image

Rechter: thuiswerker onterecht ontslagen voor weigeren cameratoezicht

woensdag 12 oktober 2022, 12:12 door Arnoud Engelfriet, 3 reacties

Heb jij een interessante vraag op het snijvlak van privacy, cybersecurity en recht? Stuur je vraag naar juridischevraag@security.nl. Elke week geeft ict-jurist Arnoud Engelfriet in deze rubriek antwoord.

Juridische vraag: Een telemarketeer in dienst van een Amerikaans bedrijf die vanuit huis werkte en weigerde om de camera van zijn computer de hele werkdag aan te laten staan is onterecht ontslagen, las ik bij Security.nl. Maar hij had toch een contract met een Amerikaans bedrijf? Dan moet je je gewoon houden aan de afspraken. Of niet?

Antwoord: Inderdaad. Dat was nogal een uitspraak: de rechtbank Zeeland-West-Brabant oordeelde dat permanente camera-observatie bij thuiswerken hier niet door de beugel kan, en geeft de man 80.000 euro (een jaarsalaris) mee als ontslagvergoeding. Lompe Amerikanen, de AVG, privacy op het werk en telemarketeers, altijd goed voor mooie vonnissen.

De man was in dienst bij het Amerikaanse bedrijf Chetu Inc., dat een vestiging in Rijswijk had naast haar hoofdvestiging in Florida. Een team frisse ontwikkelaars in identieke polo’s maakt daar software van wereldklasse en je carrièrepotentieel is enorm: “one of the lowest attrition rates in the industry”, behalve dus in Rijswijk waar dit toch wel een -1 op je key performance indicatoren is.

De man uit Rijswijk had direct met het Amerikaanse bedrijf een arbeidsovereenkomst gesloten. Dat kan, maar het wordt dan soms wel ingewikkeld en je komt dingen tegen waar ons wetboek geen brood van lust. Zoals een proeftijd van 90 dagen en een ontslagrecht voor werkgever zonder opgaaf van redenen. Dat kan onder het recht van Florida, net zoals de navolgende werkinstructie:

Op 23 augustus 2022 ontving [naam verzoeker] per e-mail van Chetu Inc. de mededeling dat hij met onmiddellijke ingang diende deel te nemen aan het ‘Corrective Action Program (“CAP”) – Virtual Classroom’. Daarbij diende hij gedurende de gehele werkdag te zijn ingelogd, zijn scherm te delen en zijn camera aan te laten staan.

De man werkte sinds het begin van zijn dienstverband vanuit huis, en reageerde aldus:

“I don’t feel comfortable being monitored for 9 hours a day by a camera. This is an invasion of my privacy and makes me feel really uncomfortable. that is the reason why my camera is not on. You can already monitor all activities on my laptop and I am sharing my screen.”.

Reactie werkgever:

Hi [naam verzoeker] , Your employment is hereby terminated. Reason: Refusal to work; Insubordination”.

De rechtbank Zeeland leest die reactie als een ontslag op staande voet, want werkweigering is volgens ons wetboek een grond waarmee je een staandevoetje kunt rechtvaardigen. Althans:

Aan een rechtsgeldig ontslag op staande voet worden blijkens artikel 7:677 lid 1 BW drie eisen gesteld. Er moet sprake zijn van een dringende reden, op grond daarvan moet onverwijld zijn ontslagen en die reden moet tijdig en voldoende duidelijk aan de werknemer zijn meegedeeld.

Die mail is wel érg summier als invulling van bovenstaande. Van werkweigering bleek verder niets, en dat lijkt me logisch omdat het ging om het niet aanzetten van de camera. Is dat insubordination, “ongehoorzaam of weerspannig gedrag”, in het Nederlands arbeidsrecht “hardnekkig weigeren om te voldoen aan redelijke bevelen of opdrachten vanwege de werkgever in de zin van artikel 7:678 lid 2, onder j BW”? In Florida wel, althans daar hoef je geen reden te hebben om iemand te ontslaan dus iedere reden is hoe dan ook goed.

Het komt er dus op neer, is het bevel redelijk? Nee, zegt de rechter: dit is in strijd met artikel 8 EVRM, het fundamentele recht op bescherming van je persoonlijke levenssfeer. Chetu had daar geen enkele reden voor opgegeven, alleen dat bij werken op kantoor je collega’s je ook kunnen zien. Maar dat is zeer zeker niet genoeg: het is wel wáár dat collega’s je kunnen zien als je op je werk bent, maar dat is geen rechtvaardiging dat je collega’s je thuis moeten kunnen zien.

