image

Juridische vraag: is video's streamen door downloadverbod illegaal?

woensdag 30 april 2014, 11:39 door Arnoud Engelfriet, 18 reacties

Heb jij een uitdagende vraag over beveiliging, recht en privacy, stel hem aan ICT-jurist Arnoud Engelfriet. Arnoud geeft elke week in een artikel antwoord op een interessante vraag. Vanwege het grote aantal inzendingen kunnen niet alle vragen beantwoord worden.

Vraag: Sinds kort hebben we een downloadverbod in Nederland. Mag ik nu nog wel video's streamen?

Antwoord: Het downloadverbod is een misleidende term. De wet noemt die term niet. In de Auteurswet vind je alleen de termen 'openbaar maken' en 'verveelvoudigen' terug, zeg maar aanbieden aan anderen en kopiëren respectievelijk. Die dingen mag je niet zonder toestemming, tenzij enkele uitzonderingen. Elke kopie van een werk is dus in principe verboden, ook als je dat op je eigen computer doet. Je zult een uitzondering moeten vinden in de Auteurswet om dit te mogen doen.

Een voorbeeld van zo'n uitzondering is het citaatrecht, waarmee je korte stukjes van een werk mag verveelvoudigen of openbaar maken als onderdeel van een aankondiging, bespreking, kritiek of vergelijkbaar gebruik in je eigen werk. Ook is er een recht een werk te parodiëren.

En omdat het niet zo wenselijk werd geacht dat gewone mensen thuis inbreuk op het auteursrecht zouden plegen als ze een liedje opnemen op cassette of overtypen met carbonnetje, is er de thuiskopie-exceptie ingevoerd. Die zegt, wie voor eigen oefening, studie of gebruik een verveelvoudiging maakt, pleegt geen inbreuk. Je mag die kopie niet verspreiden, dat is een openbaarmaking. En omdat het zo zielig was voor rechthebbenden dat alle radio-opnemers en carbonpapierovertypers geen extra kopie kochten, is de thuiskopievergoeding bedacht. Rechthebbenden krijgen een paar centen voor elke lege drager, gebaseerd op een schatting van de thuiskopietjes die daarop gemaakt zullen worden.

Bij die wetstekst stond dus niet dat die verveelvoudiging uit legale bron moest zijn. Ik ben er nog steeds niet achter waarom niet, mijn gok blijft dus dat daar gewoon niet aan is gedacht. Maar sinds begin jaren nul was de uitleg voor iedereen helder: yup, ook illegale bronnen vallen hieronder. Zo zei de minister ooit dat dit goed uitkwam omdat de consument niet kan zien of een bron legaal of illegaal is. Maar volgens het Hof van Justitie is het tegendeel helder: kom nou, de thuiskopie mag alleen voor legale bronnen gelden. En dat wordt nu uitgelegd als "het downloadverbod geldt per direct", omdat je ons wetsartikel kúnt lezen als "alleen uit legale bron". Dus dat moet dan maar de uitleg zijn. Ik blijf erbij dat dat gek is: als iedereen al ruim 14 jaar zegt dat het óók het illegale dekt, dan moet je toch iets aan de tekst doen om dat te veranderen?

Afijn. Streamen. Streamen is wat anders dan downloaden: bij streamen blijft er geen kopie op je harddisk achter, maar vervloeien de bitjes direct weer nadat ze gedecodeerd zijn. En tsja, als dównloaden dan verboden is dan geldt dat dus niet voor streamen, denken dan veel mensen. Maar nee. De wet kent niet als criterium dat de kopie permanent is. De enige vraag is óf je een kopie (verveelvoudiging) maakt.

En dat doe je: in het tijdelijk geheugen van je computer. Bij computerprogramma’s staat dat letterlijk in de wet (art. 45i Auteurswet): "het laden, het in beeld brengen, de uitvoering, de transmissie of de opslag" van een computerprogramma is een verveelvoudiging. Maar ik zou niet weten waarom dat voor andere digitale data niet zou gelden.

