image

Rijksorganisaties nog altijd aangeraden geen Microsoft Copilot te gebruiken

vrijdag 29 augustus 2025, 17:09 door Redactie, 32 reacties

Organisaties die onder de Rijksoverheid vallen krijgen nog altijd het advies geen gebruik te maken van Microsoft Copilot. Wel heeft Microsoft inmiddels aanvullende maatregelen aangeboden om eerder vastgestelde privacyrisico's weg te nemen. Dat laat demissionair staatssecretaris Van Marum voor Digitalisering in een brief aan de vaste commissie Digitale Zaken weten.

SLM Rijk (Strategisch Leveranciersmanagement Microsoft) voerde eind vorig jaar een Data Protection Impact Assessment (DPIA) naar Microsoft Copilot uit. Bij een DPIA worden de privacyrisico's van bepaalde projecten of toepassingen in kaart gebracht en oplossingen aangedragen om die te verhelpen. De privacytoets van SLM Rijk toonde een aantal risico's aan die vooral te maken hebben met een gebrek aan transparantie (pdf).

"Uit de DPIA volgt dat er in dit stadium vier hoge risico’s gepaard gaan met het gebruik van M365 Copilot. In hoofdzaak zijn dit risico’s die veroorzaakt worden door onvoldoende transparantie van Microsoft over verwerkingen van persoonsgegevens", aldus SLM Rijk. Die stelde op basis van de bevindingen uit de DPIA dat Microsoft Copilot nog niet compliant door Rijksorganisaties te gebruiken is.

Het advies om Microsoft Copilot niet in te zetten is nog altijd van kracht. Van Marum meldt dat Microsoft naar aanleiding van de vastgestelde hoge risico's inmiddels wel aanvullende maatregelen heeft aangeboden. "SLM Rijk is hierover actief met Microsoft in gesprek. SLM Rijk zal deze aanvullende maatregelen vervolgens beoordelen en op basis van deze beoordeling een geactualiseerde DPIA publiceren en een geactualiseerd advies uitbrengen", stelt de staatssecretaris. Wanneer de bijgewerkte DPIA en advies zijn te verwachten laat Van Marum niet weten.

Reacties (32)
29-08-2025, 17:34 door Anoniem
Wees slim, word slim en blijf slim. Gebruik geen Copilot tenzij je in de cockpit van een verkeersvliegtuig zit.
29-08-2025, 18:40 door cyberpunk
Intussen, in Vlaanderen...

https://www.vlaanderen.be/digitaal-vlaanderen/vlaamse-overheid-breidt-werkplekdiensten-uit-met-copilot
29-08-2025, 19:07 door Rubbertje - Bijgewerkt: 29-08-2025, 19:08
Ik vind het een prima hulpmiddel om tekst te genereren. Daar is KI erg goed in, vind ik.


PS. Bovenstaande tekst heb ik zelf bedacht en ingevoerd.
30-08-2025, 07:52 door Anoniem
Ik vind het een prima hulpmiddel om tekst te genereren. Daar is KI erg goed in, vind ik.

Dan vind je je privacy dus minder belangrijk dan het genereren van tekst.
Veel bezoekers van deze website denken er anders over.
30-08-2025, 10:21 door Ron625
Mijn vrees is, dat hier (weer) een vendor-lock-in op de loer ligt, iets waar we juist van af willen.
30-08-2025, 11:33 door spatieman
sarcasme: Ach, dan gebruiken we toch grok en gemini,, kuch...
30-08-2025, 11:53 door Anoniem
Door cyberpunk: Intussen, in Vlaanderen...

