De overheid moet belastingaangifte zonder eHerkenning per direct mogelijk maken en een gratis alternatief voor het inlogmiddel aanbieden, zo vinden Kamerlid Omtzigt en ChristenUnie-Kamerleden Grinwis en Ceder Aanleiding is een uitspraak van de belastingrechter dat er geen wettelijke basis is voor de verplichte aanschaf van het inlogmiddel eHerkenning.

Via eHerkenning kunnen ondernemers bij alle aangesloten organisaties inloggen en zaken als belastingen, subsidies, voertuigoverschrijvingen en wijzigingen in het Handelsregister regelen. Bestaande zakelijke inlogmiddelen worden op termijn afgeschaft, zodat alleen eHerkenning overblijft. Bedrijven moeten vanaf 1 januari 2020 eHerkenning verplicht gebruiken om aangifte bij de Belastingdienst te doen.

Een bedrijf uit het Gooi wilde belastingaangifte doen, maar weigerde hiervoor eHerkenning bij een commerciële partij aan te schaffen. Volgens het bedrijf kan de fiscus haar niet verplichten om voor eHerkenning te betalen. De onderneming vindt dat de Wet digitale overheid eerst in werking moet treden en dat een ministeriële regeling niet voldoende is. De rechter oordeelde dat voor de betalingsverplichting bij eHerkenning geen wettelijke basis bestaat en het bedrijf een naheffing van de Belastingdienst niet hoeft te betalen.

De Kamerleden hebben staatssecretaris Van Huffelen van Digitalisering en staatssecretaris Van Rij van Fiscaliteit en Belastingdienst nu om opheldering gevraagd. "Herinnert u zich dat uw ambtsvoorgangers meerdere keren stellig verklaard hebben dat er een wettelijke grondslag is om ondernemingen te verplichten aangifte te doen met eHerkenning", zo vragen Omtzigt, Grinwis en Ceder.

Ook moeten de bewindspersonen duidelijk maken of ze ooit op hun ministeries advies hebben gehad dat de wettelijke grondslag voor het verplichte gebruik van eHerkenning bij de Belastingdienst voor de inwerkingtreding van de wet digitale overheid twijfelachtig is of niet klopt. "Hoe verklaart u het feit dat bijna alle politieke partijen, inclusief de coalitiefracties, grote twijfels hadden over de wettelijke grondslag en het kabinet toch gewoon doorging, zelfs zonder de Kamer tijdig en volledig te informeren?", vragen de Kamerleden verder.

Die willen ook weten of het klopt dat nu de mogelijkheid bestaat voor ondernemers om uitstel van aangifte af te dwingen, omdat zij simpel kunnen stellen dat zij op dit moment geen aangifte kunnen doen zonder eHerkenning. Ook vragen ze hoe groot het financiële en organisatorische risico van de uitspraak voor de Staat is.

Omtzigt en de twee ChristenUnie-Kamerleden willen daarnaast dat er een gratis en publiek middel ter vervanging van eHerkenning komt en dat het per onmiddellijk weer mogelijk wordt om aangifte bij de Belastingdienst te doen zonder eHerkenning. Daarnaast willen ze dat de staatssecretarissen concreet aangeven dat de ministeries voortaan uitsluitend regelingen invoeren die een onbetwiste toereikende wettelijke basis hebben en door de Belastingdienst vooraf uitdrukkelijk als voldoende goed uitvoerbaar zijn aangemerkt. Van Huffelen en Van Rij hebben drie weken om op de vragen te reageren