Surveillancemaatregelen die worden genomen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan kunnen het recht op privacy blijvend beschadigen, zo stelt speciaal rapporteur van de Verenigde Naties (VN) voor privacy Joseph Cannataci in een interview met de Thomson Reuters Foundation.

Overheden wereldwijd passen vanwege de coronacrisis allerlei maatregelen toe, zoals gezichtsherkenning en het volgen van mobiele telefoons om de bevolking te monitoren en de verspreiding van het virus in kaart te brengen. Volgens Cannataci bestaat het risico dat maatregelen die overheden nemen om burgers in buitengewone omstandigheden te beschermen, en op dat moment door de meeste mensen worden geaccepteerd, na de huidige crisis van kracht blijven.

"Dictaturen en autoritaire samenlevingen beginnen vaak in een reactie op een dreiging", aldus Cannataci. "Daarom is het belangrijk om nu waakzaam te zijn en niet al onze vrijheden weg te geven." De VN-rapporteur stelt dat het belangrijk is om waarborgen te nemen zodat genomen maatregelen noodzakelijk en proportioneel zijn. Zo moeten surveillance- en monitoringsmaatregelen wettelijk zijn vastgelegd en een beperkte geldigheidsduur hebben.

Overheden zouden ook de voorkeur aan vrijwillige tools moeten geven, zoals traceer-apps, in plaats van brede surveillancebevoegdheden. "Elke vorm van data kan op verschrikkelijke manieren worden misbruikt. Als je een leider hebt die het systeem wil misbruiken, dan is het systeem daar."

Het traceren van mensen via locatiegegevens of het gebruik van gezondheidsgegevens kan tot discriminatie leiden, waarschuwt Cannataci. "We moeten zeer voorzichtig zijn hoe we deze tools gebruiken. En burgers zouden alle middelen die ze hebben moeten inzetten om zowel het beleid als wetgeving die hen raakt te beïnvloeden."