er door mijn baas
mee geluisterd.
Niemand van ons is het hier mee eens, nu wilt hij dat we allemaal een
nieuw contract gaan ondertekenen waarin staat dat wij ermee
akkoord gaan dat we worden afgeluisterd, degene die het niet ondertekent
word ontslagen, mag dit zomaar?
21-05-2016, 18:21 door Anoniem
Ik heb een vraag: Mag iemand camera en geluids-- opnamen maken bij zijn huis zonder dat hij daar melding van maakt.
Er worden opnames gemaakt op privé maar ook naar de openbarenweg toe !! Persoon melde ook dat hij ging gebruiken in een eventuele rechtszaak i.v.m. kinderen ???
13-06-2016, 16:58 door Anoniem
Ik werk als verantwoordelijke in een winkel we zijn met drie er hangen camera s tegen diefstal wat normaal is maar ik merk dat
Onze werkgever soms dingen zegt of vraagt die ze onmogelijk kon weten , daar het haar niet is gezegd geweest ook niet op fb
Een collega gaat scheiden en had niets tegen haar gezegd enkel tegen mij , bleek dat ze dit wist... Ook toen ik zei dat we zelf ons verlof moesten regelen wist ze dit de dag nadien door mijn woorden te herhalen ... Ik heb dus het gevoel dat we afgeluisterd worden en kan zo heen privé gesprek meer hebben met mijn collega's .... Kan dit?
30-12-2016, 00:11 door Anoniem
Wie controleert het bedrijf die video en geluidsopnamen maakt hoorde vandaag van een collega dat het bedrijf waar ik ga werken dit doet nergens hangen bordjes over geluidsopnamen
Die beelden zullen bewaard blijven maar dit mag toch niet in NL en waar kan je dit melden?
Reageren

Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.