https://www.vlaanderen.be/digitaal-vlaanderen/vlaamse-overheid-breidt-werkplekdiensten-uit-met-copilot
Het leest alsof ik het al ettelijke keren gelezen heb. Dat soort optimistische verhalen over wat de technologie gaat brengen, zonder een spoortje van twijfel of terughoudendheid om je er volledig aan over te geven, lijken qua stijl en toon steeds zo sterk op elkaar, ongeacht of de bestuurders die het uitdragen nou een overheid of een bedrijf of wat dan ook vertegenwoordigen, dat ik er een hoog "daar gaan we weer"-gevoel bij heb. Die verhalen lezen alsof ze allemaal uit dezelfde koker komen, en de gemeenschappelijke factor is de leverancier van dat spul.
30-08-2025, 13:39 door Anoniem
Door Ron625: Mijn vrees is, dat hier (weer) een vendor-lock-in op de loer ligt, iets waar we juist van af willen.
Uiteraard, dat is het hele doel van dit soort dingen.
30-08-2025, 14:59 door Anoniem
ik gebruik lumo van Proton. https://lumo.proton.me Veel beter dan CoPilot.
30-08-2025, 16:49 door Anoniem
Door Anoniem: Wees slim, word slim en blijf slim. Gebruik geen Copilot tenzij je in de cockpit van een verkeersvliegtuig zit.
Nee hoor, dan ben jij de copilot en als het misgaat krijg jij de schuld.
30-08-2025, 17:46 door Anoniem
Door Anoniem: ik gebruik lumo van Proton. https://lumo.proton.me Veel beter dan CoPilot.
Nooit eerder dit soort diensten gebruikt om privacy-redenen tot Lumo. Werkt leuk; wilde graag iets simpels in html voor foto's. Genereerde iets dat perfect werkt en met veel uitleg. Was verbaasd dat dit kon.
30-08-2025, 19:29 door Anoniem
Zit er bij dit advies ook een uninstall procedure beschreven, want je moet het er wel bewust vanaf halen....
30-08-2025, 22:15 door Anoniem
Kan iemand me vertellen wat ik mis.

AI/KI is het middel dat ons:
= verschrikkelijk veel economische groei gaat opleveren,
= helpt het vergrijzings probleem op te lossen,
= helpt een hoger productiviteit te krijgen,
= leven een heel stuk makkelijker en beter gaat maken,
= bevrijdt van het Amerikaanse juk,
= bevrijdt van het Chinese juk,
= nog net niet het eeuwig leven geeft,
= enzovoorts.

En toch mag de ambtenaar deze geweldige tools niet gebruiken wegens privacy risico's.

Is de privacy van het gepeupel slechts een facade?
30-08-2025, 23:12 door Anoniem
Door Anoniem: Kan iemand me vertellen wat ik mis.

AI/KI is het middel dat ons:
= verschrikkelijk veel economische groei gaat opleveren,
= helpt het vergrijzings probleem op te lossen,
= helpt een hoger productiviteit te krijgen,
= leven een heel stuk makkelijker en beter gaat maken,
= bevrijdt van het Amerikaanse juk,
= bevrijdt van het Chinese juk,
= nog net niet het eeuwig leven geeft,
= enzovoorts.

En toch mag de ambtenaar deze geweldige tools niet gebruiken wegens privacy risico's.

Is de privacy van het gepeupel slechts een facade?

"Computer says no" wordt vervangen door "Copilot says no", de ambtenaar voert alleen uit wat het beeldscherm dicteert, niet andersom.
31-08-2025, 07:31 door Anoniem
Door Anoniem: Zit er bij dit advies ook een uninstall procedure beschreven, want je moet het er wel bewust vanaf halen....
Er staat "advies om het niet te gebruiken" , dus duidelijk geen uninstall.
31-08-2025, 10:01 door Anoniem
Door Anoniem: Kan iemand me vertellen wat ik mis.

AI/KI is het middel dat ons:
= verschrikkelijk veel economische groei gaat opleveren,
= helpt het vergrijzings probleem op te lossen,
= helpt een hoger productiviteit te krijgen,
= leven een heel stuk makkelijker en beter gaat maken,
= bevrijdt van het Amerikaanse juk,
= bevrijdt van het Chinese juk,
= nog net niet het eeuwig leven geeft,
= enzovoorts.

En toch mag de ambtenaar deze geweldige tools niet gebruiken wegens privacy risico's.

Is de privacy van het gepeupel slechts een facade?

