Door Anoniem: Door Tintin and Milou:
1: Medische gegevens verplicht uitgewisseld worden met een BSN.
2: Het is een zorgaanbieder, en onderdeel van je medischebehandeling.
Dan moeten ze de wet maar aanpassen. Dat doen politici wel vaker om hun eigen denk-fouten toe te dekken.
Je continue verontschuldigingen dat het BSN nu verplicht is, lost het lek-probleem niet op. BSN, persoonsgegevens en medische gegevens werden gecombineerd uitgewisseld EN zijn NU gestolen.
Als dat allemaal wettelijk moet, dan zit daar de fout en moet dat aangepast worden. Zo snel mogelijk. Liefst gisteren nog.
Ik leest in jouw posts keer op keer dat het wettelijk moet en dat je voorgestelde aanpassingen moeilijk en complex vindt.
Maar je komt zelf niet met alternatieve oplossingen die de data en de datauitswisseling wel veilger maken of burgers/patienten beter beschermen tegen dit soort misstanden.
Dan kan er pas een inhoudelijk discussie met je gevoerd worden.
Ook dat een lab een zorgverlener zou zijn, is een ontwerpfout in het systeem.
Zij hebben geen direct contact met een patient. In dat opzicht zijn ze een onderaannemer.
Over complexiteiten in een systeem gesproken. Dat dit al verwarring in de discussie oplevert, zegt al genoeg.
Eens met Anoniem. Wat betreft de telkens door Tintin and Milou herhaalde bewering dat "medische gegevens verplicht uitgewisseld worden met een BSN", dat staat
niet als zodanig in de wet (de Wabvpz - Wet aanvullende bepalingen verwerking persoonsgegevens in de zorg). Daar staat namelijk in artikel 9, eerste lid:
De zorgaanbieder vermeldt bij het verstrekken van persoonsgegevens met betrekking tot de verlening van, indicatiestelling voor of verzekering van zorg aan een zorgaanbieder, een indicatieorgaan of een zorgverzekeraar steeds het burgerservicenummer van de cliënt.
(vetmarkering van mij)
De vraag is dan, wat er moet worden verstaan onder een "zorgaanbieder". Valt een testlaboratorium onder die definitie, of niet? Dit brengt ons bij artikel 1 Wabvpz (definities). Daar wordt onder c. voor de term "zorgaanbieder" verwezen naar de definitie daarvan in de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg:
c. zorgaanbieder: zorgaanbieder als bedoeld in de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg;
In die tweede wet wordt in artikel 1, eerste lid de volgende definitie gegeven van de term "zorgaanbieder":
- zorgaanbieder: een instelling dan wel een solistisch werkende zorgverlener;
Elders in datzelfde wetsartikel wordt de term "instelling" als volgt gedefinieerd:
- instelling: een rechtspersoon die bedrijfsmatig zorg verleent of doet verlenen, een organisatorisch verband van natuurlijke personen die bedrijfsmatig zorg verlenen of doen verlenen, alsmede een natuurlijke persoon die bedrijfsmatig zorg doet verlenen;
Dit roept dan weer de vraag op wat er onder "zorg" moet worden verstaan. Verleent een laboratorium nu wel of geen "zorg"? De definitie van "zorg" (nog steeds in die tweede wet) helpt ook niet echt, want die definitie luidt:
- zorg: Wlz-zorg, Zvw-zorg en andere zorg;
Kortom, "zorg" wordt hier gedefinieerd als "alle zorg". Of nee, wacht. "Zvw-zorg" wordt elders in datzelfde wetsartikel namelijk op onnavolgbare wijze gedefinieerd als méér dan alleen zorg:
- Zvw-zorg: zorg of een andere dienst als omschreven bij of krachtens de Zorgverzekeringswet.
Hier wordt de definitie van "zorg" dus afhankelijk gemaakt van welke dienstverlening er door een verkeringsmaatschappij wordt vergoed. Deze definitie is op zichzelf al een grof schandaal. In feite zegt de wetgever hier dat niet de inhoud van de dienst bepalend is voor of het "zorg" is, maar of een verzekeraar ervoor betaalt.
Maar goed... We marcheren snel door naar die derde wet, de Zorgverzekeringswet. Daar staat in artikel 10 welke diensten er krachtens deze wet kunnen worden verzekerd:
Het krachtens de zorgverzekering te verzekeren risico is de behoefte aan:
a. geneeskundige zorg, waaronder de integrale eerstelijnszorg zoals die door huisartsen en verloskundigen pleegt te geschieden;
b. mondzorg;
c. farmaceutische zorg;
d. hulpmiddelenzorg;
e. verpleging;
f. verzorging, waaronder de kraamzorg;
g. verblijf in verband met geneeskundige zorg;
h. vervoer in verband met het ontvangen van zorg of diensten als bedoeld in de onderdelen a tot en met g, dan wel in verband met een recht op zorg op grond van de Wet langdurige zorg.
