Met een termijn van 10 jaar heb je het eerder over archivering dan over backups, zou ik zeggen.

Een backup is een middel om ongewenste acties terug te kunnen draaien. Het Engelse to back up betekent achteruitgaan, bijvoorbeeld met een auto achteruitrijden. Daar is de betekenis aan toegevoegd van acties ongedaan maken, en dat heeft zich in de IT weer ontwikkeld tot wat je vast moet leggen om acties ongedaan te kunnen maken.

Voor beide doeleinden is redundantie nuttig: bewaar meer kopieën van de data dan je nodig hebt als alles goed gaat, en gebruik liefst geen identieke media, die hebben een verhoogd risico dat ze ongeveer tegelijk de geest geven. Voor archivering is het nuttig om de data af en toe over te zetten naar nieuwe opslagmedia. Niet alleen flash-geheugen kan kapot gaan, een harde schijf of een magneetband kan dat ook. En behalve de achteruitgang van de opslagmedia zelf kan ook de gebruikte techniek verouderen. Wie kan nu nog een floppy lezen? Beschik je nog over een zip-drive? Een adapter voor memory sticks van Sony? Weet je zeker dat je die IDE-schijf nog aan kan koppelen? Techniek raakt achterhaald waar je bij staat. Het voegt altijd zekerheid toe als je meerdere kopieën van je data hebt en als je die op tijd overzet naar nieuwe media.

Data bewaren vergt meer moeite dan het ergens wegleggen en er pas weer aan denken als je het nodig hebt. Je moet er af en toe wat inspanning en wat geld in steken, ook als particulier.

Kan flash-geheugen gebruikt worden? Ik zie niet in waarom niet. Naast mijn "normale" back-ups op meerdere externe harde schijven maak ik voor relatief compacte data die wel veel waarde voor me heeft versleutelde kopieën op elk apparaat dat ik kan bedenken waar een geheugenkaartje in zit: fototoestel, handheld GPS-ontvanger, audiorecorder, en nog een los geheugenkaartje dat in mijn portemonnee "woont". Ik heb een script gemaakt waarmee het actueel houden daarvan een kleinigheid is, en het voordeel is dat ik zo van mijn belangrijkste data altijd minstens één kopie bij me heb zonder eraan te moeten denken dat ik dat mee moet nemen. Flash blijft misschien niet tientallen jaren goed, en het filesystemen dat er meestal op gebruikt worden is niet het toppunt van betrouwbaarheid, maar het is wel een medium zonder bewegende delen dat flinke klappen, vuil en water moeiteloos overleeft. Het heeft zeker zijn toepassingsmogelijkheden.

Blu-ray burner that supports BD XL and M-Disc, back up to BD-R HTL or M-Disc BD-R/DVD+R discs. Stay away from regular CD/DVD recordable/rewritable and BD-R LTH, aka, phase-change media.

https://www.pcworld.com/article/2984597/hard-core-data-preservation-the-best-media-and-methods-for-archiving-your-data.html

Afschermen is niet altijd een goed idee. Bepaalde typen hoog-energetische straling kunnen in afscherming zgn
secundaire emissie veroorzaken (1 hoog-energetisch deeltje wordt opgenomen en heeft tot gevolg dat er meerdere
laag-energetische deeltjes worden uitgezonden) en die heeft meestal meer effect op chips dan de oorspronkelijke straling.
Als je afscherming niet zo dik is dat die secundaire emissie ook weer wordt tegengehouden raak je daarmee van de
regen in de drup.

Ik gebruik USB Flash memory al vrij lang. De eerste was een 500MB.
Bij mij zijn er zeker 3 stuk gegaan van de in totaal - schat ik - 20 stuks in de afgelopen 10 jaar. Ik vind dat best veel. Die defect raakten voelden wel overmatig warm: HEMA en Verbatim.

Leuk, weer eens een lekker technisch item!

Ik durf het niet met zekerheid te zeggen, maar ik verwacht dat af en toe een omgevallen bit door achtergrondstraling van een normaal niveau, en wat zwakkere broeders (bits) qua lekstroom, geen problemen veroorzaken door de (meestal of altijd?) ingebouwde error correction.

M.b.t. levensduur zijn het vooral de "sectors" (blokken van vaak 512 bytes) gebruikt voor opslag van de twee FAT-tabellen die relatief vaak worden overschreven (bij FAT/FAT32/ExtFAT geformatteerde "drives", FAT is een afkorting van File Aloocation Table - waar Block Allocation Table wellicht meer op z'n plaats was geweest). Hoewel er meestal twee identieke FAT-tabellen per partitie worden bijgewerkt, heb ik geen idee of er software bestaat die slimme keuzes maakt zodra er een verschil tussen die twee FAT-tabellen wordt geconstateerd.

Als er interesse voor bestaat wil ik wel (vereenvoudigd) toelichten hoe een FAT-partitie in elkaar steekt en waarom juist die FAT-tabellen zo vaak beschreven worden (met potentieel dramatische gevolgen op een Flash-"drive" zonder wear leveling).

