Ict-jurist Arnoud Engelfriet geeft elke week antwoord op een interessante vraag over beveiliging, recht en privacy. Heb jij een vraag? Stuur hem naar juridischevraag@security.nl.

Vraag: Laatst vond ik in een discussiegroep een link naar een artikel, maar dat bleek achter een paywall te zitten. Nadat ik me daarover beklaagd had, kreeg ik te horen dat ik met anoniem browsen het artikel wél gratis kon zien. Maar is dat geen computervredebreuk dan, ik omzeil dan toch een beveiliging?

Antwoord: De beveiliging waar het hier om gaat, is een cookie: je krijgt bij bijna alle paywall-sites een aantal artikelen gratis, en dat aantal wordt geteld in een cookie. Met anoniem browsen (“private mode”) worden cookies na elke sessie weggegooid, dus staat dat aantal elke keer op nul.

Van computervredebreuk is sprake wanneer je opzettelijk en wederrechtelijk binnendringt in een computersysteem. Een beveiliging of toegangscontrole omzeilen is een mogelijke manier om dat te doen, maar waar het uiteindelijk om gaat is of je weet of moest weten dat je ergens bent in het systeem waar je niet mag zijn.

Met enige fantasie is die cookie-teller als een beveiliging te zien, of kun je het weggooien van het cookie zien als een technische ingreep. Daarmee is aan dat deel van het delict computervredebreuk voldaan. Blijft over de vraag: ben je wederrechtelijk binnengedrongen? Oftewel ben je ergens waar je niet mag zijn, en ben je daar zonder enige bevoegdheid?

Het lijkt me evident dat als iemand een truc uithaalt om een betaald bericht gratis voor ogen te krijgen, hij computervredebreuk pleegt. Denk aan het gebruik van andermans wachtwoord, of het kapen van iemands inlogsessie om zo die toegang te krijgen. Maar de truc hier is niet gericht op het zomaar lezen van een betaald bericht; het gaat om het toegang krijgen tot een zesde bericht die maand terwijl je er maar vijf mag lezen.

Dat voelt toch net even anders. Deze berichten zitten niet echt achter een paywall, je staat te lezen in de tijdschriftenwinkel en de juffrouw (m/v) achter de balie snauwt je toe “het is hier geen bibliotheek meneertje (m/v)”. En nu doe je na elk artikel een andere jas aan zodat ze je niet herkent. Ik kan dat moeilijk op één lijn stellen met na sluitingstijd inbreken. Dus nee, ik denk niet dat dit een strafbaar feit is.

Arnoud Engelfriet is Ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.