Een "behoefte" aan het testen van monsters door een laboratorium staat daar
niet bij. Een behoefte aan preventief bevolkingsonderzoek onder alle gezonde Nederlanders ook niet. Op basis van dit wetsartikel gaat het bij die activiteiten dus
niet om "zorg".
Maar dan komen we bij artikel 11 van de Zorgverzekeringswet. Daar gaat het niet over behoeften, maar over "prestaties". De eerste drie leden van dit artikel luiden als volgt:
Artikel 11
1 De zorgverzekeraar heeft jegens zijn verzekerden een zorgplicht die zodanig wordt vormgegeven, dat de verzekerde bij wie het verzekerde risico zich voordoet, krachtens de zorgverzekering recht heeft op prestaties bestaande uit:
- - a. de zorg of de overige diensten waaraan hij behoefte heeft, of
- - b. vergoeding van de kosten van deze zorg of overige diensten alsmede, desgevraagd, activiteiten gericht op het verkrijgen van deze zorg of diensten.
2 In de zorgverzekering kunnen combinaties van verzekerde prestaties als bedoeld in het eerste lid, onderdeel a of b, worden opgenomen.
3 Bij algemene maatregel van bestuur worden de inhoud en omvang van de in het eerste lid bedoelde prestaties nader geregeld en kan voor bij die maatregel aan te wijzen vormen van zorg of overige diensten worden bepaald dat een deel van de kosten voor rekening van de verzekerde komt.
Aha. Hieruit volgt dat de minister bij algemene maatregel van bestuur (Amvb), dus zonder democratische tussenkomst van het parlement, zelf met willekeur kan bepalen wat als "zorg" wordt gedefinieerd, en wat niet.
Wat hier dus eigenlijk staat is dat een minister het volgende kan regelen: "Geachte burger, u dacht dat u recht had op wondverzorging in verband met uw doorligplek, maar de minister heeft bepaald dat dergelijke verzorging niet langer als zorg wordt beschouwd. Wij raden u aan om dit thuis zelf te regelen met uw naaste familieleden of andere mantelzorgers." Op deze manier wordt er van "zorg" een politiek begrip gemaakt.
Of toch niet? Even verderop lees ik in artikel 14, eerste lid van de Zorgverzekeringswet:
1. De vraag of een verzekerde behoefte heeft aan een bepaalde vorm van zorg of een bepaalde andere dienst, wordt slechts op basis van zorginhoudelijke criteria beantwoord.
Aha, maar wie bepaalt dan die "zorginhoudelijke criteria"? Het lijkt er toch op dat dat de artsen zouden moeten zijn die daadwerkelijk zorg verlenen aan patiënten.
Het tweede lid van artikel 14 wijst inderdaad op een beslissende rol van artsen (zowel medisch-specialisten als huisartsen), want daar staat:
2. De zorgverzekeraar neemt in zijn modelovereenkomst op dat geneeskundige zorg zoals medisch-specialisten die plegen te bieden, met uitzondering van acute zorg, slechts toegankelijk is na verwijzing door in die overeenkomst aangewezen categorieën zorgaanbieders, waaronder in ieder geval de huisarts.
Daar hebben we die "zorgaanbieders" weer. Wat de wet hier in ieder geval vastlegt, en wat de minister dus
niet bij Amvb kan veranderen, is dat medisch-specialisten èn huisartsen beschouwd moeten worden als zorgaanbieders.
Tot hier gekomen in het door de wetgever gecreëerde labyrinth, weten we over de definitie van het begrip "zorgaanbieder" in essentie twee dingen:
-- huisartsen en medisch-specialisten zijn het in ieder geval wel;
-- voor de rest mag de minister met het begrip "zorgaanbieder" spelen, mits dit schriftelijk wordt vastgelegd in een Amvb.
De vraag rijst dus of er in een Amvb iets is vastgelegd over de status van commerciële testlaboratoria zoals die van Eurofins (bijvoorbeeld Clinical Diagnostics).
Als ik hiernaar op zoek ga, kom ik eerst uit bij het
Besluit alcohol, drugs en geneesmiddelen in het verkeer (een Amvb). Interessant hieraan is dat dit de vraag oproept of een opsporingsambtenaar (bijvoorbeeld een bereden motoragent die een verkeersovertreder aanhoudt) beschouwd moet worden als een "zorgaanbieder" zodra hij die snelheidsduivel in een apparaatje laat blazen om diens alcoholpromillage vast te stellen. Dat is immers vergelijkbaar met het werk dat door een laboratorium zoals Clinical Diagnostics wordt gedaan. Het besluit spreekt hier echter consequent
niet van een "zorgaanbieder", maar van een "opsporingsambtenaar".