Een backup is bedoeld voor disaster recovery en zorgt in wezen voor een kopie naast de reeds bestaande data.
Een archief is meestal bedoeld om toegang te bieden tot oudere, niet meer zo actief gebruikte bestanden,
en is daarentegen te beschouwen als een verplaatsing van bestaande data naar een archief toe.
In tegenstelling tot een backup resulteert dit dus niet in enigerlei vorm van een kopie naast de originele data.

Zowel backups als archieven zouden heel oud kunnen worden. (ik heb een meervoudige backup -niet op flash-
die ruim 15 jaar geleden werd gemaakt, en die ik pas nog succesvol heb getest op leesbaarheid en correctheid).
Backuppen zou eventueel wel kunnen op SD- of USB-flashdrives, maar ik zou het alleen doen in noodgevallen bij gebrek aan een beter alternatief, en dan meteen ook op minstens nog 1 andere usb-stick of sd-card.
(uiteraard met verificatie van de backup achteraf en onder voorwaarde dat de backup niet voor de lange termijn is bedoeld)

Soms wordt een backup vanzelf een archivering, namelijk als je de originele bestanden bedoeld hebt verwijderd.
(bijv. als je afstand doet van het apparaat waar de originele bestanden op stonden)
Waarom blijven we vaak hardnekkig spreken van een backup als het ondertussen allang een archivering is geworden?
Omdat mensen zichzelf wennen aan een bestaande situatie, en een natuurlijke weerstand hebben tegen verandering.
"Eens een backup, altijd een backup." (of die houding al of niet correct is, ga ik niet over twisten. ;-)

(overigens lijkt me verder wel een goed verhaal van je 10:58 Anoniem)

Ik weet eigenlijk niet precies in hoeverre SD-kaarten en USB-sticks dit al aan boord hebben of niet.
Bij SSD-drives ben ik het wel tegengekomen.
Maar deze foutcorrectie heeft zijn beperkingen. Als er teveel bits zijn omgevallen kan de ECC het niet meer corrigeren.
En dan zit je natuurlijk met de situatie dat een SD-card of USB-stick jarenlang in een laadje kan liggen zonder dat deze stroom krijgt om eens een huishoudroutine te laten lopen die controleert of alle bitjes nog wel in orde zijn.
Dus na lange tijd kunnen er wel eens teveel bitjes zijn omgevallen om er nog chocola van te maken.
Bij een SSD-drive komt dit veel minder voor, omdat hij in een apparaat zit dat zelden jarenlang uitstaat.

TS.

Hoe zit dat met de BIOS-chip? Deze zijn ook vaak geflasht.
Er zijn nog aardig wat oude PC's uit de jaren '80 en '90 van de vorige eeuw die destijds een keer geflasht zijn en daarna nooit meer. Toch is de flash BIOS vaak niet hetgeen wat faalt.

Dank je. Wat mij betreft kan je "overigens" en "verder" weglaten omdat je precies beschrijft waarom ik denk dat een termijn van 10 jaar eerder over archivering dan over backups gaat, ik denk dat we het gewoon eens zijn over het onderscheid. Gebruik je een 15 jaar oude backup werkelijk nog voor disaster recovery, of is de functie (zoals je zelf ook aangeeft) verschoven naar archivering?

Dat die functies van kopieën, zeker in privésituaties (organisaties moeten er beter over nadenken), in elkaar kunnen overgaan betekent niet dat het onderscheid niet bestaat.

Is mij anders wel overkomen- Na 7 jaar werd 'sporadisch' bij het opstarten de Systeem Drive niet herkend.
Bij hernieuwd opstarten was alles weer ok, totdat na 10 jaar ineens geen enkel opstart medium meer herkend werd
(geen CD, USB, of Disk). Ja, dan ben je uitgeflasht!
Die chip kun je extern flashen met een usb-programmer (ch341a, 10 euro).
Mijn advies- flash de bios opnieuw elke 5 jaar!

Erik haalt het al kort aan in zijn post van 28-12, 21:04 uur:
Het is een natuurkundig feit dat elke halfgeleider onder spanning, naar de aard van zijn chemische samenstelling, stroom lekt. Ik heb dit met opzet onderstreept omdat hier niet over gediscussieerd hoeft te worden. Dat stel ik niet zo maar de fysische wetenschap die daarover consensus heeft.
Dit stelt ons dus voor het feit dat Flash geheugen, dat voor digitale opslag gebruikt maakt van deze halfgeleiders, niet 100% betrouwbaar is en het nooit zal worden.
Zoals TS in de 5e alinea van zijn bijdrage schrijft m.b.t. "high endurance" (of kortweg -Endurance-) flashgeheugen probeert de industrie dit opslagmedium te verbeteren. Dat blijkt ook wel want de algemene opinie is dat de betrouwbaarheid is toegenomen. m.b.t. veelvuldige herschrijfbaarheid van de korte termijn geheugenopslag.
M.b.t. de lange termijn geheugenopslag heb ik er geen vertrouwen in gezien de wetmatigheid: de lekstroom van halfgeleiders.