Er is een uitzondering voor tijdelijke reproducties (art. 13a Auteurswet), en het bestaan daarvan suggereert toch ook dat het normaal wél een verveelvoudiging is om een tijdelijke kopie te maken:

Onder de verveelvoudiging van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst wordt niet verstaan de tijdelijke reproductie die van voorbijgaande of incidentele aard is, en die een integraal en essentieel onderdeel vormt van een technisch procédé dat wordt toegepast met als enig doel

a) de doorgifte in een netwerk tussen derden door een tussenpersoon of

b) een rechtmatig gebruik van een werk mogelijk te maken, en die geen zelfstandige economische waarde bezit.

Maar die vereist "een rechtmatig gebruik" en bij een verveelvoudiging uit illegale bron is die er niet. Ik zie dus zo niet hoe je streaming als iets anders dan een verveelvoudiging kunt aanmerken. En als je die wilt maken, heb je een wettelijke grond nodig. En die is er niet meer, sinds het Hof dus zei dat het thuiskopie-artikel niet zo gelezen moet worden.

De enige escape voor deze conclusie zou zijn als je zegt, nee, je verveelvoudigt per seconde steeds maar een héél klein stukje van het werk, maar nooit het gehele werk. Nu is ook een verveelvoudiging van een deel van een werk verboden, maar een fragment van één seconde voelt wel als iets te klein om je juridisch druk over te maken. Alleen, als je elke seconde 1 seconde kopieert dan voelt dat toch weer anders. En dan kom je toch ook weer uit bij het doel van het Auteursrecht: het is niet de bedoeling dat dit mag, dus mag het niet.

Arnoud Engelfriet is ICT-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.

Reacties (18)
30-04-2014, 13:16 door Anoniem
Ik zit me af te vragen: wat is de definitie van een "illegale bron"? Zou bittorrent (heel veel bronnen) hieronder vallen? En als ik dan een vrij beschikbaar bestand, zoals een iso van een linux distributie download van bittorrent, is dat dan ook illegaal omdat het uit "illegale bron" komt?
30-04-2014, 15:25 door Anoniem
In artikel 16b lid 1 staat ook dat je iemand opdracht kan geven tot het kopieren van een werk

"Als inbreuk op het auteursrecht op een werk van letterkunde, wetenschap of kunst wordt niet beschouwd de verveelvoudiging welke beperkt blijft tot enkele exemplaren en welke uitsluitend dient tot eigen oefening, studie of gebruik van de natuurlijke persoon die zonder direct of indirect commercieel oogmerk de verveelvoudiging vervaardigt of tot het verveelvoudigen uitsluitend ten behoeve van zichzelf opdracht geeft."

Houd dit dan in als ik een andere persoon in Nederland vraag om zijn cd'tje te kopieren en om te zetten in MP3 en die dan alleen aan mij beschikbaar te stellen om te downloaden dan ik nog wel binnen de wet blijf?

Als dat zo is dan zou je daarom heen een programma kunnen maken waarbij je een expliciete opdracht geeft aan de andere partij om een kopie te maken en te laten downloaden voor persoonlijk gebruik. Dat zou zowel het downloaden als het aanbieden legaal maken binnen Nederland onder de conditie dat de aanbieder natuurlijk het origineel heeft.
30-04-2014, 15:50 door Anoniem
Als ik films uit een "illegale bron" stream om deze tijdens het kijken van gekke commentaren te voorzien is er dan sprake van een parodie?
30-04-2014, 17:06 door Anoniem
Nog steeds onbegrijpelijk waarom er nog steeds sprake zou zijn van 'schade'...
Immers, in alle andere gevallen in de wet moet schade AANGETOOND worden, niet aannemelijk gemaakt worden...
Bovendien is daar hier ook nog niet eens sprake van...

Stel dat iemand muziek download. klikkedieklik en voila, 2 terrabyte aan muziek gedownload...
No way in hell dat die persoon in de winkel voor 40.000 euro aan muziek gekocht zou hebben...
Er kan dan ook geen sprake zijn van 40.000 euro schade, immers, de schade is maximaal dat wat die persoon gekocht zou hebben, dat is zeker niet het gemiddelde jaarsalaris van een Nederlander.

Daar gaan we natuurlijk wel naartoe (dat mensen die downloaden een jaarsalaris moeten gaan neerleggen wanneer een of ander clubje ze gaat aanklagen...
Aangezien we in Nederland geen 'onrechtmatig verkregen bewijs' kennen, is iedere Nederlander vogelvrij...
Probeer jij maar eens aan te tonen dat dat stukje muziek op jouw tmp folder bijvangst was van een webpagina waar je geweest bent (of een geinstalleerde toolbar dat gedaan heeft)..
Jij bent geen officier van justitie, jij komt er niet mee weg.
30-04-2014, 19:30 door Anoniem
Persoonlijk denk ik dat die thuiskopieheffing zich baseert op een foutieve aanname. In de praktijk blijkt het met cultuurgoed zo te zijn dat hoe meer mensen eraan blootgesteld worden, hoe populairder, en dus ook hoe meer materialen er verkocht gaan worden. Wat zich uit in het fenomeen dat grote filesharers ook meer originele CDs en DVDs kopen. Als je het mechanisme snapt is het niet raar, en is goed te zien in bestaande literatuur.

Wel raar, bevreemdend zelfs, is het dat uitgevers van muziek en films zo krampachtig cultuurgoed proberen te bezitten. Die "rechten" duren steeds langer, waardoor er nog jaren na de dood van de artiest betaald moet worden... waar die artiest dus niets aan heeft en waarmee auteursrechten dus hun doel letterlijk voorbijschieten. Als het geld al bij de artiest aankwam voor zijn dood want de verschillende verdeelorganisaties verdelen het geld vooral onder de eigen armen; de linker en de rechter. Daar wordt niemand beter van, artiest niet (kijk maar hoe gangbare acteer- en muziekcontracten inelkaar zitten!) en het publiek ook niet. En uiteindelijk de rechtengraaiindustrie ook niet want iedereen kotst ze ondertussen uit. Maar ze hebben wel geld. Gefeliciteerd met dat succes hoor.

Wat dat betreft is het de rechtengraaiindustrie die het in de auteursrechten vastgestelde sociale contract willens en wetens gebroken heeft, wat de moraliteit van deze wetten op losse schroeven zet. Dat wil niet zeggen dat ze niet meer gelden, maar wel dat het tijd wordt ons te bezinnen over het grote plaatje. Daar zijn details of streamen en downloaden onder hetzelfde wetsartikel vallen wat minder interessant dan de vraag hoe we auteurs, acteurs, musici, schrijvers, creatieven, en zo verder, wat centjes willen toeschuiven voor hun bijdrage aan ons aller cultuur, en of het zin heeft dat dat tientallen jaren na de auteur zijn dood doorloopt, en of het zin heeft dat ze daar hele privéeilanden voor kunnen kopen, en niet alleen zij, maar een hele roedel schimmige figuren in dure pakken eromheen ook. Was kunst niet beter als de artiest honger had?
01-05-2014, 09:52 door passer
Arnoud,

hoe zit het met deze twee dingen:
a. opnamen van dingen die online staan: krant, TV-nieuws,...
b. archiefdiensten van instellingen: mogen zij dingen gaan bewaren?
01-05-2014, 10:18 door Anoniem
Het wordt toch eens tijd dat de politiek hier wat breder naar gaat kijken.
Ik ben het met Anoniem van 19:30 eens: Downloaden zal over het algemeen de populariteit verhogen, waardoor een film, serie of CD beter zal gaan verkopen. Dan spreek ik nog niet eens over bioscoopbezoek, concerten en festivals.
Dat in combinatie met de niet-aantoonbare schade (die dus waarschijnlijk geen schade is, maar winst) zet ons allemaal toch wel in een hele rare spagaat.
Misschien met de Europese verkiezingen maar eens een stem richting de piratenpartij sturen. Heb bij hen nog het idee dat zij wél snappen hoe het mechanisme werkt.
01-05-2014, 10:49 door Anoniem
Ik zeg dat je alleen het in beeld brengen illegaal zou kunnen maken, downloaden zeker niet. Als een film wordt geupload naar het internet ingepakt ik een xtal rar files, dan download je geen film maar je download een verzameling rar files. Kun je die verzameling rar files wel een film noemen? Dat je daar eventueeel een film van zou kunnen maken door de rar files uit te pakken, is volgens mij toch heel iets anders dan een film direct als Avi, mpeg, mov of iets dergelijks downloaden. Het downloaden van rar files is hopelijk toch niet verboden?

