Juridische vraag: Mag je OV-chipkaart onder andere naam aanvragen?
Heb jij een uitdagende vraag over beveiliging, recht en privacy, stel hem aan ICT-jurist Arnoud Engelfriet en maak kans op zijn boek
"De wet op internet".
Arnoud is van alle markten thuis, maar vindt vooral in technische / hacking vragen een uitdaging. Vragen over licenties worden niet behandeld, aangezien die geen raakvlak met beveiliging hebben. De Juridische vraag is een rubriek op Security.nl, waar wetgeving en security centraal staan. Elk kwartaal kiest Arnoud de meest creatieve vraag, die dan zijn boek zal ontvangen.
Vraag: Is het legaal om een OV-kaart aan te vragen onder andermans naam? Dit wil ik graag doen om mezelf te beschermen. De OV-administratie is kennelijk heel onveilig en langs deze weg hoop ik dan te voorkomen dat mijn naam en andere gegevens op straat komen.
Antwoord: Nee, het is niet legaal om een dienst aan te vragen onder andermans naam, in ieder geval niet als die naam dan op een kaart of iets dergelijks terecht komt. Zo'n kaart is dan in de ogen van de wet een "geschrift dat bestemd is om tot bewijs van enig feit te dienen", en het valselijk laten opmaken van zo'n geschrift op andermans naam is een misdrijf - valsheid in geschrifte (art. 225 Strafrecht).
Ook zou je het kunnen rangschikken onder gebruik van een valse betaalkaart (art. 232 Strafrecht) want de OV-chipkaart is immers een "kaart of drager van identiteitsgegevens, bestemd voor het verrichten of verkrijgen van betalingen of andere prestaties langs geautomatiseerde weg". Je betaalt met je OV-chipkaart voor het vervoerd worden.
Ik begrijp de zorg van de privacygevoeligheid, maar een kaart op valse naam aanmaken is echt niet de oplossing. De enige manier om hier iets aan te doen, is klagen en claimen bij de organisatie die zo laks is dat zulke gegevenslekken mogelijk zijn.
Groot probleem bij dat claimen is dat je bijna niet kunt aantonen dat je concreet schade hebt geleden door zo'n lek. De Nederlandse wet kent namelijk het principe "geen schadevergoeding zonder bonnetje", afgezien van enkele situaties rond emotionele schade (en daar zijn rechters héél terughoudend mee). Ik pleit er regelmatig voor om een standaardvergoeding in de Wet Bescherming Persoonsgegevens te zetten. Als elk persoonsgegeven 100 euro kost, dan zal een database met NAW-gegevens van 168.000 gebruikers wel iets beter beveiligd worden. Hoop ik.
Arnoud Engelfriet is ICT-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. In 2008 verscheen zijn boek "De wet op internet".
Bij het opladen van je OV-chipkaart moet je namelijk gebruik maken van je bankrekening. En rara politiepet: op het bankafschrift van de NS wordt dan ook je naam vermeldt. Het is dan een kleine moeite om dat ook te registreren. Chariatieve instellingen bijvoorbeeld maken daar ook veel gebruik van. Maak je een keer een gift over, krijg je daarna post van ze en als je veel pech hebt (vroeger, voor het telefoonfilter) wordt je ook nog gebeld.
Resteert voor de OV toko's periodiek van alle anonieme kaarten 'per ongeluk' teveel af te boeken (of gewoon een poortje programmeren dat hij niet uit-checked) en voila. Alle anonieme gegevens zijn beschikbaar.
En dat is natuurlijk als je nooit een pinbetaling doet of wanneer je een vertragings-korting wil aanvragen.
Geloof me, als ze maar vaak genoeg 'per ongeluk' teveel geld afschrijven ga je vanzelf zo'n formulier invullen hoor.
De ov chip is (anders dan jij stelt) vooralsnog geen wettig betaalmiddel, bij gebrek aan goedkeuring door DNB. Dus WvS art 232 kan hier niet van toepassing zijn. Het is slechts een middel om betalingen te doen. Het is ook geen wettig identificatiebewijs, hooguit een legitimatiebewijs dat je van het OV gebruik kan maken. In die zin is het niet veel meer dan een AH bonuskaart (zeker als het OV de al zo lang beloofde aanbiedingen ooit nog gaat doen) of een airmiles pas - en die mag je ook echt wel onder andermans naam aanvragen - iig is het geen strafrechtelijk vergrijp mocht je op dat lumineuze idee zijn gekomen. Dat is het toch moeilijk valsheid in geschrifte te noemen?
samenvattend: gegeven dat het geen wettig betaalmiddel is en geen officieel document maar meer een klanten loyaliteitskaart, hoe kan het op naam van een ander stellen dan illegaal zijn?