Mijn idee over de bruikbaarheid van Flashgeheugen is de volgende:

SSD:
Voor korte termijn geheugen lijkt mij een SSD als het gegevens toegankelijkheid betreft voor een operating system een ideaal ding omdat het alleen de verwaarloosbare snelheidsbeperking kent van een potentiaalstroom (nihil)
Het lijkt mij dan wel verstandig om m.b.t. het Linux bestandssysteem de zg. Swapneiging op 0 te zetten omdat er anders vaak wordt geschreven naar de SSD terwijl het ingebouwde geheugen hiervoor is bedoeld.
https://makkelijkelinuxtips.blogspot.com/p/swapneiging.html
Ook als dagelijkse backup 1x per sessie lijkt het mij nog wel een geschikt medium. (thuisgebruik) Voor netwerk backup van vele werkstations zou ik kiezen voor de HDD

USB Flash Memory:
Voor korte termijn geheugen prima, hoewel er bij mij zoals ik al schreef hierboven toch zo'n drie van de om en nabij twintig defect zijn geraakt.

SD kaartjes:
Ik zou altijd een nieuwe gebruiken als je fotoreportages van uiterst belangrijke eenmalige evenementen moet maken.

Lange termijn opslag (alle Flash geheugen)
Ik zou dan absoluut kiezen voor dubbele archivering: SSD+SSD of SSD+Cloud

HDD?
Daarvan is een ding absoluut zeker: ooit raken zij ook defect

Open vraag:
Weet iemand of er testmateriaal voor de betrouwbaarheid van SSD bestaat? Zoals bekend: Voor een HDD bestaat de norm: S.M.A.R.T. die met huis tuin en keuken progjes al kan worden uitgelezen. (overall status: passed of failed)

je vergeet daarbij te melden dat het opslagprincipe van een flash geheugen niet gebaseerd is op halfgeleidertechnieken,
alleen het uitleesprincipe is dat. Een MOS transistor heeft een geisoleerde gate die door oxide gescheiden is van de
rest van de transistor, niet door een halfgeleiderjunctie. Het gedrag van halfgeleiders onder tempereatuur en vervuilings
conditities heeft dan ook niet direct te maken met de retentietijd van de flash geheugens.

https://makkelijkelinuxtips.blogspot.com/p/swapneiging.html

Mee eens, indien >> 8 Gb RAM.

Wat dan nuttiger is dan de swapneiging op een SSD naar beneden schroeven, is het onder de Linux installatie toepassen van verschillende LUKS/ext4 partities, voor de /boot /boot/efi /home /tmp en /var directories. Dat geeft meer respijt.


Lange termijn opslag? Dan zit ik eerder te denken aan een eigen off-site tape en optische opslag, in plaats van een SSD plus cloud backup. Geen denken aan dat ik mijn bedrijf en privézaken aan derde partijen uit handen geef.


Alleen afbeeldingen aangebracht in goud, in de holten van gortdroge, lichtbasische rotsformaties en teksten in hardgebakken kleitabletten overleven als gegevensdrager verscheidene millennia. De rest vergaat.

Alleen wie kan nog spijkerschrift en hiëroglyphen lezen?

In https://en.wikipedia.org/wiki/Flash_memory lees ik dat voor opslag van firmware meestal NOR-based flashgeheugen (i.p.v. NAND) wordt gebruikt, maar of dat per definitie gegevens langer vasthoudt, weet ik niet (wel lees ik dat je dit type veel minder vaak kunt overschrijven).

Terzijde, NOR staat voor Not-OR en NAND voor Not-And. Bij een digitale "Or" (= "of") schakeling met twee ingangen, wordt de uitgang "1" als één van de ingangen 1 is (of beide 1 zijn). Die "Not" is de omkeerder die (intern) tussen de uitgang van de Or-schakeling en de beschikbare uitgang wordt geknoopt, waardoor die beschikbare uitgang 0 wordt als minstens 1 van de ingangen 1 is. In werkelijkheid is er geen sprake van een extra schakeling voor die Not; door de eigenschappen van transistors heb je het minste aantal onderdelen nodig om een NOR of een NAND poort te maken (en zou je extra componenten moeten toevoegen voor een OR of AND schakeling). Googlen naar 7400 NAND leidt je naar een van de eerste IC's (hier een chip met 14 pootjes) met 4 NAND-schakelingen aan boord (spul waar ik in mijn jonge jaren relatief veel zakgeld aan uitgaf, nu zitten er miljoenen of veel meer van dat soort schakelingen in chips van een paar centen).

Bij firmware-opslag hebben we het over veel kleinere (qua bytes) geheugens, tot enkele MB's met dus potentieel fysiek veel grotere dimensies. Op die Wikipedia-pagina lees ik dat Toshiba en Sandisk voor de -veel grotere- data-opslaggeheugens al zo ver gaan dat ze 4 bits (dus 16 discrete waardes) in één geheugencel opslaan (dus kennelijk 16 verschillende ladingsniveaus moeten kunnen onderscheiden), en dat in zo klein mogelijke dimensies (denk aan Micro-SD formaat).

Het lijkt me evident dat die laatste categorie het gevoeligst is voor kleine defecten en ioniserende straling en ongetwijfeld allerlei (geheime) foutcorrectie aan boord hebben, maar de details daarvan ken ik niet.

