Vertrouwen in de GGZ gaat in hoger beroep tegen NZa over HoNOS+-vragenlijsten GGZ
Vertrouwen in de GGZ gaat in beroep tegen een uitspraak van eerder dit jaar in een zaak tegen de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). De rechtbank Midden-Nederland oordeelde in deze zaak dat de NZa in 2023 gegevens van cliënten in de geestelijke gezondheidszorg mocht opvragen en verwerken. Vertrouwen in de GGZ noemt dit vonnis 'fundamenteel onjuist'.
De zaak draait om privacygevoelige vragenlijsten over cliënten die psychiaters en psychologen verplicht moeten aanleveren bij de NZa. Drie belangenorganisaties zijn hierover kritisch en startten namens cliënten en behandelaars in de GGZ verenigd in Vertrouwen in de GGZ een massaclaim. De rechter zette echter een streep door deze claim en oordeelde dat de NZa deze gegevens mocht opvragen en verwerken.
Vertrouwen in de GGZ is kritisch over het oordeel van de rechter. "Het miskent de privacy van cliënten, ondergraaft het medisch beroepsgeheim en negeert de kern van wat nodig is voor vertrouwen in de spreekkamer: vertrouwelijkheid", schrijft het collectief. Het gaat daarom in hoger beroep tegen het vonnis. Het wijst onder meer op het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM), dat stelt dat het verwerken van vertrouwelijke medische gegevens buiten de behandelrelatie een feitelijke, objectieve inbreuk op de privacy vormt.
"Doordat de rechtbank miskent dat sprake is van een feitelijke inbreuk op de privacy van cliënten, toetst zij niet behoorlijk of deze inbreuk voldoet aan de eisen van het EVRM. De rechtbank beoordeelt niet of de HoNOS+-lijsten noodzakelijk zijn en of minder ingrijpende alternatieven mogelijk zijn voor het wachtlijstenprobleem in de GGZ", aldus Vertrouwen in de GGZ.
Ook is het collectief kritisch over het oordeel van de rechtbank dat het niet aan de rechter is om de politieke keuze voor de HoNOS+-lijsten te toetsen of af te wegen tegen alternatieven. Vertrouwen in de GGZ noemt dit een 'onjuiste opvatting over de rol van de rechtspraak'. "Een politieke beslissing ontslaat de rechter niet van de verantwoordelijkheid om te toetsen of het middel noodzakelijk en proportioneel is", aldus Vertrouwen in de GGZ.
De drie betrokken belangenorganisaties kunnen zich ook niet vinden in het oordeel van de rechter dat HoNOS+-gegevens anoniem zijn en juridisch niet als persoonsgegevens gezien kunnen worden. Zij stellen dat de privacy van de verzamelde gegevens niet is gewaarborgd en de gegevens wel degelijk herleidbaar zijn via koppeling met andere datasets waarover de NZa beschikt of die zij kunnen opeisen bij andere partijen. Deze mogelijkheden worden volgens Vertrouwen in de GGZ slechts licht meegenomen in het oordeel van de rechtbank. Ze wil dat het gerechtshof in hoger beroep deze afweging 'grondig opnieuw maakt'.
Het is belangrijk om duidelijk te krijgen of onze grondrechten in de praktijk nu eigenlijk beschermd worden door het EVRM en de in artikel 93 van de Nederlandse Grondwet verplichte toetsing van Nederlandse regelgeving aan internationale verdragen zoals het EVRM, of dat overheidsinstanties zoals de NZa die grondrechten als puntje bij paaltje komt gewoon mogen schenden.
Want als(!) dat laatste het geval zou zijn, kunnen we ook gewoon de pretentie loslaten dat we in een rechtsstaat leven. Ik ben benieuwd. Iets - ik laat even in het midden wat - zegt me dat er op het gebied van nieuwe jurisprudentie iets te gebeuren staat. Ik hoop het.
M.J.
Hoewel ik het gevoel deel dat de overheid zijn grijpgrage vingertjes uit mijn prive moet houden, is er wel wat voor te zeggen dat de NZA als doel heeft om wachtlijsten te voorkomen, en daarom wil weten wat er overal gebeurt, zodat ze kunnen voorspellen wat er overal gaat gebeuren.
Als vergelijkbaar voorbeeld mocht ik ooit eens een planning opstellen voor bevolkingsonderzoek, waarbij de onderzoekers rondrijden om het onderzoek naar de mensen te brengen, en niet in een kantoortje af te wachten of er iemand komt.