De rechter maakt nog een kronkel over de AVG die niet helemaal klopt: de webcam zou alleen livestreamen (“observeren”) en niet opnemen en dan zou de AVG niet gelden. Dat is een wel heel stoffige vuistregel van toen bits nog van hout waren en camera’s analoog. Als je dan een camera aanzette zonder opname, dan werden er geen persoonsgegevens in een bestand of dossier gestopt (een serie opnames op datum+werknemer is een bestand) en werd er ook niets elektronisch verwerkt (want analoge camera). Maar bij een digitale camera is het simpel: enkel meekijken via de livestream is een verwerking van persoonsgegevens.

Het doet voor de zaak verder niets, want de uitkomst is hoe dan ook dat Chetu geen terecht ontslag op staande voet heeft gegeven met deze vrijwel geheel afwezige motivatie. De werknemer krijgt dan ook diverse vergoedingen (en achterstallig loon) mee, totaal een slordige 70.000 euro. Ook wordt zijn concurrentiebeding vernietigd, wat een verstandige eis was van zijn advocate gezien ik zo’n bedrijf er wel voor aanzie om dat doodleuk te handhaven zodra ze op Linkedin zien dat hij een nieuwe baan heeft.

Een praktisch punt is wel dat het bedrijf haar vestiging in Nederland ondertussen opgedoekt heeft. Dat maakt het lastig dat geld te gaan halen (tenzij de advocate snel was met een conservatoir beslag op de bankrekening), want er is geen verdrag met de VS waarmee dat vonnis eenvoudig uitgevoerd kan worden.

Arnoud Engelfriet is Ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.

Reacties (3)
12-10-2022, 15:00 door Anoniem
Die laatste zin wekt verbazing:
want er is geen verdrag met de VS waarmee dat vonnis eenvoudig uitgevoerd kan worden.
Je hebt als Nederlander dus geen mogelijkheden om betaling van door de Nederlandse rechter vastgestelde vergoeding af te dwingen bij een Amerikaans bedrijf, behalve als bedrijf een vestiging in NL heeft waar je conservatoir beslag kunt leggen?
Werkt dat dan ook de andere kant op? Als ik bijvoorbeeld software gebruik van een Amerikaans bedrijf (zonder vestiging in NL) zonder de juiste licenties, dan ben ik volgens de Algemene Voorwaarden vaak een fors bedrag verschuldigd aan achterstallige licentiekosten en soms ook boete. Maar dat bedrijf heeft dan geen wettelijke middelen om die betaling af te dwingen?
12-10-2022, 15:48 door _R0N_
Door Anoniem: Die laatste zin wekt verbazing:
want er is geen verdrag met de VS waarmee dat vonnis eenvoudig uitgevoerd kan worden.
Je hebt als Nederlander dus geen mogelijkheden om betaling van door de Nederlandse rechter vastgestelde vergoeding af te dwingen bij een Amerikaans bedrijf, behalve als bedrijf een vestiging in NL heeft waar je conservatoir beslag kunt leggen?
Werkt dat dan ook de andere kant op? Als ik bijvoorbeeld software gebruik van een Amerikaans bedrijf (zonder vestiging in NL) zonder de juiste licenties, dan ben ik volgens de Algemene Voorwaarden vaak een fors bedrag verschuldigd aan achterstallige licentiekosten en soms ook boete. Maar dat bedrijf heeft dan geen wettelijke middelen om die betaling af te dwingen?

Ik gok dat het er vooral om gaat of de lokale gerechtelijke macht jou wil bijstaan in het halen van het geld. Als een Amerikaans bedrijf bij jou een rekening neerlegt die jij weigert te betalen kom je daar alleen onderuit als lokale instanties hier niet meewerken aan het innen van het bedrag.
Zelf ga ik dat risico niet nemen.
13-10-2022, 10:55 door Anoniem
Een praktisch punt is wel dat het bedrijf haar vestiging in Nederland ondertussen opgedoekt heeft. Dat maakt het lastig dat geld te gaan halen (tenzij de advocate snel was met een conservatoir beslag op de bankrekening), want er is geen verdrag met de VS waarmee dat vonnis eenvoudig uitgevoerd kan worden.
Opmerkelijk is dat ze hun vestiging in Nederland hebben opgedoekt op dezelfde dag dat ze het verzoekschrift ontvingen, namelijk op 31 augustus.
Reageren

Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.