Misschien zelfs meer mensen dan het aantal dat je een 10.5" 9-track tape kunt geven en die er dan de data vanaf kunnen krijgen....

Tekst in brons kan ook lang meegaan . https://en.wikipedia.org/wiki/Mao_Gong_ding .
Ook hier is het aantal lezers erg beperkt (ook Chinees muteert in geschrift en betekenis)
Hoewel klei nog meer vuur-bestendig zal zijn.

https://en.wikipedia.org/wiki/Voyager_Golden_Record . Er wordt gedacht dat 10^9 jaar zou kunnen, als hij nergens tegenaan vliegt.

Ik weet niet of er een reden is om aan te nemen of het geheugen in SD-kaartjes andere eigenschappen heeft dan wat ze in CF-kaartjes stoppen, maar over de laatste kan ik zeggen dat ik na 16 jaar redelijk intensief digitaal fotograferen nog niet een keer heb meegemaakt dat ik merkbare defecten in mijn RAW-bestanden had. En als je met fotoreportages bezig bent maak je zoveel meer foto's dan je uiteindelijk gebruikt dat dat geen noemenswaardige risico's oplevert.

SSD's ondersteunen S.M.A.R.T. En je kan meer dan de overall status uitlezen, met bijvoorbeeld gsmartcontrol krijg je een goede GUI-interface waarmee je de status in al zijn detailsuit kan lezen en de schijf korte en lange zelf-tests kan laten uitvoeren.

Puntje van irritatie met S.M.A.R.T.-ondersteuning: USB-schijven ondersteunen het opvallend vaak niet. En dat terwijl S.M.A.R.T. over USB wel degelijk kan, mijn USB3 HDD docking station bijvoorbeeld ondersteunt het prima. Wat al die fabrikanten die schijven in stevige behuizingen om onderweg mee te nemen, waar zelfs auto's overheen moeten kunnen rijden zonder dat de schijf kapot gaat, bezielt om S.M.A.R.T. maar over te slaan snap ik niet.

Wat zegt meneer Cactus eigenlijk over flasgeheugen?
===>> https://www.cactus-tech.com/resources/blog/details/slc-pslc-mlc-and-tlc-differences-does-your-flash-storage-ssd-make-the-grade/.

Volgens dat plaatje varieëren de eigenlijke flashgeheugencellen in grootte.
Grotere flashgeheugencellen hebben de volgende voordelen:
- hogere endurance (d.w.z. veel vaker opnieuw te beschrijven, tot wel 100.000 keer)
- is betrouwbaarder
- data wordt langer vastgehouden

Nadeel: door de grotere afmetingen passen er minder geheugencellen op één chip.

Het soort flashgeheugen (SLC, TLC of QLC) maakt dus veel uit voor wat betreft de houdbaarheid/betrouwbaarheid van data.
Omdat een BIOS niet zo groot is, kiest een goede PC-maker daarom een BIOS flashgeheugen met voldoende lange houdbaarheid. ("retention"). Vermoedelijk hebben de huidige oude PC's (uit de vorige eeuw) een BIOS met grote geheugencellen die het heel lang vol houden, omdat de techniek toen nog niet zover was om het met kleinere cellen en meer bits per cel te doen. Aan de basis stond de EEPROM (Electrical Erasable Programmable Read Only Memory) die stamt uit de jaren '70 van de vorige eeuw. De inhoud van een EEPROM is per byte wisbaar en herschrijfbaar. Flashgeheugen is een soort EEPROM die per blok wisbaar en herschrijfbaar is. (https://en.wikipedia.org/wiki/EEPROM)

Verder geeft "meneer Cactus" deze waarschuwing:

Volgens mij geldt dit nog meer voor SD-cards en USB-sticks.
We kunnen ons aangetrokken voelen tot de vermelding van een uitstekende (lees)snelheid
(die echter alleen onder ideale omstandigheden geldt, terwijl het schrijven veel trager gaat)
Of we voelen ons aangetrokken tot de vele GBs aan geheugencapaciteit met naar verhouding een lage prijs.
Maar als de betrouwbaarheid en houdbaarheid van de data hier onder lijden door minder goede geheugencellen (iets wat je pas op de langere termijn merkt) dan kom je op een dag tot de ontdekking dat je een kat in de zak had gekocht en ben je mogelijk data kwijt die je nooit weer terug kunt halen.

Helaas is door gebrek aan cruciale productinformatie de SD-card, USB-stick en SSD -markt grotendeels een gokhal.
Alle consumenten van deze produkten worden zonder het hardop te zeggen blijkbaar onder één noemer geschaard:
domme varkens die geld in het laadje moeten brengen...

TS.

.
Ook de tapes van het archief van ons grote overheidsbedrijf werden na een aantal jaren uit de niet te vernietigen WW II bunker gehaald om opnieuw geschreven en na een paar roulaties vernietigd te worden. De cloud lijkt me een zeer goed aanvullend alternatief voor back-ups. De maatregelen tegen fysieke en kwaadwillende corruptie zijn vaak vele malen better dan hetgeen een particulier met bescheiden middelen kan realiseren.