Moet je toch even uitleggen:

= verschrikkelijk veel economische groei gaat opleveren, --> Hoe dan?
= helpt het vergrijzings probleem op te lossen, --> Ja, door KI kun je wel meer kinderen krijgen (ander soor KI). We krijgen in de westerse wereld steeds minder kinderen en worden steeds ouder. Dit ga je met AI niet oplossen.
= helpt een hoger productiviteit te krijgen, --> Hoe dan?
= leven een heel stuk makkelijker en beter gaat maken, --> Ik heb er alleen maar meer werk van, moet alles controleren wat die "AI" verzint

Ik ben tot nu toe niet erg onder de indruk.
31-08-2025, 11:14 door Anoniem
Door Anoniem: Kan iemand me vertellen wat ik mis.

AI/KI is het middel dat ons:
= verschrikkelijk veel economische groei gaat opleveren,
= helpt het vergrijzings probleem op te lossen,
= helpt een hoger productiviteit te krijgen,
= leven een heel stuk makkelijker en beter gaat maken,
= bevrijdt van het Amerikaanse juk,
= bevrijdt van het Chinese juk,
= nog net niet het eeuwig leven geeft,
= enzovoorts.

En toch mag de ambtenaar deze geweldige tools niet gebruiken wegens privacy risico's.

Is de privacy van het gepeupel slechts een facade?

= SLOP blijkt verwaarloosbaar tot geen productiviteitswinst op te leveren
= Vergroot de overconsumptie van water en energie (ten koste van menselijk overleven) significant
= Verslechtert het leven door verdunning/uitholling kennisbasis en predatoire subversie van creativiteit
= Steelt en misbruikt massaal gegevens, inclusief sensitieve/confidentiële
= Introduceert additionele afhankelijkheden (vendor/toolchain)
= Introduceert ondraaglijke onderhoudslast en onpeilbaar risico ("vibe-coding", "vibe-engineering", "vibe-politics", "vibe-healthcare", ...)
= Ondermijnt menselijke intelligentie, tast de plasticiteit van het brein aan
= Reproduceert/amplificeert historische/toxische stereotypen: sexisme, rascisme
= Wordt massaal en effectief gebruikt voor de ondermijning van democratie/steun van fascistische agenda

En nu komt er dan weer een "advies" (vrijblijvend, lauw geformuleerd, tandeloos en zonder handhaving/sancties. Tsja. Halleluja?
31-08-2025, 11:55 door Anoniem
Door Anoniem:
Door Anoniem: Zit er bij dit advies ook een uninstall procedure beschreven, want je moet het er wel bewust vanaf halen....
Er staat "advies om het niet te gebruiken" , dus duidelijk geen uninstall.
Een advies om het niet te gebruiken is echt geen advies om het toch te blijven gebruiken als je het al doet.
31-08-2025, 14:13 door Anoniem


Het gebruik van een gecontracteerde versie van Microsoft365 Copilot is in principe in lijn met het
overheidsbrede standpunt, met dien verstande dat Microsoft365 Copilot niet gebruik maakt van
opensource- en Europese modellen, terwijl het standpunt daar wel de voorkeur aan geeft.
Er wordt dus aangeraden om helemaal geen Microsoft te gebruiken.
31-08-2025, 17:06 door Anoniem
Zolang er windows gebruikt wordt binnen het rijk kan die privacytoets weinig voorstellen. Ze gaan gewoon akkoord met bedrijfsspionage door de ingebouwde spyware ... of zijn we zo verslaafd dat we dat accepteren?
31-08-2025, 19:46 door johanw
Door Rubbertje: Ik vind het een prima hulpmiddel om tekst te genereren. Daar is KI erg goed in, vind ik.


PS. Bovenstaande tekst heb ik zelf bedacht en ingevoerd.

Ik niet. AI gegenereerde teksten doen me altijd denken aan die persoon op de middelbare school die bij Nederlands de opmerking kreeg dat een tekst samenvatting geacht werd korter te zijn dan het origineel, niet langer.
31-08-2025, 20:52 door Anoniem
Door Anoniem: Kan iemand me vertellen wat ik mis.

