Europol wil de mogelijkheid hebben om end-to-end versleutelde communicatie van verdachten, na toestemming van de rechter, te kunnen doorbreken. Dat liet Jurgen Ebner, plaatsvervangend uitvoerend directeur Europol, onlangs weten tijdens overleg van de parlementaire controlegroep Europol (JPSG). Deze groep, die uit allerlei Europese politici bestaat, houdt politiek toezicht op de activiteiten van Europol.

Volgens Ebner zijn steeds meer platforms voorzien van end-to-end encryptie, wat onderzoek van opsporingsdiensten belemmert. Gebruikten criminelen voorheen speciale diensten zoals EncroChat en Sky ECC, tegenwoordig wordt er via mainstream communicatiediensten gecommuniceerd, zo claimt de Europol-topman. Deze diensten bieden sterke encryptie, zijn gratis en hebben een groot aantal gebruikers, waardoor communicatie van criminelen minder opvalt, ging Ebner tijdens het overleg verder.

De Europol-topman wil dat politie end-to-end versleutelde communicatie van verdachten kan doorbreken als de rechter hier toestemming voor heeft gegeven. Ebner liet ook weten dat hij twijfelt aan de bewering van techbedrijven dat dergelijke toegang, waarbij naast de zender en ontvanger ook het techbedrijf een encryptiesleutel heeft, die na een gerechtelijk bevel aan de autoriteiten kan worden overgedragen, technisch niet mogelijk zou zijn. Dat staat in een verslag van het overleg dat met de Tweede Kamer is gedeeld.

Bij het overleg was ook Olivier Onidi van de Europese Commissie aanwezig. Brussel kondigde eerder dit jaar aan een "Technology Roadmap on encryption" aan, waarin "oplossingen" worden besproken voor "rechtmatige toegang tot versleutelde data". De Roadmap zou volgend jaar moeten verschijnen, liet Onidi weten.

Experts en burgerrechtenbewegingen waarschuwen al jaren dat encryptie geen probleem voor opsporingsdiensten is, die hiervoor de term 'going dark' bedachten. "Het is eigenlijk propaganda en heeft weinig overeenkomst met de werkelijkheid. Zoals we keer op keer zien is encryptie geen belemmering voor politie", liet beveiligingsexpert Bruce Schneier een aantal jaren geleden al weten. Het aftappen van verdachten is lastiger geworden, maar allerlei andere vormen van surveillance zijn juist veel eenvoudiger uit te voeren, zo merkte hij al in 2012 op. Vorig jaar stelde burgerrechtenbeweging EDRi dat opsporingsdiensten in een gouden eeuw van surveillance leven met toegang tot meer data van Europese burgers dan ooit te voren.