Twee Amerikaanse senatoren hebben een wetsvoorstel geïntroduceerd om de doorzoekingen van laptops, telefoons en andere apparaten door de Amerikaanse douane aan banden te leggen. De douane in de Verenigde Staten mag zonder aanleiding en gerechtelijk bevel apparaten vorderen en onderzoeken.

Voor het uitvoeren van een forensisch onderzoek is sinds begin dit jaar verplicht dat er een redelijk vermoeden is dat de persoon een misdrijf heeft begaan. Handmatige onderzoeken, waarbij een douanebeambte bijvoorbeeld handmatig de foto's op een onvergrendelde smartphone of open laptop bekijkt, zijn nog steeds zonder redelijk vermoeden toegestaan. Ook zijn er uitzonderingen op het beleid wanneer de nationale veiligheid in het geding zou zijn, tot grote onvrede van de Amerikaanse burgerrechtenbeweging EFF die zich al geruime tijd tegen het controlebeleid van de douane verzet.

Het nieuwe voorstel van senatoren Patrick Leahy en Steve Daines stelt verschillende beperkingen aan het beleid als het gaat om Amerikaanse burgers. Bij Amerikaanse burgers moet er volgens de senatoren ook voor handmatige controles een redelijk vermoeden bestaan dat er een misdrijf is begaan en dat het te onderzoeken apparaat bewijs van de overtreding bevat.

Voordat er een forensisch onderzoek mag worden uitgevoerd moet er eerst een bevel zijn verkregen. Daarnaast mogen beambten in het voorstel geen apparaten meer zonder redelijk vermoeden in beslag nemen. Wanneer ze een apparaat in beslag hebben genomen moet er binnen 48 uur een gerechtelijk bevel worden verkregen. Lukt dit niet, dan moet het apparaat direct aan de eigenaar worden teruggeven. Ook mag illegaal verkregen bewijs van het apparaat van een reiziger op geen enkele manier door de Amerikaanse overheid worden gebruikt, aldus het voorstel.

Douanebeambten moeten verder allerlei zaken bijhouden van de personen van wie ze de apparaten hebben doorzocht of in beslag genomen. Dit om te kijken of er niet op een discriminerende wijze wordt gehandeld. Tevens moeten beambten bijhouden van hoeveel reizigers de apparaten zijn doorzocht of in beslag genomen en die later voor een misdrijf zijn aangeklaagd. Op deze manier moet duidelijk worden hoe effectief de doorzoekingen aan de grens zijn.

"De grens is geen Grondwet-vrije zone. De douane doorzocht meer dan 30.000 apparaten vorig jaar en dat aantal is sterk aan het toenemen. We zijn blij dat sommige Congresleden aandacht geven aan het grote probleem van ongrondwettelijke doorzoekingen en inbeslagnames van elektronische apparaten aan de grens, en de grote privacyschendingen door de overheid als gevolg", aldus de EFF, die blij is met het voorstel.