AI/KI is het middel dat ons:
= verschrikkelijk veel economische groei gaat opleveren,
= helpt het vergrijzings probleem op te lossen,
= helpt een hoger productiviteit te krijgen,
= leven een heel stuk makkelijker en beter gaat maken,
= bevrijdt van het Amerikaanse juk,
= bevrijdt van het Chinese juk,
= nog net niet het eeuwig leven geeft,
= enzovoorts.

En toch mag de ambtenaar deze geweldige tools niet gebruiken wegens privacy risico's.

Is de privacy van het gepeupel slechts een facade?

Heb je voor elk van de items in deze opsomming ook een onderbouwing of duidelijk voorbeeld hoe dat dan gaat werken. Hoe we daar beter van worden.
Of nog beter: hoe dat nu al werkt, sinds LLMs er al zijn, En iedereen LLMs met AIs blijft verwarren.
Echte (zelfdenkende "intelligente") AIs/KIs heb ik nog nergens gezien.
31-08-2025, 21:10 door Anoniem
Door Rubbertje: Ik vind het een prima hulpmiddel om tekst te genereren. Daar is KI erg goed in, vind ik.


PS. Bovenstaande tekst heb ik zelf bedacht en ingevoerd.

Met enige reglemaat merk ik bij het testen van verschillende LLMs dat zij hallucineren en argumenten aandragen die niet bestaan. Als je ze daar al op kan wijzen, dan draaien ze bij en komen vervolgens met nieuwe slechte argumenten om hun orignele standpunt alsnog te "onderbouwen". Of in ieder geval proberen ze dat. Omdat ze blijkbaar ergens een verkeerde input hebben (mogelijk van meerdere "bronnen" afkomstig) waar ze zichzelf aan ophangen.
Maar dat merk je naturlijk alleen als je voldoende kennis van de betreffende materie hebt om dit op te merken :-)

Mijn conclusie is dat ik meer tijd kwijt ben met controles en herstelacties of "discussies" met zo'n LLM om duidelijk te krijg waar het fout gaat. En dat ik sneller klaar ben met zelf de tekst te schrijven. Incl. zuivere annotatie als dat nodig is.
Ook maakt het niet uit of ik dit in het Nederlands of Engels doe. In beide situaties gaat het regelmatig fout.
Idem voor bv vertalingen uit Aziatische teksten naar Engels.


Het kan natuurlijk aan de gebruiker liggen 0;-)
... maar ik heb meer vertrouwen in mijn kennis en kunde dan in die van de LLms die ik tot nu toe geprobeerd heb.

Mogelijk ben ik te oud aan het worden voor deze hype.
Of ben ik te ongeduldig.
Ik moest ook ruim 25 jaar wachten voordat er eindelijk ereaders (e-papier) op de markt kwamen.
Om over teleconferencing (videobellen) nog maar te zwijgen. Daar werd in de jaren '80 al aan gesleuteld.

https://www.youtube.com/watch?v=Zan_G0f9TfM
https://nl.wikipedia.org/wiki/Wondere_Wereld
01-09-2025, 05:03 door Anoniem
Door Anoniem:
Door Anoniem:
Door Anoniem: Zit er bij dit advies ook een uninstall procedure beschreven, want je moet het er wel bewust vanaf halen....
Er staat "advies om het niet te gebruiken" , dus duidelijk geen uninstall.
Een advies om het niet te gebruiken is echt geen advies om het toch te blijven gebruiken als je het al doet.

Ik begrijp je niet, wat is je punt ?
Advies om het niet te gebruiken is geen advies om het toch te gebruiken ???? Ehhh... ja dat klopt.
01-09-2025, 10:00 door Ron625
Door Anoniem: Zolang er windows gebruikt wordt binnen het rijk kan die privacytoets weinig voorstellen. Ze gaan gewoon akkoord met bedrijfsspionage door de ingebouwde spyware ... of zijn we zo verslaafd dat we dat accepteren?
Tja, Microsoft, Google en Meta zijn de grootste graaiers naar jouw gegevens...........
01-09-2025, 10:37 door Anoniem
Door Ron625:
Door Anoniem: Zolang er windows gebruikt wordt binnen het rijk kan die privacytoets weinig voorstellen. Ze gaan gewoon akkoord met bedrijfsspionage door de ingebouwde spyware ... of zijn we zo verslaafd dat we dat accepteren?
Tja, Microsoft, Google en Meta zijn de grootste graaiers naar jouw gegevens...........