Wel kan deze opsporingsambtenaar krachtens artikel 14 van deze Amvb een laboratorium inschakelen voor het onderzoeken van een bloedmonster van de snelheidsovertreder. Hierover zegt het betreffende besluit-artikel in het eerste en tweede lid:
1. De opsporingsambtenaar formuleert de opdracht voor de onderzoeker die het bloedonderzoek verricht.
2. De onderzoeker is verbonden aan een laboratorium. Als laboratorium komt alleen in aanmerking:
a. een laboratorium dat door de Raad voor Accreditatie is geaccrediteerd aan de hand van de algemene criteria voor het functioneren van beproevingslaboratoria, genoemd in de NEN-EN ISO/IEC 17025 of van criteria die daarmee vergelijkbaar zijn, en deskundig is op het terrein van de bio-analyse, dan wel
b. een laboratorium dat in het buitenland is gevestigd en door een met de Raad voor Accreditatie vergelijkbare instantie is geaccrediteerd aan de hand van criteria die vergelijkbaar zijn met de criteria, genoemd in de NEN-EN ISO/IEC 17025, en deskundig is op het terrein van de bio-analyse.
Het laboratorium wordt
nergens in de Amvb aangemerkt als een "zorgaanbieder". Het wordt wel gekarakteriseerd als een "beproevingslaboratorim" en als een "geaccrediteerde" instelling.
Hieruit volgt dat een laboratorium dat lichaamsmonsters onderzoekt, in ieder geval
niet per definitie aangemerkt kan worden als een "zorgaanbieder". Het werk van een laboratorium waarin bloed- of andere monsters van het menselijk lichaam worden onderzocht, hoeft helemaal geen verband te houden met zorgverlening, het kan ook verband houden met opsporing en handhaving.
Sterker nog, precies dezelfde uitslag van precies hetzelfde soort laboratoriumonderzoek kan in beginsel zowel voor zorgdoeleinden als voor opsporings- en handhavingsdoeleinden worden gebruikt. Soms gebeurt dat ook, bijvoorbeeld als een automobilist na een zwaar auto-ongeluk in een ziekenhuis is opgenomen en de uitslag van een bloedonderzoek (alcoholpromillage in het bloed) wordt gebruikt voor zowel het verlenen van optimale zorg, als voor het instellen van een strafrechtelijk onderzoek.
Ik zal niet verder gaan in dit labyrinth van regelingen.
Het lijkt me inmiddels duidelijk dat respect voor het privéleven en de persoonsgegevens van Nederlandse burgers niet een speelbal mag worden van ondoorzichtige wetgevende en ministeriële knutselarijen (gestapelde bouwsels van regels, gelardeerd met vrijbrieven voor willekeur). Burgers kunnen aan artikel 8 EVRM een rechtstreekse bescherming ontlenen voor hun privéleven. Tegen Nederlandse autoriteiten zou ik willen zeggen: "Cut the crap, start protecting your citizens. Now."
Hoe dat kan? Hiervoor verwijs ik graag naar een bijdrage op een andere thread over ditzelfde onderwerp:
Gewoon weer de interpretatie van de definitie van "zorgaanbieder" beperken tot diegenen die echt zorg verlenen aan patiënten. Dat zijn dus artsen en andere behandelaars die zelf met de patiënt een behandelingsovereenkomst hebben afgesloten (zoals bedoeld in de Wet Geneeskundige Behandelingsovereenkomst - WGBO), alsmede hun directe assistenten die zelf betrokken zijn bij de behandeling van de betreffende patiënt. In een ziekenhuis zijn dat bijvoorbeeld ook de verpleegdkundigen die zelf aan het bed van de betreffende patiënt staan.
Belangrijk is ook om te onderkennen dat het beginsel van dataminimalisatie (artikel 5, eerste lid AVG) vereist dat een verwerkingsverantwoordelijke (bijvoorbeeld een arts) niet onnodig veel data laat verwerken door "verwerkers" (bijvoorbeeld een lab).
Er is dus niet eens een wetswijziging nodig om weer verstandig met persoonsgegevens van patiënten om te gaan en hun (medische en andere) privacy te respecteren. Het gebruik van het gezonde verstand is genoeg. Want dat leidt tot een gezonde interpretatie van bestaande wetgeving, met respect voor het medisch beroepsgeheim en de medische privacy.
Maar allerlei partijen (van artsen die hun beroepsgeheim te grabbel hebben gegooid tot toezichthouders en bestuurders) hebben er nu belang bij om te doen alsof een wetswijziging nodig zou zijn om het goed te regelen. Want dan kunnen ze hun eigen verantwoordelijkheid ontkennen en de schuld leggen bij "wetgeving uit het verleden".
Bron:
https://www.security.nl/posting/902237/ (26-08-2025 om 14:15 uur)
M.J.