Er bestaat ook een NS Business Card (zie http://www.ns.nl/cs/Satellite/reizigers/regelen-en-kopen/ns-business-card) waarvoor NS later dit jaar wijzigingen wil doorvoeren (en gebaseerd is op de OV Chip, zie http://www.ns.nl/cs/Satellite/zakelijk/alles-over-ov-chipkaart/medewerkers-ns-business-card).
Weet iemand of 1 zo'n NS Business Card nu door meerdere mensen (en daarmee min of meer anoniem) gebruikt kan worden? Weet iemand waaruit de wijzigingen later dit jaar naar verwachting zullen bestaan?
In elk geval kun je altijd claimen dat iemand anders met de bewuste kaart heeft gereisd.
(De term "wettig betaalmiddel" wordt overigens zwaar overschat, het betekent juridisch meestal niets.)
Waar baseer je op dat je een bonuskaart op andermans naam mag aanvragen? Dat AH het niet controleert, betekent nog niet dat het mag - en al helemaal niet dat geen sprake zou zijn van valsheid in geschrifte. Het is een geschrift (een ding met letters erop), de informatie is niet naar waarheid maar je pretendeert dat die het wel is. En de AH bonuspas dient om te bewijzen dat je gerechtigd bent tot de bonuskorting.
In de huidige situatie is het (in het algemeen) voornamelijk imagoschade die men oploopt. Veel bedrijven zullen berederen dat kosten voor het ad hoc wegmanagen van beveiligingsincidenten goedkoper is dan de algehele beveiligingsstructuur naar een hoger niveau tillen. Vergelijk het met de banken. Regelmatig zijn er incidenten met betaalpassen. Het is voor banken goedkoper om gedupeerden individueel schadeloos te stellen dan de beveilging van het betaalsysteem naar een hoger niveau te tillen.
Met een boete per gelekt (of in gevaar gebracht) persoonsgegeven heb je een instrument om investeringen in beveiliging af te dwingen. Overigens zou ik i.p.v. generiek 100 euro per persoonsgegeven, zou ik nog een differentiatie maken naar type gegevens zoals namen, adressen, registratienummers (b.v. BSN) en bankgegevens.
Als ik de analogie van Arnoud doortrek zou je ook geen klantenkaart of een bioscoopkaartje op een valse naam mogen aanvragen. Sowieso is het gebruik van een valse naam in Nederland geen strafbaar feit op zich, zelfs bij de politie ben je niet verplicht je ware identiteit te onthullen want je hoeft tenslotte niet mee te werken aan je eigen veroordeling. Pas vanaf het moment dat misbruik van de valse identiteit gemaakt wordt met het oogmerk om opzettelijk voordeel te krijgen dan gaat de strafbaarheids meter pas lopen. Maar indien iemand met een valse naam een kaartje voor het OV koopt, om daar vervolgens zelf mee te reizen, dan benadeeld hij/zij hiermee helemaal niemand. Tja, of je moet het nadeel zien dat de gestapo dan niet meer weet waar je bent geweest.
De ov chip is (anders dan jij stelt) vooralsnog geen wettig betaalmiddel, bij gebrek aan goedkeuring door DNB. Dus WvS art 232 kan hier niet van toepassing zijn. Het is slechts een middel om betalingen te doen. Het is ook geen wettig identificatiebewijs, hooguit een legitimatiebewijs dat je van het OV gebruik kan maken. In die zin is het niet veel meer dan een AH bonuskaart (zeker als het OV de al zo lang beloofde aanbiedingen ooit nog gaat doen) of een airmiles pas - en die mag je ook echt wel onder andermans naam aanvragen - iig is het geen strafrechtelijk vergrijp mocht je op dat lumineuze idee zijn gekomen. Dat is het toch moeilijk valsheid in geschrifte te noemen?
samenvattend: gegeven dat het geen wettig betaalmiddel is en geen officieel document maar meer een klanten loyaliteitskaart, hoe kan het op naam van een ander stellen dan illegaal zijn?