Je vergeet Apple.
01-09-2025, 13:41 door Anoniem
Als ik naar de opgevoerde argumenten kijk die worden gebruikt om het gebruik van Co-Pilot af te raden vraag ik me af of degene die deze argumenten bedenken het zelf wel snappen want de meeste argumenten gaan helemaal niet over het gebruik van Co-Pilot maar over de onkunde van de afnemers om hun omgeving goed te beveiligen met de tools die ze notabene krijgen aangereikt. Als de meerderheid daar al niet toe in staat is dan kun je wel met elke applicatie gaan stoppen. Co-Pilot kun je gewoon veilig binnen je eigen tennant gebruiken. Zorg ervoor dat je de juiste maatregelen neemt qua autorisaties ed. en Bob is je oom. Ingewikkelder wordt het niet namelijk.
Wat wel van belang is waar ga je Co-Pilot wel of niet voor gebruiken. Dat is een belangrijke beleidskeuze die organisaties echt moeten gaan nemen. Co-Pilot alleen voor het opstellen of corrigeren van teksten is prima. Co-Pilot gebruiken voor het analyseren van klantdata en daar gedrag mee voorspellen? Mijn inziens een dikke nogo omdat ook Co-Pilot behoorlijke fouten kan maken, net als iedere LLM. Het heeft veel voordelen maar ook best veel nadelen. Zorgvuldigheid en transparantie zijn daarbij de sleutelwoorden.
01-09-2025, 15:21 door Rubbertje
Door johanw:
Door Rubbertje: Ik vind het een prima hulpmiddel om tekst te genereren. Daar is KI erg goed in, vind ik.


PS. Bovenstaande tekst heb ik zelf bedacht en ingevoerd.

Ik niet. AI gegenereerde teksten doen me altijd denken aan die persoon op de middelbare school die bij Nederlands de opmerking kreeg dat een tekst samenvatting geacht werd korter te zijn dan het origineel, niet langer.

Dan moet je dat in je prompt vermelden!
01-09-2025, 17:19 door Anoniem
Door Anoniem: Kan iemand me vertellen wat ik mis.

AI/KI is het middel dat ons:
= verschrikkelijk veel economische groei gaat opleveren,
= helpt het vergrijzings probleem op te lossen,
= helpt een hoger productiviteit te krijgen,
= leven een heel stuk makkelijker en beter gaat maken,
= bevrijdt van het Amerikaanse juk,
= bevrijdt van het Chinese juk,
= nog net niet het eeuwig leven geeft,
= enzovoorts.

En toch mag de ambtenaar deze geweldige tools niet gebruiken wegens privacy risico's.

Is de privacy van het gepeupel slechts een facade?

Ik sluit me aan bij de andere die vragen deze reeks aan geweldige voordelen graag te onderbouwen. Want volgens mij ziet niet iedereen dit zo.
01-09-2025, 17:19 door Anoniem
Door Rubbertje:
Door johanw:
Door Rubbertje: Ik vind het een prima hulpmiddel om tekst te genereren. Daar is KI erg goed in, vind ik.


PS. Bovenstaande tekst heb ik zelf bedacht en ingevoerd.

Ik niet. AI gegenereerde teksten doen me altijd denken aan die persoon op de middelbare school die bij Nederlands de opmerking kreeg dat een tekst samenvatting geacht werd korter te zijn dan het origineel, niet langer.

Dan moet je dat in je prompt vermelden!

