Consumenten betalen minder vaak met hun pinpas op dagen wanneer er iets in de krant staat over fraude met betaalpassen. Dit blijkt uit recent onderzoek van De Nederlandsche Bank (DNB) naar de invloed van krantenberichten over skimming op het gebruik van de pinpas in Nederland. Via skimming wisten criminelen vorig jaar 39 miljoen euro te stelen. In eerste instantie werden de passen vooral gekopieerd bij geldautomaten, maar vanaf medio 2007 breidde de fraude zich uit naar ticket- en betaalautomaten.

Volgens DNB worden skimmingsincidenten met regelmaat breed uitgemeten in de media. Hoe consumenten precies reageren op deze berichtgeving is tussen 2005 en 2009 sterk veranderd, zo blijkt uit het onderzoek. Daarbij is er een verschil tussen krantenberichten over skimming bij geldautomaten en nieuws over skimming bij betaalautomaten, in bijvoorbeeld winkels of op stations.

Automaten
In de periode vóór medio 2007, toen de meeste fraude plaatsvond bij geldautomaten, nam het aantal pinbetalingen in Nederland met ongeveer 1,5% toe op dagen dat hier iets over in de krant stond. "Blijkbaar zochten consumenten hun toevlucht tot het betalen met hun pinpas en bewaarden ze hun contante geld liever nog even om een bezoek aan een geldautomaat te voorkomen", stelt DNB. De enkele berichten over fraude bij betaalautomaten hadden toen nog geen enkel effect op het aantal pinbetalingen.

Na 2007 veranderde de reactie van consumenten en nam ook de aandacht voor het onderwerp in de media sterk toe. "Sindsdien hebben alle berichten, ongeacht het type fraude, een drukkend effect op het gebruik van de pinpas: gemiddeld daalt het aantal pinbetalingen per dag met iets meer dan 2% op dagen wanneer kranten schrijven over betaalautomaatfraude en met circa 3% wanneer gesproken wordt over skimming bij geldautomaten." Volgens DNS zijn de nieuwseffecten het sterkst wanneer de berichten op de voorpagina van de krant staan.

Betaalgedrag
Ondanks de schrikreactie is de invloed van het nieuws volgens DNB nog altijd relatief beperkt vergeleken met andere factoren. Alleen op de publicatiedag zelf neemt het aantal pinbetalingen even af. De dag erna vervallen consumenten alweer in hun oude betaalgedrag. "Dit zou erop kunnen duiden dat het vertrouwen in de pinpas groot is. Het zou echter ook kunnen duiden op een kort geheugen wat krantenberichten betreft, waarbij consumenten het nieuws al na één dag zijn vergeten."