image

Juridische vraag: Wat is er wettelijk vastgelegd over het opnemen van gesprekken tussen patiënt en arts?

woensdag 6 december 2017, 14:53 door Arnoud Engelfriet, 5 reacties

Ict-jurist Arnoud Engelfriet geeft elke week antwoord op een interessante vraag over beveiliging, recht en privacy. Heb jij een vraag? Stuur hem naar juridischevraag@security.nl.

Vraag: Wat mag er van de wet bij consulten bij een arts? Mag een patiënt deze gesprekken opnemen, en omgekeerd mag een arts dat ook?

Antwoord: De wet is vrij simpel over het opnemen van gesprekken waar je als privépersoon deelnemer aan bent: dat mag, en je hoeft je gesprekspartner(s) daar niets over te zeggen. De opnames zijn wel maar beperkt bruikbaar, in principe alleen als bewijs bij de rechter (of politie) om aan te tonen wat er is gezegd.

Deze regel geldt ook als je een gesprek voert met je arts, of een andere dienstverlener (zoals je advocaat, aannemer of hypotheekadviseur). Soms hoor je dat een organisatie huisregels stelt waarbij wordt gezegd dat je geen opname-apparatuur aan mag hebben. Ik twijfel zeer of dat rechtsgeldig is. Ik denk dat dit in strijd is met je informatievrijheid, een grondrecht.

Omgekeerd ligt het voor professionals iets ingewikkelder. Zij krijgen allereerst te maken met de Wet bescherming persoonsgegevens, en vanaf volgend jaar dus de AVG/GDPR. Deze eist dat het opnemen van gesprekken vooraf wordt gemeld en hetzij met toestemming gebeurt, hetzij een héél goede reden (eigen dringende noodzaak) kent.

Die reden zie ik niet echt, zeker niet bij een arts gezien het zeer gevoelige onderwerp (bijzondere persoonsgegevens). De arts zal dus toestemming nodig hebben van de patiënt, en de patiënt moet vrijelijk deze kunnen weigeren. Kort door de bocht lijkt dat me vrij ingewikkeld dus ik denk dat een arts gesprekken niet kan opnemen.

In oktober raadde de KNMG haar leden (59.000 artsen en studenten geneeskunde) aan om binnen deze regels te gaan werken. Hun voornaamste aanbeveling aan artsen is duidelijk te maken dat je als patiënt het recht hebt je consult op te nemen, maar tegelijk wel de discussie aan te gaan waarom de patiënt dit wil. Ook kun je dan aangeven dat publicatie (waaronder ook valt het delen op sociale media) niet toegestaan is.

Arnoud Engelfriet is Ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.

Reacties (5)
07-12-2017, 00:30 door Tim..Boersma
"better to ask forgiveness than permission" elke bezoek aan mijn arts, tandarts, klant, client, docent neem ik op voor de zekerheid. meestal hebben ze dit niet door omdat mijn mobiel geen lampje brandt. als het niet nodig is verwijder ik deze bestanden erna maar als er wat belangrijks wordt besproken is het altijd handig om dan een joker in de pocket te hebben.
07-12-2017, 07:37 door Anoniem
Je kan zoveel informatie in een keer over je heen krijgen dat je domweg niet alles wat van belang is onthoudt. Ik heb wel eens meegemaakt dat er daardoor iets mis ging. Niets ernstigs, gelukkig, maar toch. In dat soort situaties kan een geluidsopname een waardevolle toevoeging zijn die net zo goed in het belang van de arts is als van de patiënt.

Een goed alternatief is natuurlijk om alles wat de patiënt moet weten op papier mee te geven. En tegenwoordig krijg je ook vaak een printje mee van een uitleg van je kwaal, over hoe een onderzoek verloopt, uitleg van wat je moet doen en laten. Mijn ervaring is dat je daardoor tegenwoordig beter geïnformeerd wordt, met minder ruimte voor misverstanden, dan pakweg vijftien jaar geleden.

Door Tim..Boersma: "better to ask forgiveness than permission"
Dat is een mentaliteit die sommige mensen hebben, een die er bij voorbaat vanuit gaat dat de ander niet genoeg vertrouwd kan worden om open kaart mee te spelen. Je bent met die instelling alleen zelf degene met een verborgen agenda, je bent zelf degene die wantrouwen in de relatie legt. Het wantrouwen wordt zo een self-fulfilling prophesy. Niet handig.

Veruit de meeste artsen willen daadwerkelijk hun patiënten helpen en zijn er helemaal niet op uit om je een loer te draaien. Dan gaat het vooral om het voorkomen van misverstanden, en dat kan je in alle openheid doen.
07-12-2017, 08:47 door cjkos
Volgens mij moet je het opnemen van een gesprek zien als aanvulling op de melding om iemand mee te nemen naar een consult onder de noemer 'Twee horen/weten meer dan een.' Wat tegenwoordig standaard in de brochures staat.

Een gesprek opnemen wordt nog teveel als taboe gezien. Ik denk dat het nu te vaak wordt weg gezet als 'vertrouw je me niet?', terwijl het eigenlijk een geheugensteun kan zijn.
08-12-2017, 00:48 door Briolet
Als je een vergadering notuleert, loopt regelmatig ook een band mee om alles beter uit te kunnen werken. Wanneer je teveel informatie in één keer krijgt, kun je gewoon niet alles correct onthouden en is een geheugensteun in de vorm van een geluidsopname heel zinvol.

Zeker bij moeilijke gesprekken zou het juist de arts moeten zijn die de patiënt motiveert om alles op te nemen, zodat hij al die adviezen thuis nog eens in alle rust kan her-beluisteren.
08-12-2017, 10:00 door Anoniem
Zeker bij moeilijke gesprekken zou het juist de arts moeten zijn die de patiënt motiveert om alles op te nemen, zodat hij al die adviezen thuis nog eens in alle rust kan her-beluisteren.

Hangt nogal van de inhoud, en de lengte, van een gesprek af. Niet ieder gesprek met een huisarts is complex ;)
Reageren

Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.