image

Apple en Google stoppen tijdelijk met beluisteren audio spraakassistenten

vrijdag 2 augustus 2019, 09:52 door Redactie, 29 reacties

Apple en Google laten de audio die spraakassistenten opnemen tijdelijk niet meer door mensen beluisteren. In het geval van Google geldt de maatregel minstens drie maanden en alleen voor de Europese Unie. Apple voert de maatregel voor een onbepaalde tijd wereldwijd door. Onlangs werd bekend dat zowel Apple als Google mensen inschakelen om naar de audio te luisteren die door Siri, Google Home-apparaten en de Google-assistent op smartphones is opgenomen.

Volgens de techbedrijven is dit nodig om de kwaliteit van de spraakassistenten te verbeteren. Uit meldingen van klokkenluiders blijkt dat de opgenomen audio vaak persoonlijke en gevoelige informatie bevat en de betreffende gebruikers zijn te herleiden. De privacytoezichthouder van Hamburg verbood Google daarop om opgenomen audio door eigen medewerkers of derde partijen te laten beluisteren (pdf). Google laat weten dat er tenminste drie maanden geen transcripties zullen worden gemaakt van audio die via de spraakassistenten in de EU is opgenomen.

Afgelopen vrijdag kwam The Guardian met het nieuws dat ook medewerkers van Apple naar audio luisteren die via Siri is opgenomen. Net als bij Google gaat het ook in deze gevallen om gevoelige persoonlijke informatie. Naar aanleiding van de berichtgeving heeft Apple besloten het beluisteren van de Siri-opnamen tijdelijk wereldwijd te stoppen. Apple zal daarnaast met een update komen waardoor gebruikers straks kunnen aangeven of ze hun opgenomen audio door mensen willen laten beluisteren, zo meldt TechCrunch.

Reacties (29)
02-08-2019, 10:29 door Anoniem
EN dan hebben we ook nog TomTom met zijn spraakherkenning (Speak&Go) en lifetime services . . .

Handig zo'n abo op naam en spraakherkenning (Hallo TomTom of je eigen openingszin) en je kunt zo makkelijk flitsers doorgeven & bevestigen ?!!

De onwetenden beseffen niet dat ze online (via air) permanent te beluisteren / volgen zijn.

En ondertussen bouwt TomTom een geheel persoonlijk profiel op.
TomTom deelt zijn data met andere 'partners' en overheden.


De EU doet ook gewoon mee met : ECALL (HET verplichte volgkastje met monitor & control-functie voor de veiligheidsdiensten.)

Ecall duikt nog dieper je voertuig in en zal later gebruikt gaan worden voor : Tolheffing(rekeningrijden) en Abo-vormen .. (Geo services)

NIet betalen is niet rijden. etc.
02-08-2019, 11:07 door [Account Verwijderd] - Bijgewerkt: 02-08-2019, 11:07
Apple is in elk geval publiekelijk door de mand gevallen. Net doen alsof je privacy zo hoog in het vaandel hebt staan. De Apple fanboys hebben nu geen argumenten meer om Google af te schilderen als privacy nachtmerrie want Apple blijkt geen haar beter.
02-08-2019, 11:38 door Anoniem
Door Kili Manjaro: Apple is in elk geval publiekelijk door de mand gevallen. Net doen alsof je privacy zo hoog in het vaandel hebt staan. De Apple fanboys hebben nu geen argumenten meer om Google af te schilderen als privacy nachtmerrie want Apple blijkt geen haar beter.

Toch vind ik dat Apple beter reageert.

In beide gevallen lijkt het doel te zijn: Terugdringen van false positives and false negatives in de commando's aan de spraakassistent (ten onrechte een geluid als commando of juist geen commando interpreteren). Het is misschien fout om dat ongevraagd te doen (blijkbaar zien de toezichthouders het als overtreding, zie de reactie van de toezichthouder in Hamburg), echter gezien het doel lijkt het me niet in-slecht.