Zodra er een back-up naar "de cloud" wordt gemaakt (automatisch of handmatig geïnitieerd) en de credentials daarvoor op een systeem "voorbijkomen" dat met de voorloper van ransomware is gecompromitteerd, is de kans groot dat je niets aan alle back-ups hebt die bereikbaar zijn met die credentials. Te vaak lees ik dat bij een ransomware-aanval ook back-ups onbruikbaar zijn gemaakt (het lijkt me voorspelbaar dat ransomware-criminelen daar hun uiterste best voor doen). Die bunker was wellicht zo gek nog niet...

Daarnaast zou ik keiharde toezeggingen willen over de beschikbaarheid van die back-ups. Een blind vertrouwen in leveranciers ondat "het meestal goed gaat" of omdat een partij te groot lijkt om om te vallen c.q. te worden overgenomen, lijkt me niet op z'n plaats. Om datalekken te voorkomen zou je kunnen versleutelen, maar dan werkt dedupliceren vaak niet (goed) meer.

Kortom, cloud mag populair zijn, maar kent ook nadelen. Voer een risico-analyse uit voor je een of meerdere oplossingen kiest!

Het raakt off topic... maar een leuke is ook PVC, gebruikt voor de productie van de micro-groove (M) variable grade grammofoonplaat, dus niet de N groef variable grade; was geen PVC (*)
Afgezien van de degeneratie van de auditieve kwaliteit om diverse redenen, is de opgeslagen informatie onder normale gebruiksomstandigheden/voorschriften feitelijk zeer bestendig of er moet moedwillige beschadiging zijn veroorzaakt.
Laatste korte toevoeging: Schellak, overwegend voor de 78-80 rpm grammofoonplaat gebruikt, is dus niet zo bestendig vanwege zijn hygroscopische eigenschap)

(*) ik schrijf dit zo omslachtig om té uitgebreide reden. Als iemand het leuk vindt wil ik er wel dieper op ingaan. Maar niet in dit forumonderdeel.

Goede vraag. Dat wordt getest met IOmeter, ontwikkeld door Intel. Daar is in het geval van SSDs in openbare bronnen niet bijster veel over bekend. De IEEE documentatie op Wikipedia dateerd van 2010, een ICT eeuwigheid geleden.

https://en.wikipedia.org/wiki/Solid-state_drive#Quality_and_performance

Onder Linux valt de staat van een HDD of SSD uit te lezen en te testen, onder meer met de "Gnome Schijven" (gnome-disks) utility en het al eerder genoemde GSmartControl. Beiden zijn verkrijgbaar als Debian of Redhat pakketten.

Gnome Disks geeft automatisch notificaties op het bureaublad van de systeembeheerder, voordat een disk dreigt te falen voor kritieke SMART waarden. GSmartControl heeft die ingebouwde redding functie bij mijn weten ook.

Men mag aannemen... dat de kritieke parameters gebaseerd zijn op daadwerkelijk getestte HDD en SSD controllers, dus de ontwikkelaars van de Gnome Disks en GSmartControl utilities moeten er meer van weten... dat valt uit te zoeken.

https://wiki.gnome.org/Apps/Disks

https://gsmartcontrol.sourceforge.io/home/

Hier vond ik een kleine endurance test van USB sticks:
https://goughlui.com/2017/05/30/experiment-8gb-usb-flash-drive-endurance-test/

Het aantal malen dat alle cellen foutloos konden worden beschreven varieerde van 632x tot 9751x
De winnaar blijkt zelfs ietsje goedkoper dan de verliezer, maar kon maar liefst meer dan 15x vaker worden beschreven!
Zo groot kan het kwaliteitsverschil dus zijn.


TS.

Vergeet niet dat er bij Flash memory niet gewerkt wordt met sectoren dus die FAT tabel wordt steeds op een andere (frisse plek afhankelijk van de hardware chip) weggeschreven. Dat zal dus geen vaart lopen. Onder Linux zijn de checks tussen de 2 tables goed ingeregeld... volgens mij wordt er bij elke mount even gecontroleerd en anders een dirty bitje als ik me niet vergis...?

Een backup schrijf je naar nieuwe flashdisks of tenminste je herschrijft ze geen duizend keer want dan is het een "werkdisk". Ik heb nog SD memory in allerlei formaten van 20 jaar geleden die het prima doen. Vroeger zeiden ze over CDROMS (zelfgebrandde) dat ze na 5 jaar wel op zouden zijn "dus dan neem je liever die Philips"... nou na 20 jaar lezen ze nog prima uit. Ik heb een disk (nog met RLL codering) van een Vax. Dat ding is 500mb en weegt wel een paar kilo. Ondertussen 30 jaar oud. Hij is nog intact. De andere schijven ook.

Wil je zekerheid dan moet je spreiden... een vriend van me vroeg jaren geleden hoe ik het zou doen voor een tijdcapsule (in een soort epoxy in een steen onder de grond) voor zijn familiefotos en verhalen. Nou dat vond ik pas een lastige vraag want dat heeft ook te maken met de grond, temperaturen en of de container water dicht is of niet. Bijvoorbeeld in Scandinavie een meter onder de grond ben je gegarandeerd van een redelijke constante temperatuur, in de woestijn in een ander land bijvoorbeeld ook. Daar gaat dikwijls niets verloren. Wat grappig is want zand is meestal een probleem voor electronica.

