Het kabinet heeft een onderzoek aangekondigd naar de digitale veiligheid van de verkiezingen en alles wat hiermee samenhangt. Dat heeft minister Plasterk van Binnenlandse Zaken op vragen van de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken laten weten.

Volgens Plasterk zijn er geen aanwijzingen dat er in het verleden is geprobeerd om via hacks de verkiezingen in Nederland te manipuleren. De minister kan echter ook niet uitsluiten dat statelijke actoren baat kunnen hebben bij beïnvloeding van de politieke besluitvorming en van de publieke opinie in Nederland en daarvoor middelen zullen inzetten om dit te realiseren.

"In aanloop naar de verkiezing van de leden van de Tweede Kamer moeten we daarom uiteraard zeer alert zijn en niet naïef denken dat in Nederland niets mogelijk is", schrijft Plasterk. "Het is dus zaak om goed te analyseren waar er kwetsbaarheden kunnen zijn." De minister denkt aan het onderzoeken van de de organisatie van de verkiezingen zelf, het stemproces en het proces om de uitslag te bepalen van de verkiezingen, alsmede de fysieke en digitale beveiliging van personen en opinievorming en informatieverstrekking.

Plasterk benadrukt dat deze analyse door het kabinet wordt uitgevoerd, maar dat ook alle organisaties die op enige wijze bij de verkiezingen zijn betrokken dit zouden moeten doen. "Men is immers primair zelf verantwoordelijk voor de eigen (informatie)beveiliging." Ook politieke partijen zijn zelf verantwoordelijk voor het organiseren van hun informatiebeveiliging, laat de minister verder weten. Het kabinet werkt echter ook aan het vergroten van het bewustzijn rondom cybersecurity, in het bijzonder ook in relatie tot de verkiezingen die dit jaar plaatsvinden.

"Met het oog daarop heeft de NCTV vanuit zowel fysiek als digitaal perspectief aandacht voor een veilig verloop van de campagneactiviteiten van de partijen die deelnemen aan de verkiezingen en van de dag van de verkiezing. De NCTV heeft in samenwerking met de Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten specifiek ten aanzien van digitale veiligheid een bijeenkomst voor de ICT-verantwoordelijken van politieke partijen georganiseerd." Tijdens deze bijeenkomst werd advies gegeven over hoe partijen zich beter kunnen beveiligen. Er zal nu worden gekeken of er vervolgacties nodig zijn, maar Plasterk wil hier geen verdere informatie over geven.

Veiligheid stemproces

Wat betreft de veiligheid van het stemproces merkt Plasterk op dat het stemmen sinds 2007 helemaal handmatig plaatsvindt. "Langs digitale weg hacken van het stemmen en van het tellen van de stembiljetten in het stemlokaal is dus niet mogelijk." Voor het berekenen van de uitslag wordt bij de verkiezing van de leden van de Tweede Kamer gebruik gemaakt van software die in opdracht van het centraal stembureau is ontwikkeld en wordt onderhouden. De Kiesraad is zelf uiteraard alert op de beveiliging van deze software, aldus de minister.

De software wordt door de Kiesraad op cd-roms naar de gemeente gestuurd. Het ministerie en de Kiesraad zullen in aanloop naar de verkiezingen gemeenten en hoofdstembureaus wijzen op de instructies die gelden voor het gebruik van de software en het belang van de naleving van de instructies. In het geval er aan de verkiezingsuitslag wordt getwijfeld kan die volgens Plasterk worden gecontroleerd via de tellingen van de stembureaus.

Als laatste kreeg de minister ook nog de vraag hoeveel landelijke politici worden afgeluisterd of waarvan hun e-mails is gehackt. "In het openbaar worden hierover geen mededelingen gedaan", besluit Plasterk (docx).