De reacties zijn wel verschillend. Google reageert met een tijdelijke stop met een tijdsfactor (3 maanden) alleen voor de EU en dat is dat. Bovendien heeft Google blijkbaar eerst het verbod van de toezichthouder afgewacht. Apple reageert met een tijdelijke stop maar voor onbepaalde tijd wereldwijd zonder ergens op te wachten en bovendien met de extra stap om met een opt-in/out mechanisme te komen. Blijkbaar is het hun bedoeling om eerst de opt-in/out te gaan bouwen en daarna alleen opnieuw te beginnen met diegenen die daadwerkelijk nog toestemming voor deze verwerking geven. In de details ziet de Apple reactie er dus aanmerkelijk beter uit. Google houdt zich zo minimaal mogelijk aan de wet, Apple is bezig met verbetering van de gegevensbescherming. Zoek de verschillen.
02-08-2019, 11:51 door Anoniem
Door Kili Manjaro: Apple is in elk geval publiekelijk door de mand gevallen. Net doen alsof je privacy zo hoog in het vaandel hebt staan. De Apple fanboys hebben nu geen argumenten meer om Google af te schilderen als privacy nachtmerrie want Apple blijkt geen haar beter.

haha pietje is erger dan jantje, zie je wel pietje is ook stout... Oftewel dat de techreuzen het by design niet zo nauw nemen met priavcy weten we allemaal wel. Wat gaan we eraan doen?
02-08-2019, 11:53 door Anoniem
Siri uitschakelen doe je zeaux:

1. Ga naar pictogram Systeemvoorkeuren, klik erop.
2. Zoek Siri op in dialoogvenster, klik erop.
3. Haal vinkje weg "activeer vraag het aan Siri"

Klaar.

Heb wel een grapje uitgehaald: latijn verstaat Siri niet en maakt er maar wat van.
Wel grappig.. :-)
02-08-2019, 11:55 door Anoniem
Door Kili Manjaro: Apple is in elk geval publiekelijk door de mand gevallen. Net doen alsof je privacy zo hoog in het vaandel hebt staan. De Apple fanboys hebben nu geen argumenten meer om Google af te schilderen als privacy nachtmerrie want Apple blijkt geen haar beter.
Dat is gewoon onzin. Als Apple-gebruiker weet ik al jaren dat je Siri moet uitschakelen voor privacy-redenen.
En nu doen sommigen hier alsof dat niet bekend was?
02-08-2019, 12:00 door Anoniem
Door Kili Manjaro: Apple is in elk geval publiekelijk door de mand gevallen. Net doen alsof je privacy zo hoog in het vaandel hebt staan. De Apple fanboys hebben nu geen argumenten meer om Google af te schilderen als privacy nachtmerrie want Apple blijkt geen haar beter.
Meer dan 4 jaar geleden al werd hiervoor gewaarschuwd.
Dus nou doen alsof dit nieuws is, gaat een beetje ver.
https://www.security.nl/posting/451584/%E2%80%98Apple%E2%80%99s+Siri+verklapt+persoonsgegevens%E2%80%99
02-08-2019, 12:31 door Briolet
Door Kili Manjaro: Apple is in elk geval publiekelijk door de mand gevallen. …

Onzin. Sinds de introductie van Siri gaf Apple al aan dat dit afgeluisterd kan worden voor het beoordelen van de herkenning. Mensen lezen de voorwaarden gewoon niet. Nu moet ik toegeven dat ik ze niet meer recent gelezen heb, maar bij de introductie van Siri stond het er duidelijk in.

Verder wordt dit door de pers behoorlijk opgeklopt. Lees de uitspraken hierboven maar eens

…dat de opgenomen audio vaak persoonlijke en gevoelige informatie bevat.
Ik denk echt dat dit soms moet zijn.

…dat ook medewerkers van Apple naar audio luisteren die via Siri is opgenomen. Net als bij Google gaat het ook in deze gevallen om gevoelige persoonlijke informatie.
Hier wordt gesuggereerd dat er alleen gevoelige persoonlijke informatie opgenomen wordt. Terwijl er alleen spraak opgenomen wordt waar gevoelige informatie tussen kan zitten. Maar dat weet je als je deze producten gebruikt.
02-08-2019, 13:14 door Anoniem
De beste oplossing is deze technologie niet te gebruiken. Ik leef prima met een domme telefoon en zonder al die technische rommel. Verbruik je ook nog eens minder energie, goed voor het milieu.
02-08-2019, 14:01 door [Account Verwijderd]
Door Anoniem: De beste oplossing is deze technologie niet te gebruiken. Ik leef prima met een domme telefoon en zonder al die technische rommel. Verbruik je ook nog eens minder energie, goed voor het milieu.