CF is redelijk betrouwbaar. Ik zet alles voor long term meestal op CF en een kopie op flash. Ik heb zelf nog een bakje met tapes liggen ergens al zou ik niet meer weten waar het alllemaal ligt.

SMART moet je niet op vertrouwen. Het is een leuke indicatie wanneer je je schijven moet vervangen (pre fail) maar dan niet lettend op de pre fail textboodschap maar even kijken naar het aantal schrijf fouten, zeg maar alles moet 0 zijn behalve de uptime, het aantal reboots enz. Een USB disk kun je met SMART uitlezen als het 2.5" disk in een doosje is, dan haal je die gewoon uit het doosje en hang je hem rechtstreeks aan je PC. Ook aan te bevelen bij herstel. Ik heb al USB disks meegemaakt waar de fout gewoon zat in de electronica zeg maar de "omvormer" van USB naar SATA. Die heb je dus zo vervangen.

Sla alles op in schokbestendige doosjes en met genoeg silica, evt. met anti-mold stickers. Ik verpak elke printplaat en disk nog eens afzonderlijk in een antistatische zak. Het is misschien overdreven maar het is gewoon good practice.

Fysiek kapotte harddisks kun je altijd nog door een recovery center laten uitlezen, maar dat kost geld. Je kunt ook veel zelf doen waarvoor je geen cleanroom nodig hebt. Ik heb al eens een disk overgezet naar een andere unit omdat de electronica kapot was... Mijn kamer is stoffig maar het ging prima. Ik heb echt geen ton op mijn bankrekening om een disk te redden :) Dus ja... en tapes zijn van oudsher zeer betrouwbaar. Eigenlijk alle magnetische media zijn betrouwbaar. Daarna CD, CF en als laatste Flash. Maar het ligt dus ook aan je omgeving. In een droge zandbak blijven spullen langer goed dan in een verlaten Nederlands huis zonder verwarming waar het gaat schimmelen enz..

Hierbij nog een link die het waard is om eens te bestuderen: https://www.delkin.com/technology/flash-endurance/
Er staan waardevolle "weetjes" in.

Zo is de verwachte houdbaarheid van data die is opgeslagen in TLC-flashgeheugen dat 10% van zijn endurance heeft "verbruikt" (* = TLC-flash-geheugencellen die vaker dan ca. 30x opnieuw zijn beschreven *) nog maar 0,5 tot 1 jaar)

Ik begrijp dat dit een "raw" waarde is, en dat deze houdbaarheid kan worden opgerekt m.b.v. error-correctie en rewrite technieken. Als 1 bit omvalt kan de controller op SD-card of USB-stick het hele geheugenblok gecorrigeerd opnieuw schrijven. (dit gaat dus gepaard met nogal wat write-amplication, en doet opnieuw een aanslag op de beschikbare endurance, want bij 1 omgevallen bit moet een heel geheugenblok (bijv. 4MB) opnieuw worden beschreven)

Als een SD-kaart of USB-stick te lang ongebruikt in de kast ligt, dan heeft de ingebouwde controller al die tijd geen stroom. Gevolg: er gebeurt dan geen enkele errorcorrectie terwijl de geheugencellen op den duur het kritieke punt gaan bereiken waarbij ze hun data verliezen. (gelukkig in de praktijk niet allemaal tegelijk)
Maar als dit dus te lang duurt dan kunnen er in één en hetzelfde geheugenblok meerdere bits omvallen.
En wanneer dit er teveel worden, kan de error correctie ook niets meer corrigeren en is je data corrupt.

Dus misschien is het geen slecht idee om je SD-kaart of USB-stick op geregelde tijden weer eens in de PC te prikken om hem helemaal uit te lezen, zodat de controller de data-integriteit weer eens kan controleren en zonodig corrigeren.
Voor zulk al wat vaker gebruikt TLC-memory (met meer dan 10% verbruikte endurance) denk ik eerder aan eens per maand dan eens per half jaar. Bits zullen weliswaar niet allemaal tegelijk omvallen, maar als er 1 omvalt dan duurt het relatief niet erg lang meer totdat ook een ander bit omvalt etc., totdat ze in een korte tijd bij bosjes omvallen en error-correctie niet meer mogelijk is.

TS.

Ik schreef "sectors" tussen aanhalingstekens omdat het natuurlijk niet gaat om taartpunten verdeeld in cirkelvormige ringen, maar er wordt wel met blokken gewerkt (die extern vaak 512 bytes groot zijn, de interne blokgrootte kan daarvan afwijken - wat weet extra slijtage tot gevolg kan hebben). En dat er met blokken i.p.v. sectors wordt gewerkt, betekent niet dat er dan "vanzelf" wear-leveling plaatsvindt.

