Heb jij een uitdagende vraag over beveiliging, recht en privacy, stel hem aan ICT-jurist Arnoud Engelfriet en maak kans op zijn boek
"De wet op internet".

Arnoud is van alle markten thuis, maar vindt vooral in technische / hacking vragen een uitdaging. Vragen over licenties worden niet behandeld, aangezien die geen raakvlak met beveiliging hebben. De Juridische vraag is een rubriek op Security.nl, waar wetgeving en security centraal staan. Elk kwartaal kiest Arnoud de meest creatieve vraag, die dan zijn boek zal ontvangen.

Vraag: In de Gooi- en Eemlander las ik dat een inwoner van Hilversum aan zijn dakgoot een webcam heeft hangen (al 3 jaar) en daarmee opnames maakt van de straat. Nu vroeg ik me af, mag dat zomaar? Mag een burger met camera's de openbare weg filmen, en mag de politie die beelden als bewijs gebruiken?

Antwoord: Het korte antwoord: nee, dat mag hij niet zomaar - en ja, de politie mag tóch die beelden gebruiken.

Het ophangen van een camera om daarmee mensen te filmen, is een strafbaar feit, tenzij dit vooraf duidelijk is aangekondigd (art. 441b Wetboek van Strafrecht: maximaal twee maanden cel). Je mag dus wel op straat fotograferen of filmen, maar geen vaste camera ophangen zonder meteen ook een bordje op te hangen dat deze er hangt. Een webcam permanent voor het raam zetten zodat iedereen op straat gefilmd wordt, valt ook onder dit verbod. Als je de camera op voldoende afstand plaatst, zodat mensen niet herkenbaar in beeld kunnen komen, is de webcam wel toegestaan.

Praktisch punt bij dit soort webcams is trouwens nog wel hoe je dat bordje ophangt zodat mensen het zien, zonder dat ze al in beeld zijn voordat ze gefilmd worden. Maar lukt je dat, of is de camera zo eenvoudig herkenbaar dat geen apart bordje meer nodig is (de camera ís dan de aankondiging), dan ben je niet strafbaar.

Het kan zijn dat een gemeente in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) nadere regels over cameratoezicht op de openbare weg heeft gemaakt. Daarbij kan een regel gelden dat je als burger niet stelselmatig de openbare weg mag filmen. Even navragen bij de gemeente dus. De APV van Hilversum zegt niet meer dan dat de burgemeester mag besluiten tot cameratoezicht, maar niets over wat burgers doen. (Een cameraverbod in Hilversum lijkt me ook wat opmerkelijk.)

Door burgers of bedrijven gemaakte opnamen of films mogen worden afgegeven aan de politie als er strafbare feiten op staan. Een werknemer die gefilmd is bij het plegen van diefstal op het werk, kan zo strafrechtelijk vervolgd worden.

Dit geldt zelfs als de opnamen illegaal gemaakt zijn Zo vond de Hoge Raad in 2003 dat illegale opnamen gemaakt door een detective-bureau als bewijs konden dienen in een strafzaak. Bewijs wordt niet "onrechtmatig verkregen" (en dus onbruikbaar voor het openbaar ministerie) omdat een burger de wet schond bij het verzamelen. Dit zou pas anders worden als politie of andere opsporingsambtenaren betrokken of op de hoogte zouden zijn van het illegale filmen.

Arnoud Engelfriet is ICT-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. In 2008 verscheen zijn boek "De wet op internet".