Zeker kun je je redden met een domme telefoon. Vroeger hadden we immers ook geen smartphone. Maar ik vind het ongelooflijk handige en leuke dingen. Google assistent heb ik permanent uit staan en mijn telefoon heeft de slaapkamer nog nooit van binnen gezien, in de nacht staat ie uit.

Energie en millieu besparing stelt niks voor, dat moet je groter aanpakken. Bijvoorbeeld elke dag op de fiets naar je werk (geen e-bike) en de rest van je leven geen vlees eten, dat zet pas zoden aan de dijk.
02-08-2019, 14:33 door Anoniem
Apple is in elk geval publiekelijk door de mand gevallen.

Waarbij je voor het gemak wel negeert, dat dit soort zaken wel nodig zijn, om de kwaliteit te verbeteren. Wat dat betreft ontkom je er eigenlijk niet aan.

Onzin. Sinds de introductie van Siri gaf Apple al aan dat dit afgeluisterd kan worden voor het beoordelen van de herkenning. Mensen lezen de voorwaarden gewoon niet.

Precies, maar mensen nemen daarvoor geen verantwoordelijkheid. Als je het produkt gebruikt, weet je dat dit kan gebeuren. Of je leest de voorwaarden niet, maar ook dat is een eigen keuze.

Wil je dit niet, maak dan geen gebruik van het produkt.
02-08-2019, 14:35 door Anoniem
Apple fanboys hebben nu geen argumenten meer om Google af te schilderen als privacy nachtmerrie want Apple blijkt geen haar beter.

Is dit de nieuwe variant van de eindeloze Windows vs Linux discussie ? Niet erg boeiend.
02-08-2019, 14:42 door Briolet - Bijgewerkt: 02-08-2019, 14:44
Ik heb net even op mijn mac naar Siri gekeken. Ik heb het uit staan, maar naast de activatieknop zit een info knop. Als je daar op drukt krijg je de voorwaarden te zien. ik lees daar o.a.:

Je kunt Siri uitschakelen wanneer je wilt. Om Siri uit te schakelen, open je Systeemvoorkeuren op je Mac, selecteer je 'Siri' en schakel je het selectievakje 'Schakel Siri in' uit. Als je zowel Siri als de dicteerfunctie uitschakelt, verwijdert Apple je gebruikersgegevens evenals je recente steminvoergegevens. Oudere steminvoergegevens, die niet langer aan je identiteit zijn gekoppeld, worden mogelijk enige tijd bewaard om Siri, de dicteerfunctie en de dicteerfunctionaliteit in andere producten en voorzieningen van Apple te verbeteren. Deze steminvoergegevens kunnen bestaan uit audiobestanden en transcripties van wat je hebt gezegd, daaraan gerelateerde diagnostische gegevens, zoals specificaties van de hardware en het besturingssysteem en statistische gegevens over de werking, en de locatie bij benadering van je apparaat op het moment dat het verzoek werd gedaan.

Door Siri te gebruiken stem je ermee in dat Apple en zijn dochterondernemingen en tussenpersonen de hierboven genoemde informatie, inclusief je steminvoer en gebruikersgegevens, mogen versturen, verzamelen, onderhouden, verwerken en gebruiken teneinde Siri, de dicteerfunctie en de dicteerfunctionaliteit in andere producten en voorzieningen van Apple te verbeteren.

Er staat dus nog steeds expliciet in de voorwaarden dat er transcripties bewaard kunnen worden.
02-08-2019, 19:06 door Anoniem
Door Briolet: Ik heb net even op mijn mac naar Siri gekeken. Ik heb het uit staan, maar naast de activatieknop zit een info knop. Als je daar op drukt krijg je de voorwaarden te zien. ik lees daar o.a.:

[...] Door Siri te gebruiken stem je ermee in dat Apple en zijn dochterondernemingen en tussenpersonen de hierboven genoemde informatie, inclusief je steminvoer en gebruikersgegevens, mogen versturen, verzamelen, onderhouden, verwerken en gebruiken teneinde Siri, de dicteerfunctie en de dicteerfunctionaliteit in andere producten en voorzieningen van Apple te verbeteren.

