Ict-jurist Arnoud Engelfriet geeft elke week antwoord op een interessante vraag over beveiliging, recht en privacy. Heb jij een vraag? Stuur hem naar juridischevraag@security.nl.
Vraag: De Supreme Court gaat uitspraak doen in de Microsoft-cloudzaak waarbij het Amerikaanse bedrijf door de rechter verplicht werd data van haar Europese dochter af te geven aan de FBI. Stel nu dat men in het voordeel van de overheid beslist, ben ik als Europese dataverwerker dan verplicht mee te werken als de FBI een bevel geeft aan mijn Amerikaanse moederbedrijf?
Antwoord: In 2014 bepaalde een rechter in de VS dat Microsoft Inc. (de Amerikaanse moeder) gehouden kon worden om gegevens van een klant van haar Ierse dochtermaatschappij af te geven als de FBI dat wilde. Kort gezegd was het argument daarvoor dat het geen argument is dat bewijsmiddelen in het buitenland liggen, je gaat ze maar halen. Maar die regel voelt niet echt gepast voor een clouddienst, zeker niet als je bedenkt dat Microsoft die dienst in Europa via een apart, Europees bedrijf levert.
Gelukkig werd in hoger beroep bepaald dat deze redenering van de FBI niet opging. De wet waar men zich op beroep (de Stored Communications Act) was niet bedoeld om de FBI ineens buitenlandse rechtsmacht te geven. En nu ligt de vraag dus bij het Supreme Court, dat erom bekend staat niet alleen juridische maar ook politieke visies mee te laten wegen in hun uitspraken. Het kán dus zomaar gebeuren dat men bepaalt dat het er wél staat, en dat een Europese dochter dus maar moet meewerken aan zo'n bevel.
Dat wordt dan nog knap ingewikkeld, want dat mág helemaal niet. In de AVG is hier namelijk een specifiek artikel over opgenomen, artikel 48:
Elke rechterlijke uitspraak en elk besluit van een administratieve autoriteit van een derde land op grond waarvan een verwerkingsverantwoordelijke of een verwerker persoonsgegevens moet doorgeven of verstrekken, mag alleen op enigerlei wijze worden erkend of afdwingbaar zijn indien zij gebaseerd zijn op een internationale overeenkomst, zoals een verdrag inzake wederzijdse rechtsbijstand, tussen het verzoekende derde landen en de Unie of een lidstaat, onverminderd andere gronden voor doorgifte uit hoofde van dit hoofdstuk.
Oftewel: wat een buitenlandse wet of rechtbank ook bepaalt, Europese bedrijven mogen alleen meewerken aan zo'n bepaling als dat in een verdrag tussen de EU en dat land is geregeld. De FBI zou dus een rechtshulpverzoek aan Nederland kunnen doen, waarna onze politie de data licht bij het datacentrum hier. Een opdracht van Microsoft Inc aan haar Nederlandse dochter "geef die data want wij moeten dit van de rechtbank afgeven" is dus keihard in strijd met Europees recht.
Als ons eigen OM dus vervolgens langskomt met een bevel tot afgifte, dan zul je mee moeten werken. Dat is dan gewoon wettelijk verplicht, en de AVG bepaalt dat als iets van een andere wet moet, het mag van de AVG.
Arnoud Engelfriet is Ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.