Dan is het nodig om per locatie te weten hoeveel doelgroepers je hebt, zodat die onderzoekers daar niet te lang, maar ook niet te kort rondhangen. Daarvoor is weer nodig om te weten hoeveel rolstoelers je op zo'n dag kunt verwachten, omdat die meer tijd nodig hebben voor dat specifieke onderzoek. En er was nog een ander prive-ding dat de tijd die nodig was beinvloedde.
Die info heb ik allemaal gebruikt om de planning te optimaliseren, zodat dure onderzoekers zich niet zaten te vervelen, of het busje net weg was als burgers nog kwamen opdagen voor het onderzoek.
De truc is dat je die informatie zo hoogover-mogelijk opvraagt, en na de planning meteen weer wegmaakt. Volgend jaar vragen we de nieuwe set wel weer op. Maar ja, wat nu als in een gebied maar een rolstoeler is. Dan weet je zo wie dat is, en waar die voor komt. Dat is waar ze de NZA op aanpakken. Dat die in staat is om de gegevens te de-personaliseren... (en zich daarover te hooghartig opstelt. :-)
Net zoals vroeger bij de GGZ maar die is dus alsof "wegbezuinigd" door de overheid, want de NSA, sorry NZa doet het zogenaamd om "de wachtlijsten te verkorten". Echt gelul, ze willen gewoon die data over de patiënten. Als ze echt de wachtlijsten korter wilden dan zouden ze juist minder controle eisen.
GGZ is hard op weg om een vinkjesfabriek te worden. Afvinken van wegbezuinigde symptomen.
De vraag die dan opkomt is: waarom moeten die gegevens dan opgevraagd worden?
Overigens ben ik wel benieuwd wat die EHRM uitspraak (Europees hof van de Rechten van de mens, en dus neit het EVRM want dat is alleen het verdrag) zou betekenen voor de European Health Data Space waar in de wet geregeld staat dat gebruik van medische gegevens buiten de spreekkamer juist is toegestaan voor allerlei zaken inclusief AI training en de Farma industrie.
Zij vandaag, 10:29 door Anoniem
Zij de persoon die manisch depressief is.
Zij de persoon met (zelf)moordneigingen.
Zij de persoon met angststoornissen.
Zij de vrouw met een posttraumatische stressstoornis.
Zij de persoon met een obsessief-compulsieve stoornis.
Zij de man met een bipolaire stoornis.
Zij de persoon met een eetstoornis.
Zij de vrouw met een sociale angststoornis.
Zij de persoon met een borderline persoonlijkheidsstoornis.
Zij de man met een schizofrenie.
...
En laten we de mensen met een burn-out niet vergeten, want die kunnen ook minder gaan voorkomen volgens de vernieuwde statistieken van NZa
Het vonnis noemt de HoNOS+-gegevens ‘anoniem’ en oordeelt dat ze juridisch niet tellen als persoonsgegevens. Dat is echter onjuist: de mogelijkheid tot herleiding bestaat wel degelijk, via koppeling met andere datasets die de NZa heeft of via andere partijen die deze data kunnen opeisen. Europese rechtspraak waarschuwt nadrukkelijk dat de mogelijkheid van herleiding via andere datasets moet worden meegewogen bij de vraag of gegevens als anoniem gelden.
https://zorgictzorgen.nl/principiele-honos-zaak-in-hoger-beroep-bij-gerechtshof/
Je bent niet ingelogd en reageert "Anoniem". Dit betekent dat Security.NL geen accountgegevens (e-mailadres en alias) opslaat voor deze reactie. Je reactie wordt niet direct geplaatst maar eerst gemodereerd. Als je nog geen account hebt kun je hier direct een account aanmaken. Wanneer je Anoniem reageert moet je altijd een captchacode opgeven.
Subsidie
Veel IT-dienstverleners wijzen hun mkb-klanten nu op deze cybersubsidie:
Mijn Cyberweerbare Zaak
Ontdek waarom
Cybersecurity Trainer / Full Stack Developer
Ben je toe aan een nieuwe job waarmee je het verschil maakt? Wil jij je security kennis graag delen en hands-on laten zien hoe cybersecurity in de praktijk echt werkt? Werk je net als wij graag samen met enthousiaste en gedreven collega's? Bij ons geen bureaucratie maar open communicatie en een werkomgeving gericht op samenwerking.
Junior DevOps Engineer
Certified Secure is op zoek naar een Junior DevOps Engineer. Deze functie is een stuk interessanter dan de term doet vermoeden! Om jou als potentiële nieuwe collega meteen te laten zien wat we doen hebben we speciaal voor jou een selectie gemaakt van een aantal leuke security challenges. Are you ready for a challenge?