Overheid en bedrijven zijn onvoldoende beschermd tegen cyberdreigingen en omdat te veranderen moeten organisaties en gebruikers basale beveiligingsmaatregelen opvolgen en moet er in de vitale sectoren een jaarlijkse hacktest plaatsvinden, zo stelt het Rathenau Instituut.

Op verzoek van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) voerde het Instituut een onderzoek uit. Volgens het onderzoeksrapport (pdf) is Nederland als één van de meest ict-intensieve economieën ter wereld, een aantrekkelijk doelwit voor cybercriminelen, cyberspionnen en hackers. "De grootste dreiging vormen buitenlandse inlichtingendiensten die in ons land op grote schaal politieke, militaire en technologische informatie verzamelen en manipuleren", aldus de onderzoekers.

Ze merken verder op dat de ontwikkeling van het Internet of Things deze kwetsbaarheid versterkt. De beveiliging van 'slimme' apparaten is vaak niet op orde waardoor ze kunnen worden gehackt en ingezet voor grootschalige ddos-aanvallen. "Cyberdreigingen ondergraven het innovatie- en concurrentievermogen van het Nederlandse bedrijfsleven en het vertrouwen in de digitale samenleving", zo stelt het rapport.

Aanbevelingen

De eerste stap voor het versterken van de weerbaarheid tegen cyberaanvallen is volgens de onderzoekers het op orde brengen van de basisbeveiliging, door bijvoorbeeld het tijdig installeren van software-updates, het gebruik van sterke wachtwoorden en het maken van back-ups. "Dat geldt niet alleen voor burgers, maar ook voor het bedrijfsleven, de vitale sectoren en overheden. Zolang de basisbeveiliging niet op orde is, hebben andere, verdergaande beveiligingsmaatregelen weinig zin", concludeert het rapport.

Verder adviseren de onderzoekers een onafhankelijk kennis- en adviescentrum voor mkb-bedrijven en vinden ze dat er in vitale sectoren, zoals telecom, transport, drinkwater- en energievoorziening en ook de zorg, een jaarlijkse hacktest moet worden uitgevoerd. "Om de weerbaarheid van achterblijvende vitale sectoren te versterken, lijkt een actievere rol van de overheid wenselijk", stellen de onderzoekers. De overheid kan sectoren sterker aanspreken op hun verantwoordelijkheid voor een veilige bedrijfsvoering. "Ze kan bijvoorbeeld met de sectoren afspraken maken over een jaarlijks uit te voeren hacktest. En als die afspraken niet werken, kan de overheid overgaan tot het wettelijk verplichten van een dergelijke hacktest."