Door Anoniem: Wanneer stoppen Julie eens met het arrogante idee, dat ONZE verwachtingen over een rechtstaat wereldwijd rechtsgeldig zijn.
Vertel eens, wat zijn jouw verwachtingen over een rechtsstaat? Of heb je die niet? Dat zou je reactie kunnen verklaren.
Vertel ook eens wat meer over "arrogantie". Kijk jij wel eens in de spiegel en denk je dan: "Jeetje, welk arrogant, generaliserend vooroordeel heb ik nu weer op het reactieforum van Security.nl geslingerd?" Nee? Aha.
"Verwachtingen" zijn trouwens
nooit rechtsgeldig. Besluiten en contracten kunnen wel rechtsgeldig zijn.
- Realistische verwachtingenMisschien goed om te bedenken: tientallen jaren lang, tot ca. twee jaar geleden (formele Brexit) maakte het Verenigd Koninkrijk deel uit van hetzelfde rechtssysteem als "wij" (Nederland). Op dit moment is het VK net als wij nog steeds aangesloten bij het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Om die redenen mag je van het VK realistisch gezien andere dingen verwachten dan van Rusland of Colombia.
Tot zover als het gaat over "verwachtingen" in de zin van: wat kun je realistisch gezien verwachten dat er aan de hand is, bijvoorbeeld in het Verenigd Koninkrijk, Zweden of Nederland. Daarnaast kun je ook dingen "verwachten" in de zin van "verlangen" of "als voorwaarde stellen". Daarover het volgende.
- Gerechtvaardigde verwachtingenEr zijn basisbeginselen van een rechtsstaat, dat wil zeggen beginselen waaraan een staat moet voldoen als die zich een "rechtsstaat" wil noemen. Bijvoorbeeld het principe van onafhankelijke rechtspraak (en dus: machtenscheiding), het principe van gelijkheid voor de wet (geen klassenjustitie; en gelijke gevallen worden gelijk behandeld) alsmede het principe van kenbaarheid van wet- en regelgeving en van het recht (dus dat rechters niet in raadselen mogen spreken zoals een orakel, maar hun uitspraken op een begrijpelijke manier moeten motiveren, ook ten behoeve van rechtszekerheid).
- Vormen van judiciële corruptieIn het Verenigd Koninkrijk lijken maatschappelijke klassen een dermate grote rol te spelen in het rechtssysteem, dat dit leidt tot een ingebouwde vooringenomenheid. Mogelijk is de interne "solidariteit" van de heersende klasse zo groot dat zelfs een rechter die manifest een schijn van belangenverstrengeling en corruptie op zich heeft geladen, toch door haar "klassegenoten" in bescherming wordt genomen (zoals het in mijn vorige reactie genoemde anti-voorbeeld van Dame Elisabeth Gloster). Dit kan ook gebeuren ter verdediging van de privileges van de klasse als geheel - men wil dan als het ware laten zien dat ieder lid van de klasse onaantastbaar is voor buitenstaanders - of dat nu Russische oligarchen zijn of de lagere klassen in eigen land.
En hoe zit dat dan in Nederland? Hier lijkt in wezen hetzelfde aan de hand te zijn. Alleen zijn Nederlandse titels en juridische rituelen wat prozaïscher dan aan de overkant van de Noordzee. De schijnheiligheid en corruptie neemt hier wat gedemptere vormen aan. Maar ook hier herkennen de leden van een bepaalde klasse elkaar aan subtiele signalen, waaronder het accent waarmee je praat, hoe je op bepaalde dingen reageert (met veel "begrip" voor "de situatie", of een beetje "lomp").
Een bekende, verhullende term is die van "gevoel voor bestuurlijke verhoudingen". Dit is een eufemisme om onder andere aan te geven dat je bereid bent (of moet zijn) om bepaalde wantoestanden een beetje toe te dekken - leven en laten leven
binnen de bestuurlijke en ambtelijke klassen. Ook als dat ten koste gaat van buitenstaanders, dat wil zeggen mensen die geen of weinig verbinding hebben met de eigen of "bevriende" elites.
Overal in de wereld is die corruptie in meer of mindere mate aanwezig. Overal zijn "relaties" belangrijk. In China heet dat bijvoorbeeld "guanxi". Een rechtsstaat onderscheidt zich doordat "relaties" belangrijk zijn voor de uitkomst van rechtszaken. Dus ook niet de relaties van de staat met een "bevriende", machtige buitenlandse mogendheid.
Het is mijns inziens niet arrogant om zowel alledaagse als meer uitzonderlijke vormen van corruptie bij de naam te noemen. Integendeel, het kan van enige moed getuigen. Maar als jij er anders over denkt, hoor ik graag waarom.
- Een slechte relatieHet is geen geheim dat Julian Assange als gevolg van zijn journalistieke onthullingen over Amerikaanse oorlogsmisdaden een uitermate slechte "relatie" heeft met het regime van één van de machtigste landen ter wereld - de VS. Ik noem dat een regime omdat de fac'ade van democratie in de VS inmiddels zo dun is geworden dat als je daarmee als Nederlander in Nederland over straat zou gaan, je zou worden gearresteerd voor naaktloperij. De keizer heeft geen kleren aan... In Nederland worden van een
inheemse keizer nog altijd iets meer kleren verwacht, ook al wordt de lat ook hier de afgelopen jaren steeds lager gelegd. Bij ons wordt niet meer integriteit vereist dan in de VS, maar wel wat meer uitwendige keurigheid, met andere woorden: een wat vromer vertoon van rechtsstatelijkheid, oftewel: wat meer geraniums op de vensterbank om te laten zien dat alles hier best goed geregeld is.
Het enige wat Assange als buitenlandse journalist in Amerika kan verwachten, is een politiek proces. Afhankelijk van politieke ontwikkelingen kan dat proces verschillende uitkomsten hebben, maar het zal hoe dan ook geen eerlijk proces zijn. Want als de VS een rechtsstaat waren, dan zouden de VS zelf hun uitleveringsverzoek onmiddellijk intrekken, omdat de VS dan niet wereldwijd de persvrijheid en grondrechten zouden willen aantasten door buitenlandse journalisten te vervolgen die onwelgevallige feiten publiceren.
Als Assange daadwerkelijk aan de VS zou worden uitgeleverd, dan demonstreren de VS daarmee hun macht. Met "recht" (in de eigenlijke, materiële zin van het woord) heeft het niets te maken.
M.J.