Mooie analyse.
Nu nog een reactie van Arnout...
De ov chip is (anders dan jij stelt) vooralsnog geen wettig betaalmiddel, bij gebrek aan goedkeuring door DNB. Dus WvS art 232 kan hier niet van toepassing zijn. Het is slechts een middel om betalingen te doen. Het is ook geen wettig identificatiebewijs, hooguit een legitimatiebewijs dat je van het OV gebruik kan maken. In die zin is het niet veel meer dan een AH bonuskaart (zeker als het OV de al zo lang beloofde aanbiedingen ooit nog gaat doen) of een airmiles pas - en die mag je ook echt wel onder andermans naam aanvragen - iig is het geen strafrechtelijk vergrijp mocht je op dat lumineuze idee zijn gekomen. Dat is het toch moeilijk valsheid in geschrifte te noemen?
samenvattend: gegeven dat het geen wettig betaalmiddel is en geen officieel document maar meer een klanten loyaliteitskaart, hoe kan het op naam van een ander stellen dan illegaal zijn?
De goedkeuring door DNB is niet meer nodig omdat de Europese regels zijn aangepast.
Nee, een "wettig" betaalmiddel is goedgekeurd door de DNB. Je hebt wel het recht onder bepaalde voorwaarde van de EU om een betaalsysteem op te zetten.
Indien je onder een valse naam iets aanvraagt en zij besluiten om deze gegevens op een stuk papier te zetten ben je zelf niet degene die valsheid in geschrifte pleegt zolang je bij controle maar meldt dat de gegevens niet correct zijn vanwege het beschermen van je privacy. Ze kunnen blijkbaar wel straffen op grond van een document, maar jezelf identificeren op grond van datzelfde document kan weer niet. Volgens mij een rechtsongelijkheid.
Het Orakel
Zoals al hierboven aangegeven is slaat Arnoud de plank flink mis want de OV chip kaart kent geen wettelijke status in de zin van het aantonen van identiteit of het doen van betalingen.
(Even gegoogled en gevonden op de website van de douane: "Het niet noemen van de naam is niet strafbaar. Het valselijk opgeven van de gegevens genoemd in artikel 52 Wetboek van Strafvordering, zoals de naam en dergelijke, is een overtreding, strafbaar gesteld in artikel 435, onder punt 4, Wetboek van Strafrecht.")
De OV-bedrijven hebben je een legale mogelijkheid gegeven om anoniem te reizen door de anonieme variant van de kaart. Niet ideaal (en ws. slechts tot stand gekomen door druk van privacy waakhonden/voorvechters) maar dat is waar we het mee moeten doen. Ik zou het persoonlijk ook liever anders zien en heb persoonlijk geen enkel probleem met mensen die een valse naam op de kaart zouden willen zetten, maar het mag formeel niet...
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.
IT Security Officer
Utrecht heeft jou nodig! Als Information Security Officer vertaal je beleid naar technische uitvoering. Dit is cruciaal voor het waarborgen van de informatiebeveiliging van onze inwoners. Je krijgt de kans om betrokken te zijn bij complexe projecten met de nieuwste technologieën en kunt jouw stempel drukken op innovatie. Solliciteer nu!
Digital Designer
Ben jij een Grafisch vormgever, UI-designer, Game-artist of gewoon een ‘self-proclaimed creative genius’, die op zoek is naar een leuke en uitdagende baan waarin je al je creativiteit kwijt kan?Je werkt samen met onze developers en UI/UX-designer aan onze Gamified Cybersecurity Challenges welke jij voorziet van de mooiste designs.
Cyber Security Trainer
"You know that feeling after you have been to the cinema and seen an exciting movie? It's the same after this training. I can only say that this is probably the BEST TRAINING that I've ever done!!!”
Are you ready for a challenge?
Senior Full Stack Developer
Als full stack developer bij Certified Secure maak je de mooiste cybersecurity challenges die onze deelnemers wereldwijd uitdagen en inspireren. Alle challenges zijn gebaseerd op actuele kwetsbaarheden, je komt dus telkens nieuwe technieken tegen, van machine learning tot web assembly, van Swift UI tot GCP.