Er staat dus nog steeds expliciet in de voorwaarden dat er transcripties bewaard kunnen worden.
Een definitie uit de AVG:
11) „toestemming” van de betrokkene: elke vrije, specifieke, geïnformeerde en ondubbelzinnige wilsuiting waarmee de betrokkene door middel van een verklaring of een ondubbelzinnige actieve handeling hem betreffende verwerking van persoonsgegevens aanvaardt;
Wat jij citeert geldt niet als toestemming voor de AVG. Accoord gaan met voorwaarden is niet specifiek, en "door Siri te gebruiken" is geen verklaring of een ondubbelzinnige actieve handeling waarmee je ermee accoord gaat. Ze hebben dus domweg de toestemming niet om dit te doen van mensen in de EU.
03-08-2019, 00:31 door [Account Verwijderd]
Door Anoniem: Heb wel een grapje uitgehaald: latijn verstaat Siri niet en maakt er maar wat van.
Wel grappig.. :-)

Kerklatijn of zoals de Romeinen het uitspraken?
Als ik Siri was zou ik alleen naar origineel luisteren.
03-08-2019, 01:23 door [Account Verwijderd]
Door Kili Manjaro: ... en mijn telefoon heeft de slaapkamer nog nooit van binnen gezien, in de nacht staat ie uit.

Hoe word je dan 's ochtends wakker? (zonder de wekfunctie van je telefoon)
03-08-2019, 06:20 door Anoniem
Oudere steminvoergegevens, die niet langer aan je identiteit zijn gekoppeld, worden mogelijk enige tijd bewaard
Dus ze vinden het toch belangrijk dat je traceerbaar bent, Apple is geen haar beter dan Goole en die andere Amerikaanse tech bedrijven. Ik vind die Android troep spyware en zal die dan niet kopen, maar het maakt niet veel meer uit wat
je koopt het blijkt allemaal van het zelfde te zijn. En met mooien woorden worden ze verkocht en wij moeten
daar intrappen.

Het wordt hoog tijd dat Europa laat zien dat ze zelf ook een OS kunnen maken maar dan met beschaving
in het achterhoofd.
03-08-2019, 10:06 door Anoniem
Door Anoniem:
Oudere steminvoergegevens, die niet langer aan je identiteit zijn gekoppeld, worden mogelijk enige tijd bewaard
Dus ze vinden het toch belangrijk dat je traceerbaar bent,
Nee, dat het bewaren van die gegevens traceerbaarheid op kan leveren wil niet zeggen dat dat is hoe Apple het wil gebruiken. Wat ze zeggen ermee te willen is andere producten en voorzieningen verbeteren. Dat is geloofwaardig, AI-systemen moeten getraind worden met voorbeeld-data en een voorraad van dat soort data is dan verdomd nuttig om te hebben. Je kan niet concluderen dat Apple het belangrijk vindt je te traceren op grond hiervan, zelfs niet als het effect wel degelijk is dat dat kan.

Dat wil overigens niet zeggen dat ik de manier van werken van Apple daarmee in orde vind, en ook niet dat de verwerking volgens de AVG is toegestaan. Ik vermoed dat ze daar niet aan voldoen.
03-08-2019, 10:54 door [Account Verwijderd]
Door En Rattshaverist:
Door Kili Manjaro: ... en mijn telefoon heeft de slaapkamer nog nooit van binnen gezien, in de nacht staat ie uit.

Hoe word je dan 's ochtends wakker? (zonder de wekfunctie van je telefoon)

In mijn geval door dit horloge: https://www.casio-europe.com/nl/producten/horloges/collection/w-800h-1aves/
maar er zijn alternatieven te koop bij o.a. Conrad (zendergestuurd), Ikea of Hema.
03-08-2019, 11:01 door [Account Verwijderd]
Door Anoniem:
Oudere steminvoergegevens, die niet langer aan je identiteit zijn gekoppeld, worden mogelijk enige tijd bewaard
Dus ze vinden het toch belangrijk dat je traceerbaar bent, Apple is geen haar beter dan Goole en die andere Amerikaanse tech bedrijven. Ik vind die Android troep spyware en zal die dan niet kopen, maar het maakt niet veel meer uit wat
je koopt het blijkt allemaal van het zelfde te zijn. En met mooien woorden worden ze verkocht en wij moeten
daar intrappen.

Het wordt hoog tijd dat Europa laat zien dat ze zelf ook een OS kunnen maken maar dan met beschaving
in het achterhoofd.

Bestaat al: https://sailfishos.org/. Draait op een Sony Xperia b.v. Fins bedrijf.

