Binnenkort komen de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) met een nieuwe brochure waarin ict-beveiligers, bestuurders, beleidsmakers en organisaties worden gewaarschuwd voor de dreiging van cyberspionage en werkwijze van cyberspionnen.

Het is één van de maatregelen die de Rijksoverheid neemt om de dreiging van statelijke actoren tegen te gaan, laat minister Grapperhaus van Justitie weten. Volgens Grapperhaus zijn de verschillende nationale veiligheidsbelangen van Nederland kwetsbaar en worden door statelijke actoren substantieel bedreigd en aangetast. "Op dit moment heeft geen van de statelijke actoren de benodigde combinatie van intentie en capaciteit om de nationale veiligheid op de korte termijn (tot twee jaar) te ontwrichten. Ontwikkelingen op middellange en lange termijn geven reden tot zorg", aldus de minister in een beleidsreactie over de aanpak van statelijke dreigingen.

Om de dreiging aan te pakken is de overheid met een reeks aan maatregelen bezig, waaronder het verhogen van de digitale weerbaarheid. "Door digitalisering zijn wij steeds afhankelijker van digitale systemen en processen. De groei aan digitale systemen en processen zorgen ook voor een groei van het aanvalsoppervlak. De drempel om via de digitale weg te verstoren of te saboteren ligt lager dan de fysieke weg en het wordt gemakkelijker voor staten en andere actoren om doelwitten te bereiken, bijvoorbeeld via phishing-campagnes", laat Grapperhaus weten.

Om de digitale weerbaarheid te verhogen kwam de AIVD in 2019 met de publicatie "Offensief cyberprogramma, een ideaal businessmodel voor staten". Daarnaast zullen de AIVD en MIVD binnenkort met een update komen van de brochure "Bent u zich bewust van de risico's van cyberspionage?", om zo ict-beveiligers en bestuurders te informeren over cyberspionage en hoe cyberspionnen te werk gaan.

"Hiermee worden zij geactiveerd om hun digitale veiligheidssituatie te verbeteren. Organisaties, vitaal en niet-vitaal, zijn immers altijd zelf primair verantwoordelijk voor hun eigen weerbaarheid", merkt Grapperhaus op. De minister stelt dat bewustwording over statelijke actoren een belangrijk onderdeel van de aanpak uitmaakt. Zo is de Rijksoverheid bezig om via bijeenkomsten, voorlichting en communicatiemateriaal kennis over statelijke dreigingen te laten groeien. De AIVD legt bijvoorbeeld aan bedrijven, overheden en kennisinstellingen uit hoe ze statelijke aanvallen zoals spionage nu en in de toekomst kunnen voorkomen dan wel er mee om kunnen gaan.

"Het dreigingsbeeld bevestigt dat de dreiging van statelijke actoren van permanente aard is en zelfs toeneemt. De doelwitten die het beeld noemt lopen sterk uiteen. Hoewel iedere organisatie zelf verantwoordelijk is om de weerbaarheid op orde te hebben, is hier ook een taak weggelegd voor de Rijksoverheid", besluit Grapperhaus.