Steeds meer overheden en bedrijven zetten in op big data, maar volgens privacyorganisatie Privacy First is het te vergelijken met een Trojaans paard en vormt het een bedreiging voor de rechtsstaat. Vooral het opslaan van alle mogelijk te vergaren gegevens van burgers in centrale databases om vervolgens vanuit data-analyse snel de afwijkingen van het groepspatroon eruit te kunnen zeven is volgens Privacy First-voorzitter Bas Filippini een risico.

Het filteren van afwijkingen ten opzichte van het "standaard" of "normaal" geachte gedrag wordt profiling genoemd. Profiling wordt niet alleen achteraf statisch ingezet, maar steeds meer dynamisch en real-time, aldus Filippini. "Met andere woorden, voordat je het weet worden burgers en consumenten in deze nieuwbenoemde revolutie voortdurend geregistreerd, gemonitord, geselecteerd op (potentieel en toekomstig) afwijkend gedrag, 24 uur per dag, real-time door overheid en bedrijfsleven."

Lobby

Privacy First maakt zich ook zorgen over de industriële lobby die big data probeert door te drukken en het grootschalig opslaan van gegevens propageert. "Hierbij wordt eraan voorbijgegaan dat deze data en informatie niet van hen is maar van diezelfde burger en consument. Uitgangspunt is dat de burger het allemaal wel prima vindt en dat de wet en regelgeving anders maar veranderd dienen te worden voor het heilige hogere doel", merkt Filippini op.

Volgens de voorzitter van de privacyorganisatie wordt er een ongekend felle en nietsontziende lobby in Brussel en in nationale staten gevoerd om dit soort "total control" systemen fashionable en trendy te maken zonder rekening te houden met de basisprincipes van onze rechtsstaat. Privacy First ziet in Big Data eenzelfde gevaar voor de mensheid als kernenergie en nucleaire technologie. "Hier moet dus zeer zorgvuldig mee worden omgegaan", stelt Filippini.

Hij pleit voor een brede maatschappelijke discussie over big data en de impact hiervan op de maatschappij. "De overheid is er nog steeds voor de burger en niet andersom. Dat besef is echter niet altijd aanwezig, zo is ons opgevallen. De grenzen worden door de overheid voortdurend opgezocht in het ongelijke speelveld met de burger. Het wordt hoog tijd dat hier een principiële streep in het zand getrokken wordt." Vorige week werd bekend dat big data als onderdeel van de Nationale Wetenschapsagenda is uitgekozen.