image

Juridische vraag: wanneer is cameratoezicht toegestaan?

woensdag 10 oktober 2012, 11:55 door Arnoud Engelfriet, 12 reacties

Heb jij een uitdagende vraag over beveiliging, recht en privacy, stel hem aan ICT-jurist Arnoud Engelfriet en maak kans op zijn boek
"Security: Deskundig en praktisch juridisch advies".

Vraag: Deze week niet één vraag maar een iets algemenere column over het onderwerp cameratoezicht. Cameratoezicht blijft de gemoederen juridisch bezighouden. Mag het nu wel, of mag het nu niet?

Antwoord: Het inzetten van camera's kan een prima middel zijn ter beveiliging van zaken en personen, of om het presteren van personeel in de gaten te houden. Maar omdat je met camera's structureel mensen individueel kunt bespioneren, zijn er wettelijke regels aan.

Wanneer cameratoezicht in de openbare ruimte wordt gehanteerd, is de hoofdregel dat je hiervoor tijdig moet hebben gewaarschuwd. Een bordje met een pictogram van een camera is prima, maar ook de camera pontificaal zo ophangen dat deze niet te missen is, is legaal. Natuurlijk wel zo dat je het bordje of de camera kunt zien vóórdat je in beeld bent.

De openbare ruimte is de openbare weg en alles dat vanaf daar bereikbaar is zonder bijzondere hindernissen of de noodzaak van aparte toestemming. Een café is dus óók openbare ruimte, want iedereen mag daar naar binnen. Of het moeten betalen van entree telt als "bijzondere hindernis", daar zijn de geleerden het nog niet over eens. Ik denk van niet, mits maar iedereen na betaling naar binnen mag. Een besloten club met deurbeleid is dan geen openbare ruimte, een dierentuin wel.

Deze regels gelden overigens ook voor particulieren, ook zij mogen de openbare ruimte filmen. Denk aan cameratoezicht op de auto voor de deur. Wel moet het filmen een eigen belang dienen: de auto bewaken valt er wel onder, de hele straat controleren niet.

Worden de beelden opgeslagen, dan moet er een protocol komen waarin staat voor welk doel de beelden worden gemaakt, en wie de beelden inziet en gebruikt. Tevens moet er iets opgezet worden waarmee gefilmde personen een kopie van "hun" moment in beeld kunnen opvragen. Opslaan van camerabeelden (digitaal dan) leidt er namelijk toe dat de Wet bescherming persoonsgegevens geldt, en dan hebben mensen een inzage- en correctierecht.

In besloten ruimtes zijn de regels strenger. Je moet dan een belangenafweging maken van de privacy van de personen die in beeld komen versus jouw belang om te filmen. Kort gezegd mag er geen andere keuze zijn dan cameratoezicht om het doel te halen, én je moet zo veel mogelijk rekening houden met de privacy. Een zwembad mag bijvoorbeeld eigenlijk nooit camera's in de kleedhokjes ophangen: het belang van voorkomen van vechtpartijen of aanranding weegt niet op tegen de privacyschending van de zich omkledende badgasten.

Voor cameratoezicht op het werk geldt een eveneens strenge afweging, omdat ook werknemers recht op privacy hebben. Je moet onder meer de Ondernemingsraad om instemming vragen, en je moet het apart en expliciet vastleggen als je cameratoezicht hanteert om mensen op hun functioneren te kunnen aanspreken. Als je zegt dat je filmt ter beveiliging, mag je luie werknemers niet achteraf ineens aanspreken op wat er op die beelden staat.

En inbrekers hebben géén privacybelang dat geschonden kan worden door cameratoezicht. Privacy geldt alleen voor genode gasten.


Arnoud Engelfriet is ICT-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.

Reacties (12)
10-10-2012, 12:35 door Anoniem
Hoe geloofwaardig moet het waarschuwingsbord zijn? Als ik een camera bordje ophang tussen bordjes die waarschuwen voor bijtende honden, gewapende bewakers, landmijnen, nuclear, chemisch en brandbare stoffen.

Mag Ik een camera waarschuwingsbord ophangen als ik niet film?

Hoe zit het als de besloten ruimte mijn eigen huis is.
10-10-2012, 12:44 door Anoniem
Die tweedeling openbare/besloten ruimte laat een hoop te vragen over. Een zwembad is wat dat betreft een complex voorbeeld, want iedereen mag binnen zolang hij maar betaalt, behalve als het boerkazwemuurtje is, maar dit terzijde.

Wat van je eigen huis? Zijn de regels daar dan dus strenger tbv het beschermen van je genode gasten dan in zeg een cafe? En je tuin? Is een bordje "verboden toegang voor onbevoegden art..." voldoende om dit van openbare tot gesloten ruimte om te toveren? Maakt dit het dan ineens zoveel lastiger om en camera op je auto of je spelende kinderen te richten?
10-10-2012, 13:12 door Fabian76
Erg leuk dit soort artikelen :)
10-10-2012, 15:53 door Arnoud Engelfriet
@Anoniem 12:35: Een nepbordje over cameratoezicht ophangen is niet verboden, maar een duidelijk niet serieus bedoeld bord is geen adequate waarschuwing. Dus wat jij schetst zou ik niet doen.

Het is niet verboden om een nepcamera op te hangen, ook niet als je daar neit voor waarschuwt. Immers alleen het filmen is verboden, en dat doe je niet met een nepcamera.