SSD's zouden veel te snel onbruikbaar worden zonder wear-leveling en het trim-commando, maar voor zover ik weet beschikken goedkope flash-memory kaartjes niet of nauwelijks over dit soort, best complexe, technieken. Je moet namelijk "onthouden" hoe vaak naar elk blok geschreven is, en ook moet je een vertaaltabel van virtueel naar fysiek blok bijhouden. Dat doe je natuurlijk ook in flash, maar hoe voorkom je dat die gebieden te vaak worden beschreven?

Voor zover ik weet ondersteunt de aanvankelijke SD-kaart standaard bijv. het trim-commando niet (waarmee aan de controller in een flash-geheugen-device wordt meegedeeld dat blokken mogen worden hergebruikt nadat de gebruiker op het niveau van het filesystem bestanden en/of mappen heeft "gewist" - wat in de praktijk meestal vrijgeven betekent zonder dat er iets "gewist"/overschreven wordt). Zonder trim-commando weet een vol geweest device niet welke van de "voor de gebruiker beschikbare blokken" (de geheugencapaciteit zoals vermeld op het device, zonder overcapaciteit / spare blocks dus) zouden mogen worden hergebruikt, en moet dan gebruikmaken van de meestal aanwezige overcapaciteit. Maar als goedkope devices bijv. 10% overcapaciteit hebben, en slechts daarmee wordt uitgewisseld, wordt daar weer relatief vaak naar geschreven.

Hoe het met moderne SDHC/SDXC kaartjes zit weet ik niet, maar ik heb zelf (omstreeks 2006) ononderbroken en "gemene" schrijftests uitgevoerd op 512MB Compact Flash kaartjes (ik meen van Sandisk, in elk geval een bekend merk); die gingen zo snel stuk dat we ze niet konden gebruiken voor onze toepassing (in een embedded systeem). En niet voor niets zijn er omstreeks die tijd filesystems bedacht die de "wear-leveling" taak naar de computer zelf verplaatsen.

Ik kan me geen dirty-bit herinneren voor de oorspronkelijke FAT (12 bits op floppies en 16 bits op harddisks met museumleeftijd), maar misschien laat m'n geheugen me in de steek. Een probleem is in elk geval dat als er een verschil bestaat tussen die twee FAT-tabellen, niet omdat de laatste van de twee niet meer geschreven kon worden (bijv. doordat de voeding te vroeg werd uitgezet of de floppy werd uitgeworpen), maar omdat er flash-bits zijn "omvallen", je niet zomaar weet welke van de twee tabellen klopt (tools als chkdsk/fsck kunnen in een deel van de gevallen uitsluitsel geven, maar je kunt ook zomaar met *.chk files eindigen of "files" in een map zoals lost+found, en bij gefragmenteerde filesysystems kunnen in een file zomaar blokken uit een andere -al dan niet gewiste- file verschijnen).

Met name als je een file-based back-up maakt, worden die FAT-tabellen relatief heel vaak beschreven, dat is wat ik bedoelde (vooral als "delayed write" uit staat, wat bij Windows de standaard is voor FAT-formatted removable drives).

Diezelfde ervaring heb ik ook. Maar een redelijke zekerheid dat je bijv. een WDAC31600 (1.6GB) HDD (van tig jaar geleden) die het vandaag nog doet, ook morgen nog kunt uitlezen, heb je natuurlijk niet.

@18.13 Interessant. Zou het af en toe vullen van een USB hub met stickd voldoende zijn, zeg maar doet de chip het werk inzake autocheck en voltages of moet je sticks volledig uitlezen om de houdbaarheid te verlengen?

Wat is "stickd"? Googlen leverde zo snel niks zinvols op.

Maar als anoniem gelijk heeft zou lezen voldoende moeten zijn. Als het medium niet vol is, is het kopiëren van alle bestanden naar /dev/nul waarschijnlijk het snelst. Anders kun je het als een block device behandelen en alle "sectors" (logical blocks) met dd kopiëren naar /dev/nul.

Ook voor harde schijven zou dit zinvol kunnen zijn: als een of meer sectors veel leesfouten veroorzaken, en het lukt de schijf (soms na veel retries) om zulke sectors m.b.v. error-correction alsnog goed uit te lezen, zal een goede schijf die sectors op dat moment "remappen". D.w.z. in een gereserveerd gebied wegschrijven, en in een interne tabel opnemen dat als sectors met die LBA's (Logical Block Address) worden opgevraagd (of er naar wordt geschreven), de alternatieve locatie gebruiken. Zodra dat gereserveerde gebied vol is, ben je alsnog de sjaak natuurlijk. Als het niet goed kunnen lezen van 1 of meer sectors het gevolg is van een fysieke beschadiging en er deeltjes op de kop(pen) plakken, duurt het meestal niet lang meer voordat de schijf na aanzetten alleen nog maar klik-geluiden maakt en vaak niet eens meer door de BIOS herkend wordt. Bad blocks (vaak gekenmerkt door intermitterende vertragingen bij het lezen vanaf de schijf) zijn dan ook vaak -maar niet altijd- een aanwijzing voor een snel naderend einde van de harde schijf. ASAP een back-up ervan maken en vervangen is een verstandig idee bij dergelijke aanwijzingen (die meestal ook tot timeout-fouten in system logs leiden).

