Kwart voor vijf. De afsluitende woorden uit de rede van Wim Kok galmen nog
na in m'n hoofd: "alleen kalmte kan ons redden, alleen kalmte kan ons
redden". Ik zie hoe de tranen hem bijkans over de wangen stromen,
weliswaar minder dan toen hij het aftreden van z'n kabinet aankondigde,
maar echte tranen zijn het wel. Terwijl de premier gaat zitten bekijk ik
de lange tafel. Het diner waar alle demissionaire ministers zijn
aangeschoven heeft als bedoeling het volk te laten zien dat we samen sterk
zijn. Dat de Nederlandse politiek niet verdeeld is, maar juist eensgezind
de strijd wil aangaan met de kartelpolitiek. Dat we niets te vrezen hebben
van achterkamertjes, wandelgangen en torentjes zonder toezicht.

Na de rede van Kok is Ad Melkert aan de beurt. Ik zie hoe Pim Fortuyn
achter hem staat te glimlachen. Hij buigt zich over Ad's schouder en
fluistert nog wat opmerkingen in het rode oor. De koontjes op Ad's wangen
lichten op als mannebillen in een darkroom en zijn lach kaatst tegen de
muren. Wat een lach! Ad barst los in lofuitingen aan het adres van de
glimmend kale politicus. Dankt hem uitvoerig voor de wijze lessen die ze
van hem hebben gekregen. En spreekt opnieuw zijn voornemen uit om nooit,
maar dan ook nooit, premier te worden. Tevreden ziet hij hoe iedereen
instemmend knikt bij deze wijze woorden.

De D66-voorman staat te trappelen van ongeduld terwijl Ad als laatste iets
roept over de saamhorigheid onder de nieuwe horigen. Als Ad zijn toespraak
afsluit veegt Thom zijn zwartgeverfde lokken met een routineus gebaar weg
voor zijn ogen en loopt op kousevoeten naar het spreekgestoelte. Voordat
hij echter de microfoon ter hand kan nemen wordt hij bekogeld met rotte
tomaten en hardgekookte eieren door rebelse Jan, onze sosiejalistische
Robin Hood die ogenschijnlijk te weinig pijlen op z'n boog heeft. Ontdaan
door zoveel onrecht weigert de D66 woordvoerder net als eerder in de
campagne een zinnig woord te zeggen.

Als volgende komt Pim zelf aan het woord. Pim Fortuyn, de afgestudeerd
econoom die gedurende vijftien jaar in niet mis te verstane bewoordingen
de mis te verstane bewoordingen van de vaderlandse politiek gadesloeg,
bekritiseerde en uiteindelijk uit pure wanhoop zelf maar bij de horens
nam. Maar daar gaat zijn rede niet over. Pim spreekt over cultuur. Pim
spreekt over de schurkenstreek waardoor Nederland in een klap midden in de
afrekencultuur is terechtgekomen. Pim kan het weten. Hij heeft namelijk
een huis in Italie. En in Italie wordt al heel lang afgerekend. Alles
heeft daar een prijs. En als je er de achterkamertjes en wandelgangen kent
is de ingang naar het torentje snel gekocht.

Pim spreekt over de klap die het land als verdoofd achterliet. De klap die
Nederland sprake- en hem leven-loos achterliet. De klap die ineens
duidelijk maakte wat het verschil kan zijn tussen afrekenen en berekenen.

Een afrekencultuur staat of valt met een juiste identificatie,
authenticatie, autorisatie en administratie van het individu. Voor een
afrekencultuur is het van wezenlijk belang dat men weet wie wanneer waar
welke actie waarom waarmee waarvoor en voor wie heeft uitgevoerd.

Een berekencultuur staat of valt met het likken van de juiste mensen, het
frequent controleren van het gebied achter de ellebogen en het regelmatig
wassen van de neus en andermans oren.

Alleen kalmte kan ons redden ...

Kwart voor vijf. Met bonzend hart word ik wakker. Ik luister. De zaanse
vogels vechten om het hardst met elkaar voor een partner. Die ene.
Onwillekeurig denk ik aan dat verhaal over het roodborstvogeltje.
Roodborstvrouwtjes doen het met andere mannetjes als hun eigen mannetje er
even niet is. Bedriegingen zouden de meeste mensen dat noemen.

Maar eigenlijk is het berekencultuur.