LLMs zijn dom. Die moet je leiden naar het door jou verwachte resultaat.
Laat je niet door de naam in verwarring brengen. AIs zijn nog steeds alleen maar domme LLMs dier werken met statistieken.
Ze denken niet zelf na, en kunnen geen intelligente of "intuitieve" gedachtensprongen maken zoals mensen.

Een simpel voorbeeld:
Vraag een LLM (maakt niet uit welke) om een "novelization" te schrijven van een aflevering van een TV-serie. Hoe vager of ouder de TV serie, hoe beter. Dat kunnen ze namelijk niet.
Zelfs iets dat bekent is en veel besproken op het internet, bevat niet alle details die nodig zijn voor de volledig uitgeschreven tekst. Als er minder van op het internet bekend is, moet de LLM gaan gokken, en gaat al snel steeds grotere fouten maken.
De statistieken werken dan niet meer mee.
02-09-2025, 09:34 door Anoniem
Door Anoniem:
Door Anoniem: Kan iemand me vertellen wat ik mis.

AI/KI is het middel dat ons:
= verschrikkelijk veel economische groei gaat opleveren,
= helpt het vergrijzings probleem op te lossen,
= helpt een hoger productiviteit te krijgen,
= leven een heel stuk makkelijker en beter gaat maken,
= bevrijdt van het Amerikaanse juk,
= bevrijdt van het Chinese juk,
= nog net niet het eeuwig leven geeft,
= enzovoorts.

En toch mag de ambtenaar deze geweldige tools niet gebruiken wegens privacy risico's.

Is de privacy van het gepeupel slechts een facade?

Ik sluit me aan bij de andere die vragen deze reeks aan geweldige voordelen graag te onderbouwen. Want volgens mij ziet niet iedereen dit zo.

Ben ik nu de enige die de cynische ondertoon van de bron inziet?
02-09-2025, 12:29 door Anoniem
Die
Door Anoniem:
Door Anoniem:
Door Anoniem: Kan iemand me vertellen wat ik mis.

AI/KI is het middel dat ons:
= verschrikkelijk veel economische groei gaat opleveren,
= helpt het vergrijzings probleem op te lossen,
= helpt een hoger productiviteit te krijgen,
= leven een heel stuk makkelijker en beter gaat maken,
= bevrijdt van het Amerikaanse juk,
= bevrijdt van het Chinese juk,
= nog net niet het eeuwig leven geeft,
= enzovoorts.

En toch mag de ambtenaar deze geweldige tools niet gebruiken wegens privacy risico's.

Is de privacy van het gepeupel slechts een facade?

Ik sluit me aan bij de andere die vragen deze reeks aan geweldige voordelen graag te onderbouwen. Want volgens mij ziet niet iedereen dit zo.

Ben ik nu de enige die de cynische ondertoon van de bron inziet?

AI staat nog in de kinderschoenen natuurlijk. en afgezien van het eeuwig leven waarschijnlijk, behoren die andere voordelen tot de mogelijkheden wellicht. Alleen is het de vraag wie die voordelen gaat genieten, want er ligt ook een nieuwe machtsorde op de loer, KI heeft de kennis niet van zichzelf, maar van onze data, die we vrijwillig afstaan of al afgestaan hebben, en in ruil daarvoor moeten we die KI boeren straks dik gaan betalen, reken maar. Nog meer afhankelijkheid van de VS, nog meer geld daarheen, zij meer economische groei, technogische voorsprong enz. Terwijl europa vervalt in digitale horigheid.
Reageren
Ondersteunde bbcodes
Bold: [b]bold text[/b]
Italic: [i]italic text[/i]
Underline: [u]underlined text[/u]
Quote: [quote]quoted text[/quote]
URL: [url]https://www.security.nl[/url]
Config: [config]config text[/config]
Code: [code]code text[/code]

Je bent niet en reageert "Anoniem". Dit betekent dat Security.NL geen accountgegevens (e-mailadres en alias) opslaat voor deze reactie. Je reactie wordt niet direct geplaatst maar eerst gemodereerd. Als je nog geen account hebt kun je hier direct een account aanmaken. Wanneer je Anoniem reageert moet je altijd een captchacode opgeven.