Dat denk ik ook, maar kijk wel uit dat het niet uit de cache (ook disk-cache) kan worden gelezen, en uiteraard moet er ruimte beschikbaar zijn om naar toe te kopiëren. Als het naar een SSD drive wordt gekopieerd, zit je zijn endurance alweer te verminderen. Hier hoef je je geen zorgen over te maken bij gebruik van een utility die Check Flash (ChkFlsh) heet, en met deze tool regelmatig een "Read stability" draait van USB-drive of SD-card.
Deze tool en nog 4 andere tools vind je hier: https://www.raymond.cc/blog/how-to-check-and-test-usb-flash-drive/

Opmerking: als het gaat om een plotselinge uitbreiding van ECC errors op een HDD dan is er meestal sprake van een problematische memory-chip op het controllerboard van de HDD of in desktop/laptop.
(https://www.memofixdatarecovery.com/blog/index.php/hard-drive-ecc-errors/)

TS.

Er zijn 5 van de 70 S.M.A.R.T.- indicaties die redelijk goed aankondigen dat je drive minder betrouwbaar wordt.
https://www.computerworld.com/article/2846009/the-5-smart-stats-that-actually-predict-hard-drive-failure.html

Dank voor de link, handige tools! (h2testw gebruik ik al jaren op media direct na aanschaf, ik heb liever dat ze dan kapot gaan dan met mijn zinvolle data).

Dat zou kunnen bij recente harddisks met steeds grotere cache-geheugens, maar voor de wat oudere harde schijven is het toch echt mijn (lange) ervaring dat harddisks meestal stuk gaan door een "head crash" bijv. door stoten of onvoldoende stofarm zijn (rescuebedrijven hebben er baat bij om te suggegeren dat de kans op redding groot is en niet veel hoeft te kosten, maar met de toegenomen datadichtheden zal dat in de praktijk veel vaker tegenvallen dan ze willen toegeven).

Wat een bullshit.. BIOS wordt opgeslagen in NOR-chips en niet in NAND-chips. NOR-chips zijn door hun architectuur veel betrouwbaarder dan NAND-chips. NOR-chips zijn echter niet sneller te schrijven of te wissen dan NANDs en daarom minder goed toepasbaar als universele datadragers.

https://www.quora.com/Is-a-USB-flash-drive-reliable-for-storing-data
(aanbevelenswaardige kennis en overwegingen)

Heel interessant:

Er bestaan inmiddels USB-sticks met SSD-betrouwbaarheid.

Er zit namelijk een SSD-controller in.
https://www.anandtech.com/show/14439/silicon-motion-sm3282-usb-ssds
Lekker over USB-C lezen/schrijven met ca. 400MB/s én... met de betrouwbaarheid van een SSD.
(zolang je hem niet voor lange tijd opbergt, zodat hij geen stroom krijgt en de controller zijn huishoudwerk niet op tijd kan doen...)

Voorbeeld van wat er al op de markt is:
https://shop.westerndigital.com/products/usb-flash-drives/sandisk-extreme-pro-usb-3-1

Op de verpakking van een Samsung Evo+ flash-card staat tegenwoordig o.a. "X-ray proof" zag ik.
Ook flashgeheugen van Sandisk schijnt "airport-X-ray proof" te zijn en waarschijnlijk nog wel meer fabrikanten.
https://kb.sandisk.com/app/answers/detail/a_id/4687/~/sandisk-cards-environmental-tolerance-(waterproof,-temperature,-magnetic-and

Dat infn.it paper praat over dosissen van 50 KILO Rad waarbij fouten optreden.
Dat is heel dik dodelijk - en ver boven wat je met een bagagescanner mag/kunt bereiken.
https://en.wikipedia.org/wiki/Rad_(unit)

Dat er "airport X-ray proof" op staat is omdat bij veel mensen tussen de oren geramd zit dat "fotomateriaal en X-ray scan gaat niet samen"

Dat was (en is) zo bij redelijk gevoelig analoog filmmateriaal, waar de bagage scan inderdaad een stukje belichting kon geven.
Dat is helemaal niet zo bij SD kaartjes voor camera's - die waren al lang 'airport x-ray proof' .
Dat ze het erbij zetten is feitelijk een service om gediscuzeur bij de gates van "camera wel/niet door de scanner" hopelijk te voorkomen.

Je bedoelt zeker dat er geen extra bescherming is aangebracht maar dat het materiaal er van nature tegen bestand is?
Nou, dat zou best eens kunnen al is het niet meteen voor de volle 100% hard te maken.
(alleen Sandisk spreekt over "airport X-ray proof". Op de Samsung verpakking staat alleen "X-ray proof".

Dat er dus iets over op de verpakking staat wilde ik even laten weten , omdat topic starter beweerde geen informatie over wat voor X-ray bestendigheid dan ook gezien te hebben.

Voor Samsung flash geldt hetzelfde als voor Sandisk.
https://www.samsung.com/us/computing/memory-storage/memory-cards/micro-sd-evo-128gb-memory-card-w-adapter-mb-mc128da-am/: