Ict-jurist Arnoud Engelfriet geeft elke week antwoord op een interessante vraag over beveiliging, recht en privacy. Heb jij een vraag? Stuur hem naar juridischevraag@security.nl.

Vraag: Een zesjarig meisje heeft voor 250 dollar Pokémon-artikelen besteld met haar moeders iPhone, las ik in SFgate. Ze ontgrendelde de telefoon door haar moeders duim te gebruiken terwijl die sliep. Zit je daar dan aan vast als ouder, als je kind zo een bestelling plaatst? En zo ja, toont dat dan niet het falen aan van vingerafdrukken voor authenticatie?

Antwoord: Een kind van zes kan niet rechtsgeldig een overeenkomst sluiten met een winkel natuurlijk. Tenzij je zegt dat het normaal is voor zesjarigen om voor 250 dollar aan speelgoed te kopen (art. 1:234 lid 2 BW). Daar verandert het gebruik van moeders duim -of pincode, of lijst met TAN-codes, of portemonnee- niets aan. De ouders kunnen die transactie onder Nederlands recht dus zonder enig probleem terugdraaien.

Lastig wordt het alleen wel als de winkel zegt “Nee, niet het kind maar u de ouder heeft die bestelling geplaatst, het was immers uw telefoon waarmee de betaling werd geautoriseerd”. Bij dit soort bestellingen zal de bestelinformatie immers op naam van de vader of moeder staan, en inderdaad is er een betaalmiddel van de ouder gebruikt. De bal ligt dan bij de ouder in kwestie om te bewijzen dat het niet haar was maar het kind dat op die knop drukte. En dat lijkt me nog knap ingewikkeld.

In het verleden hebben we deze discussie ook gehad bij gebruik van ouderlijke creditcards, of smartphones waar recent de pincode nog was ingevoerd. Juridisch maakt het weinig verschil dat nu een vingerafdruk is gebruikt. De bewijsproblematiek wordt er volgens mij niet wezenlijk anders van. Hoe toon je aan dat je kind jouw duim pakte, dat is hetzelfde als hoe je aantoont dat je kind jouw creditcard overtypte of jouw telefoon gebruikte binnen de 20 minuten voordat de pincode weer gevraagd wordt.

Verschil in de praktijk is natuurlijk wel dat je bij die andere betaalmiddelen iets kunt doen. Je creditcard kan in een afgesloten tas. Je telefoon kun je handmatig vergrendelen. Je TAN-codes kun je op een hoge plank leggen. Maar wat doe je met je duim als je in slaap valt? Dit schijnt sleepjacking te heten, en volgens mij is het nog best lastig om dat probleem met biometrische authenticatie op te lossen.

Arnoud Engelfriet is Ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.