Bij je eigen huis zijn de regels hetzelfde als bij andere besloten ruimtes. En nee, een bordje an sich is niet genoeg, je moet ook een daadwerkelijke afsluiting hebben (een hek dus).
10-10-2012, 16:41 door Preddie
Allereerst; Arnoud hartelijk dank voor je bijdrage !

Een zwembad blijft een complex voorbeeld, filmen in kleedhokjes mag natuurlijk niet. Echter heb ik bij een zwembad gewerkt waar ook problemen voor kwamen m.b.t. aanrading, indimidatie enz. enz. Wij hebben daarop besloten alle looproutes van en naar de kleedhokjes te gaan filmen. Wij hebben dus ook de discussie gehad in hoeverre iets openbaar is. Er zijn namelijk momenten waarop alleen bepaalde groepen worden binnen gelaten (denk aan schoolzwemmen, maar er is ook zoiets als een "zwarte lijst" van personen die bekend staan zich te misdragen binnen een zwembad. Wanneer je een dergelijk beleid voert speelde bij ons de vraag of je dan wel openbaar bent.

Ik moet eerlijk zeggen dat ik tijdens de discussie veel verwezen heb naar artikelen die Arnoud eerder gepubliceerd had omtrent dit onderwerp !
11-10-2012, 22:23 door Anoniem
En hoe zit het dan met dit artikel: http://www.security.nl/artikel/43433/1/Opstelten_beschermt_senioren_met_digitale_deurspion.html
Sommige van die deurspionnen zullen in de deuren van portierwoningen e.d. zitten.
Maar wat als die deuren in het trappenhuis op elkaar gericht staan zoals bij mij?
Deze foto is gemaakt met mijn telefoon (eenmaling t.b.v. deze post) die ik voor het kijkgaatje van de deurspion heb gehouden:
http://imageshack.us/a/img11/6885/deurspion.jpg

Dit lijkt mij nogal privacyschendend voor mijn buren als dit d.m.v. een permanente camera gebeurd zoals voorgesteld door van Opstelten.
Ook al zou ik een bordje ophangen, mijn buren zullen er niet blij mee zijn (en andersom ook niet).
En volgens mij mag dit ook niet als ik deze juridische vraag en eerder verschenen artikelen goed heb begrepen.
19-03-2015, 14:43 door Anoniem
In een winkel met een biljet van 50 Euro betaald en tot 10 Euro teruggekregen aan muntgeld. Ontdekte thuis pas dat ik 40 Euro te weinig had ontvangen. Direct teruggegaan en na 2 dagen ontvang ik een telefoontje van de eigenaar winkel, dat er geen overschot in de kassa was en dat de camerabeelden met "bijna 99% zeker aangaven, dat ik met een biljet van 10 Euro betaalde!!!!! Ik ben zeker van mijn zaak en weet ook dat ik beter had moeten opletten. Ik vroeg dus of ik dat camerafilmpje mocht zien, maar dat is wettelijk verboden, zei ze. IS DAT ZO?
29-04-2015, 12:15 door Anoniem
Is het woonwagenbewoners toegestaan op de weg die toegang geeft tot de ingang van de woonwagenlocatie camera's op te hangen. Er zijn geen informatieborden erbij opgehangen voor publiek.
12-06-2015, 15:59 door annayllop
Hi,
Ik hoop dat via deze weg mijn vraag beantwoord kan worden:
Ik woon in een flat gebouw waar camera bewaking hangt. Als eigenaar, en dus lid van de VvE ben ik daarvan op de hoogte. Nu is het echter wel zo dat een van deze camera's wel heel dicht bij mijn voordeur hangt omdat ik op de hoek van de galerij/gang woon. Zijn hier richtlijnen voor? Het is het type camera die alle kanten op kan draaien en graag zou ik "eisen" dat deze niet recht op mijn voordeur wordt gericht.
Bedankt alvast voor het advies.
12-06-2015, 15:59 door annayllop
Hi,
Ik hoop dat via deze weg mijn vraag beantwoord kan worden:
Ik woon in een flat gebouw waar camera bewaking hangt. Als eigenaar, en dus lid van de VvE ben ik daarvan op de hoogte. Nu is het echter wel zo dat een van deze camera's wel heel dicht bij mijn voordeur hangt omdat ik op de hoek van de galerij/gang woon. Zijn hier richtlijnen voor? Het is het type camera die alle kanten op kan draaien en graag zou ik "eisen" dat deze niet recht op mijn voordeur wordt gericht.
Bedankt alvast voor het advies.
12-06-2015, 15:59 door annayllop
Hi,
Ik hoop dat via deze weg mijn vraag beantwoord kan worden:
Ik woon in een flat gebouw waar camera bewaking hangt. Als eigenaar, en dus lid van de VvE ben ik daarvan op de hoogte. Nu is het echter wel zo dat een van deze camera's wel heel dicht bij mijn voordeur hangt omdat ik op de hoek van de galerij/gang woon. Zijn hier richtlijnen voor? Het is het type camera die alle kanten op kan draaien en graag zou ik "eisen" dat deze niet recht op mijn voordeur wordt gericht.
Bedankt alvast voor het advies.
08-10-2015, 19:01 door Anoniem
Bij mij worden zware planken, luiers, ect naar beneden gegooid door de bovenburen. Woningbouw vraagt om bewijs wie dit doet, aan wie kan ik toestemming vragen om in mijn tuin camera's te plaatsen?

MVG,
Reageren

Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.