Ik betwijfel zelfs of je de uitgepakte film die als nullen en enen op een harddisk staat wel een film mag noemen? Als je die zelfde nullen en enen in een andere volgorde door elkaar schud, kun je er mogelijk een heel ander stukje software van maken van die nullen en enen.
Wat bepaald dus wat een film is? De volgorde waarin de nullen en enen staan? Of is het pas een film op het moment dat je hem op het scherm afspeelt?
01-05-2014, 10:56 door Anoniem
Door Anoniem: Nog steeds onbegrijpelijk waarom er nog steeds sprake zou zijn van 'schade'...
Immers, in alle andere gevallen in de wet moet schade AANGETOOND worden, niet aannemelijk gemaakt worden...
Bovendien is daar hier ook nog niet eens sprake van...

Stel dat iemand muziek download. klikkedieklik en voila, 2 terrabyte aan muziek gedownload...
No way in hell dat die persoon in de winkel voor 40.000 euro aan muziek gekocht zou hebben...
Er kan dan ook geen sprake zijn van 40.000 euro schade, immers, de schade is maximaal dat wat die persoon gekocht zou hebben, dat is zeker niet het gemiddelde jaarsalaris van een Nederlander.

Daar gaan we natuurlijk wel naartoe (dat mensen die downloaden een jaarsalaris moeten gaan neerleggen wanneer een of ander clubje ze gaat aanklagen...
Aangezien we in Nederland geen 'onrechtmatig verkregen bewijs' kennen, is iedere Nederlander vogelvrij...
Probeer jij maar eens aan te tonen dat dat stukje muziek op jouw tmp folder bijvangst was van een webpagina waar je geweest bent (of een geinstalleerde toolbar dat gedaan heeft)..
Jij bent geen officier van justitie, jij komt er niet mee weg.

100% mee eens. Ik ga ook geen 100 keer per jaar naar de bios, maar hooguit 6 keer en ook zou ik van de 100 films meschien 1 keer een film hebben gekocht.
01-05-2014, 12:36 door Anoniem
Het wordt dus hoog tijd om die oude wetten eens op te frissen naar de mogelijkheden van de moderne technologie.
01-05-2014, 14:21 door Anoniem
Neem aan dat je youtube filmpjes wel mag downloaden toch?
01-05-2014, 14:49 door Anoniem
"Stel dat iemand muziek download. klikkedieklik en voila, 2 terrabyte aan muziek gedownload.. No way in hell dat die persoon in de winkel voor 40.000 euro aan muziek gekocht zou hebben..."

Dat niet, maar kopen mensen minder muziek en dergelijke door de mogelijkheden om illegaal te kopieren ? Jazeker, en iedereen die dat ontkent weet heel goed dat hij niet eerlijk is.

Ik kopieer zelf volop, dus iedereen moet vooral zelf weten wat hij al dan niet doet, maar dat dit ten koste gaat van legale verkoop is overduidelijk, ook al zal niemand alles kopen wat hij download, indien downloaden niet mogelijk zou zijn.
01-05-2014, 16:01 door Santurechia
En dat doe je: in het tijdelijk geheugen van je computer. Bij computerprogramma’s staat dat letterlijk in de wet (art. 45i Auteurswet): "het laden, het in beeld brengen, de uitvoering, de transmissie of de opslag" van een computerprogramma is een verveelvoudiging. Maar ik zou niet weten waarom dat voor andere digitale data niet zou gelden.