Of https://puri.sm/products/librem-5/pureos-mobile/ ook al is dat niet Europees. Niet alles wat uit de VS komt is per definitie slecht of commercieel.
03-08-2019, 14:24 door Briolet
Door Anoniem:
Door Briolet: Ik heb net even op mijn mac naar Siri gekeken.…
…Wat jij citeert geldt niet als toestemming voor de AVG.

Het ging me bij het citaat niet om de AVG, maar om de suggestie dat de journalisten iets nieuws boven water gekregen hebben of dat Apple dit stiekem doet. Apple is hier heel open over sinds de invoering.

Als je taal wilt herkennen in alle talen en in alle tongvallen, dan zul je dit steeds bij moeten schaven. Als de software dan ergens over struikelt, dan zul je dit stuk tekst aan mensen willen voorleggen om te zien of zij dat wel kunnen begrijpen. Heeft die persoon een spraakgebrek of is het onverstaanbaar door achtergrondruis, dan zullen ze dit fragment waarschijnlijk direct weggooien.
Als de tekst voor de mensen wel goed te begrijpen is, dan is de software blijkbaar nog niet goed genoeg en zullen ze de tekst uittikken en samen met het geluidsfragment aan hun software toevoegen.

Er is geen reden om er een naam bij te hebben. De geanonimiseerde combinatie audio plus geschreven tekst is voldoende. Dat Apple dit afluisteren nu opschort zal zeker wel met de AVG te doen hebben. Elk land heeft zijn eigen regels en die veranderen constant.

Waarschijnlijk gaat Apple de toestemming in de software aanpassen, zoals anderen al aangaven. Maar ik vraag me af of dat veel uitmaakt. Mensen klikken toch altijd "Ja" zonder te lezen waarvoor de toestemming is. En die groep die dat wel leest, had dat in de oude situatie toch al gedaan.
03-08-2019, 17:07 door Anoniem
Door Anoniem: EN dan hebben we ook nog TomTom met zijn spraakherkenning (Speak&Go) en lifetime services . . .

De onwetenden beseffen niet dat ze online (via air) permanent te beluisteren / volgen zijn.

Bluetooth headphones.
03-08-2019, 18:05 door [Account Verwijderd]
Door En Rattshaverist:
Door Kili Manjaro: ... en mijn telefoon heeft de slaapkamer nog nooit van binnen gezien, in de nacht staat ie uit.

Hoe word je dan 's ochtends wakker? (zonder de wekfunctie van je telefoon)

off-topic
De vraag werd niet aan mij gesteld maar ik vind hem wel uitdagend :-) vandaar:
Hoe ik wakker word is meestal vanzelf, en wel op tijd. In noodgevallen is er als backup een Metamec elektrische wekkerklok op het lichtnet uit de jaren zestig die ik rond 2000, toen hij 'neurotisch' begon te brommen; mij van slapen weerhield, heb gesmeerd met teflonspray.
Loopt alweer een kleine 20 jaar opnieuw muisststil en.... op tijd.
end off-tpoic
03-08-2019, 20:35 door Anoniem
Door Kili Manjaro: Apple is in elk geval publiekelijk door de mand gevallen. Net doen alsof je privacy zo hoog in het vaandel hebt staan. De Apple fanboys hebben nu geen argumenten meer om Google af te schilderen als privacy nachtmerrie want Apple blijkt geen haar beter.

