Heb jij een interessante vraag op het snijvlak van privacy, cybersecurity en recht? Stuur je vraag naar juridischevraag@security.nl. Elke week geeft ict-jurist Arnoud Engelfriet in deze rubriek antwoord.

Juridische vraag: Sinds de laatste update van mijn Android tv krijg ik op het startscherm reclame te zien die ik niet uit kan zetten. Een andere launcher werkt maar gedeeltelijk, regelmatig kom ik toch in het startscherm waar de reclame getoond wordt. Een 'alternatief' is de update terugdraaien en automatische updates uitzetten maar dit betekent op termijn een beveiligingsrisico. Kortom, de enige manier om de reclame te vermijden is de tv niet aanzetten. Ik vraag me af of reclame vanuit het besturingssysteem op een tv, onder de wetgeving voor ongewenste reclame (spam) is te scharen?

Antwoord: Dit probleem herken ik. Ook mijn superdure Android-gebaseerde televisie (Samsung) vertoont advertenties in het startscherm, zonder dat ik daar ooit om gevraagd heb. Juridisch gezegd is het te gek voor woorden dat je best veel geld betaalt voor iets dat belooft een kwaliteitsapparaat te zijn, en vervolgens ineens advertenties aantreft waar de vorige keer je Settings-menu zat. (Want ja dat zit me minstens zo hard dwars, dat het dus maskereert als een knopje in je menubalk dat er soms wel, soms niet is.)

Technisch is er van alles aan te doen, de populairste optie is het IP-adres van de reclameservers blokkeren in je router. Maar dat is wel een tikkeltje gedoe, dat toch niet nodig zou moeten zijn.

De eerste voor de hand liggende optie is dat je het gooit op nonconformiteit: die televisie werkt niet zoals verwacht, want voor deze prijs en kwaliteitsbelofte hoef ik geen advertenties In. De. Menu. Balk. te verwachten. In ieder geval is me dat niet verteld, dit staat zeker weten niet in de productinformatie bij Coolblue en andere elektronicaleveranciers. En als ze zoiets opmerkelijks er niet bij vertellen, dan hoef ik dat niet te verwachten.

Het lastige is alleen: als je het gooit op nonconformiteit, dan is de remedie in principe dat de winkel het moet herstellen en anders de televisie terug moet nemen en jou je geld terug moet geven. En dat laatste is natuurlijk niet wat ik wil. Ik wil die advertenties eruit, en ik wil de televisie houden. Maar of het een vorm van ‘herstel’ is die haalbaar is voor een Coolblue, dat betwijfel ik. Ja, natuurlijk kan Samsung alles maar dat ligt een stap verder.

Samsung zelf aanspreken maakt een stuk minder kans, want zij zijn geen partij in de koop van die televisie. Ja, tenzij ik erken dat ik een licentie met ze heb gesloten (die weggeklikte EULA) en ik daar dan een zin in mijn voordeel in vind, zodat ik ze wegens contractbreuk kan pakken met hun eigen tekst. Nee, leek me ook al geen goed verhaal.

De AVG dan wellicht? Want reken maar dat die advertenties mij tracken. Er zit zelfs een tracking API in die dingen. Dan zou Samsung dus in strijd met de AVG een interesseprofiel van me opbouwen. En nee, dat dat in de privacyverklaring staat is niet genoeg, dat moet duidelijk en in eenvoudige taal gemeld zijn toen de televisie hiermee begon. Nu heb ik een dochter van vier die op ie-aag-ree kan klikken, maar deze televisie heeft echt geen cookiebalk of trackingpop-up getoond (dan had ik wel gehoord dat Doc McStuffins het niet deed).

Of de spamwetgeving? Het is immers ongevraagde commerciële communicatie zoals bedoeld in artikel 11.7 Telecommunicatiewet. Dat vereist toestemming als je het doet via belrobots, faxen of email en dergelijke communicatiemedia. Maar een advertentie in een televisie is moeilijk met een van die media gelijk te stellen. Het spamverbod geldt ook in andere media (lid 2) geldt in principe een opt-out. Die biedt Samsung ook aan, al is de route wat gedoe. Dus daar is juridisch weinig heil van te verwachten.

Het beste advies blijft volgens mij dus om die opt-out van Samsung te proberen, en/of de betreffende servers te blokkeren. Wie dat wil, kan een rechtszaak proberen maar de kosten daarvan zullen hoger zijn dan de opbrengst. Dit is helaas vaak een probleem bij consumentenrechten.

Arnoud Engelfriet is Ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.