Dat zou ik je wel kunnen vertellen, voor het gebruik van data (bij het afspelen van een filmpje of liedje) wordt er ALTIJD een kopie gemaakt in het werkgeheugen. Dat is om het gebruik ervan te faciliteren. Als die kopie kwalijk (of verboden) zou zijn zou elke handeling die op een computer ondernomen wordt die buiten een EULA valt (heb jij een eula afgesloten om dit specifieke nummer te luisteren?) keihard illegaal zijn en het compleet onpraktisch wordt voor het eigen gebruik van rechtmatig verkregen "exemplaren".

Ook staat er in de definiëring en specificatie van computerprogramma's zoals gelezen in artikel 10 par.1 en par. 5 een duidelijke referentie naar het onderscheid tussen computerprogramma's en een ander 'soort' werk. Het is niet heel onlogisch om aan te nemen dat dit gedaan is omdat computerprogramma's (die data actief manipuleren) op een andere manier gebruikt worden dan andere werken (die in principe zelf alleen passieve data zijn).

Ik vind je redenaties erg kort door de bocht en je laat een aantal onderwerpen van belang in zijn volledigheid achterwege.

Daarnaast roept dit bij mij de volgende vragen op:
1. Een gebruiker kan niet weten of iets rechtmatig op internet staat of niet. Voor elke illegale verspreiding is er ook een legale verspreiding op dezelfde manier verlopen. Zijn alle burgers verplicht om de legaliteit van een bron te garanderen?

2. Welke impact heeft de legaliteit van een bron op mijn vermogen om iets als prive/eigen/persoonlijk studiemateriaal te gebruiken? Is de expliciete uitzondering die hiervoor in de auteursrechten zijn gemaakt onder artikel 16b par 1 en 16c par 1 niet voldoende?

3. Wat is het onderscheid dat gemaakt wordt in 16b (verveelvuldigen) en 16c (reproduceren)?

4. Is het niet zo dat die financiële tegemoetkoming op zichzelf staat als losse plicht en dat de vergoeding benoemt onder 16c bedoelt is om de economische belangen op voorwerpen die 'studie/eigen gebruik' mogelijk maken te belasten? (Wat in principe niet relevant is voor het recht op 'studie/eigen gebruik' zelf, omdat dat geen economisch belang heeft)

5. In het geval van streamen, zou je dan kunnen stellen dat het daadwerkelijke exemplaar (waarvan we voor dit voorbeeld van uitgaan dat dit rechtmatig verkregen is) in handen blijft van de rechtmatige eigenaar? Als dat het geval is, zou je dan kunnen stellen dat streamen legaal is zolang dit zonder commercieel voordeel gebeurt en er expliciet verboden wordt dat openbare instellingen er gebruik van maken? (Uitlenen wordt alleen gedefinieerd als beschikbaar stellen aan openbare instellingen. Dat zou dus betekenen dat individueel, persoonlijk toegang tot een exemplaar verlenen niet verboden is omdat dit recht verdedigt wordt in artikel 12b)

6. Waarom zou een individu verantwoordelijk zijn voor het "illegaal" handelen van ander, zolang daar geen economisch voordeel voor eerder genoemde individu bij zit? Hierbij ga ik er van uit dat eigen studie en eigen gebruik (zoals benoemd als uitzondering in artikel 16b) niet op zichzelf gezien mogen/kunnen worden als een economisch voordeel.

7. Als er geen sprake is van verantwoordelijkheid in vraag 6, is het dan niet zo dat er in principe geen "downloadverbod" is voor 'natuurlijke personen'?
01-05-2014, 17:15 door Orion84
Door Anoniem: Ik zeg dat je alleen het in beeld brengen illegaal zou kunnen maken, downloaden zeker niet. Als een film wordt geupload naar het internet ingepakt ik een xtal rar files, dan download je geen film maar je download een verzameling rar files. Kun je die verzameling rar files wel een film noemen? Dat je daar eventueeel een film van zou kunnen maken door de rar files uit te pakken, is volgens mij toch heel iets anders dan een film direct als Avi, mpeg, mov of iets dergelijks downloaden. Het downloaden van rar files is hopelijk toch niet verboden?