Helaas zal deze vlieger niet opgaan. Apple is 100% veilig en eerlijk. Ze helpen ons met de beste producten op aarde want het is toch niet voor niks zo duur?!!! (logica van het schaap)
03-08-2019, 20:39 door Anoniem
Ik heb een iPhone en een iWatch, maar ik gebruik natuurlijk geen spraakassistent. Maar ik wist dan ook dat dit een privacyprobleem zou zijn.
04-08-2019, 07:40 door Anoniem
Toch vind ik dat Apple beter reageert.
Publiek bespelen, dat kunnen ze wel. Over de producten ben ik een stuk minder enthousiast... Een soort microsoft.
Google houdt zich zo minimaal mogelijk aan de wet, Apple is bezig met verbetering van de gegevensbescherming. Zoek de verschillen.
Apple verkoopt het goed. Image enzo. Dat is het enige verschil. Als apple wat met gegevens bescherming had gewild, dan was dit hele 'voorval' er niet geweest.
04-08-2019, 07:44 door Anoniem
Door Briolet: Het ging me bij het citaat niet om de AVG, maar om de suggestie dat de journalisten iets nieuws boven water gekregen hebben of dat Apple dit stiekem doet. Apple is hier heel open over sinds de invoering.
Oké, maar de AVG is ook open en bloot beschikbaar, ook voor Apple, dus klopt er iets niet als ze zich er pas aan gaan houden als er ophef over gemaakt wordt. Verwachten dat anderen zich in hun omgang met jou aan de wet houden is niet onredellijk, weet je? Het is de norm.
Er is geen reden om er een naam bij te hebben. De geanonimiseerde combinatie audio plus geschreven tekst is voldoende.
Niet per se. De AVG heeft het niet over expliciet identificerende gegevens maar over iets dat direct of indirect tot een persoon te herleiden is. Er kan van alles in die geluidsfragmenten aanwezig zijn dat daaraan voldoet. En juist omdat ze stemherkenningstechnieken inzetten en niet alleen maar technieken toepassen die niet over de inhoudelijke betekenis van wat gezegd wordt gaan, zoals ruis reduceren, zijn ze persoonsgegevens aan het verwerken.
Dat Apple dit afluisteren nu opschort zal zeker wel met de AVG te doen hebben.
Dat lijkt me wel duidelijk.
Elk land heeft zijn eigen regels en die veranderen constant.
De Europese databeschermingsrichtlijn, waar de Wbp en de equivalenten daarvan in andere EU-landen op gebaseerd waren, was van 1995. De AVG is in 2016 in werking getreden. Daar zit ruim 20 jaar tussen, en dan volgde er nog een overgangsperiode van twee jaar om aan de wijzigingen te wennen. De EU is niet bepaald klein. En Apple is ook niet bepaald te klein om het allemaal te kunnen overzien.
Waarschijnlijk gaat Apple de toestemming in de software aanpassen, zoals anderen al aangaven. Maar ik vraag me af of dat veel uitmaakt. Mensen klikken toch altijd "Ja" zonder te lezen waarvoor de toestemming is. En die groep die dat wel leest, had dat in de oude situatie toch al gedaan.
Er is wel eens becijferd dat het lezen van alle privacy policies waar je mee te maken krijgt (inclusief die van websites) gemiddeld 76 werkdagen per jaar zou kosten. Mensen die het best zouden kunnen en die het ook wat kan schelen doen het toch niet omdat het domweg niet te doen ís. De AVG probeert dat te verbeteren door te eisen dat het duidelijk en begrijpelijk is, en dat als toestemming de grondslag voor is om de verwerking te mogen doen die toestemming specifiek en ondubbelzinnig is. Een apart vinkje dus voor: Ik sta toe dat mijn geluidsfragmenten door werknemers van Apple en gecontracteerde partners worden beluisterd om de kwaliteit van de stemherkenning te verbeteren. Dat is simpel genoeg om wél gelezen en begrepen te worden.

Ik blijf het tegen de AVG aanhouden, ook al maakte je een ander punt, omdat die een norm stelt voor openheid en duidelijkheid waar ook Apple nog bij lange na niet aan voldoet. Apple heeft geen enkel excuus om dat niet te weten of niet te begrijpen, de AVG is al jaren publiek beschikbaar en heeft geen gebrek aan publiciteit gehad.
04-08-2019, 14:14 door Anoniem
Beste burgers,slimme devices,smartphones,en algoritmes,zij bepalen en controleren jou hedendaagse leven,
en nemen het van jou over,er word voor jou gedacht en er word voor jou beslist word wakker !

We leven in een tijd,dat je de technische "vooruitgang?" niet meer kunt vertrouwen.

Kies voor alternatieven zover het nog kan,waar je je het meest gelukkig bi jvoelt.

The Matrix
04-08-2019, 15:57 door Anoniem
Energie en millieu besparing stelt niks voor, dat moet je groter aanpakken. Bijvoorbeeld elke dag op de fiets naar je werk (geen e-bike) en de rest van je leven geen vlees eten, dat zet pas zoden aan de dijk.

Denkt u dan ook aan de grondstoffen om die siri etc. dingen te maken, de opslag van data (data centers)?

Wat vlees eten en vaker de fiets pakken heeft u helemaal gelijk. Ik doe mijn best wat dat betreft. Ik ben geen vegetarier maar eet zelden varkens of rundvlees en gebruik de auto weinig.
Reageren

Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.