Ik betwijfel zelfs of je de uitgepakte film die als nullen en enen op een harddisk staat wel een film mag noemen? Als je die zelfde nullen en enen in een andere volgorde door elkaar schud, kun je er mogelijk een heel ander stukje software van maken van die nullen en enen.
Wat bepaald dus wat een film is? De volgorde waarin de nullen en enen staan? Of is het pas een film op het moment dat je hem op het scherm afspeelt?
Ik zou zeggen: koop een kilo coke. Verdeel het in 40 porties, verpak die goed, slik ze in en vlieg eens naar de US. Ben benieuwd of de douane je lijn van redeneren kan waarderen ;)

Sure, die vergelijking gaat ongetwijfeld op een paar vlakken mank, maar niet zo mank als de claim dat een herverpakte film downloaden wezenlijk anders is dan een onverpakt videobestand.
02-05-2014, 08:39 door Anoniem
Door Orion84:
Door Anoniem: Ik zeg dat je alleen het in beeld brengen illegaal zou kunnen maken, downloaden zeker niet. Als een film wordt geupload naar het internet ingepakt ik een xtal rar files, dan download je geen film maar je download een verzameling rar files. Kun je die verzameling rar files wel een film noemen? Dat je daar eventueeel een film van zou kunnen maken door de rar files uit te pakken, is volgens mij toch heel iets anders dan een film direct als Avi, mpeg, mov of iets dergelijks downloaden. Het downloaden van rar files is hopelijk toch niet verboden?

Ik betwijfel zelfs of je de uitgepakte film die als nullen en enen op een harddisk staat wel een film mag noemen? Als je die zelfde nullen en enen in een andere volgorde door elkaar schud, kun je er mogelijk een heel ander stukje software van maken van die nullen en enen.
Wat bepaald dus wat een film is? De volgorde waarin de nullen en enen staan? Of is het pas een film op het moment dat je hem op het scherm afspeelt?
Ik zou zeggen: koop een kilo coke. Verdeel het in 40 porties, verpak die goed, slik ze in en vlieg eens naar de US. Ben benieuwd of de douane je lijn van redeneren kan waarderen ;)

Sure, die vergelijking gaat ongetwijfeld op een paar vlakken mank, maar niet zo mank als de claim dat een herverpakte film downloaden wezenlijk anders is dan een onverpakt videobestand.


Op een paar vlakken mank??? Die vergelijking komt zelf niet in de buurt van een vergelijking. 40 pakjes coke bevatten nog steeds coke per pakje en er is ook coke uit zo'n afzonderlijk pakje te halen. 40 rar files maken pas een hele film als je alle rar files bij elkaar hebt. Als ik jouw 1 van de 40 rar files stuur, dan heb je helemaal niets. En herverpakte film is dus geen film meer todat je de alle rar files uitpakt.
01-06-2014, 01:28 door Anoniem
Afijn. Streamen. Streamen is wat anders dan downloaden: bij streamen blijft er geen kopie op je harddisk achter. Eh dit is niet helemaal waar. want er blijf altijd wat in je temp file achter, van de films op youtube dan zie je Nr; voor je youtube films, en voor muziek zie ik weleens MP3 staan dus wat mag er wel dan??
12-06-2014, 22:23 door Anoniem
Zou dit dan ook beteken dat ik een gekochte CD niet op mijn pc mag afspelen? .. mijn PC kopieert deze muziek eerst naar RAM voor hij het kan afspelen!
23-09-2014, 12:37 door Anoniem
Door Anoniem: Zou dit dan ook beteken dat ik een gekochte CD niet op mijn pc mag afspelen? .. mijn PC kopieert deze muziek eerst naar RAM voor hij het kan afspelen!

nee want je heb de cd gekocht. en volgens de thuiskopie heffing mag je kopie van legale bron maken voor thuisgebruik. de nederlandse wet had het met de thuiskopie wetgeving niet over legaal/illegale bron. daarom mochten we gewoon een kopie voor thuis maken uit illegale bron. en dat mag nu niet meer.
Reageren

Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.