image

AIVD zette bijzondere bevoegdheden veel vaker in vorig jaar

dinsdag 30 april 2024, 07:00 door Redactie, 22 reacties
Laatst bijgewerkt: 30-04-2024, 10:11

De AIVD heeft vorig jaar veel vaker bijzondere bevoegdheden, zoals de hackbevoegdheid en 'snapshotten' van internetverkeer, ingezet dan het jaar daarvoor, zo laat de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB) in het vandaag gepubliceerde jaarverslag weten. Ook werden verzoeken voor de inzet van IMSI-catchers gedaan.

De TIB houdt toezicht op de inzet van bijzondere bevoegdheden door de inlichtingendiensten. Het gaat dan bijvoorbeeld om het onderscheppen en opslaan van internetverkeer van de kabel, alsmede een uitgebreidere hackbevoegdheid. Vorig jaar beoordeelde de TIB bijna 3400 verzoeken om de inzet van bijzondere bevoegdheden door de AIVD of MIVD. Een stijging van bijna zeventien procent ten opzichte van 2022.

De stijging van het aantal verzoeken komt volledig voor rekening van de AIVD. De inlichtingendienst deed 22 procent meer verzoeken, terwijl het aantal verzoeken van de MIVD met vijf procent afnam. Van de bijna 3400 verzoeken werden er 148 door de TIB als onrechtmatig beoordeeld. Zowel bij de AIVD als MIVD is er een toename van het aantal onrechtmatig beoordeelde verzoeken.

Bij de AIVD verdubbelde het aantal onrechtmatigheidsoordelen tot bijna vier procent. Bij de MIVD ging het om meer dan een verdubbeling, van drie procent in 2022 naar 6,3 procent vorig jaar. De voornaamste reden om een verzoek als onrechtmatig te beoordelen is dat de motivering onvoldoende is. In deze gevallen zegt de TIB dat het geen volledige informatie heeft om een goede beslissing te nemen. Daarna komt het ontbreken van een noodzaak om de bevoegdheid in te zetten het meeste voor.

Spoedverzoeken

In het geval van spoedgevallen kunnen de inlichtingendiensten een beroep doen op de inzet van een speciale bevoegdheid, voordat de toestemming van de minister is voorgelegd aan de TIB. De minister moet ook in spoedeisende gevallen wel altijd eerst toestemming verlenen. Bij het gebruik van de spoedprocedure beoordeelt de TIB naast de rechtmatigheid van de inzet van de betreffende bijzondere bevoegdheid ook of de spoedprocedure terecht is ingeroepen.

Vorig jaar werd de spoedprocedure 193 keer door de inlichtingendiensten ingeroepen, tegenover 129 gevallen een jaar eerder. Een toename van zo'n vijftig procent. Een deel van de toename komt door het feit dat de AIVD in een onderzoek, waar verschillende operaties onder vallen, 24 keer, voor meerdere verschillende bevoegdheden, heeft verzocht om de spoedprocedure toe te passen. Volgens de TIB is vorig jaar zeven keer een spoedprocedure niet rechtmatig ingeroepen.

Verder werd de TIB vorig jaar ruim vierhonderd keer verzocht om een verzoek van de AIVD met voorrang te behandelen. Het is dit jaar de eerste keer dat deze verzoeken bij de TIB apart zijn geregistreerd en er kan dan ook geen vergelijking worden gemaakt met voorgaande jaren. De TIB heeft echter de indruk dat er niet eerder voor zoveel verzoeken voorrang is gevraagd.

Snapshots kabelverkeer

De TIB heeft vorig jaar ook meerdere verzoeken beoordeeld met betrekking tot 'snapshotten', het verkrijgen van momentopnamen van data door middel van kabelinterceptie. De verzoeken zijn zowel rechtmatig, als niet rechtmatig beoordeeld. In alle beslissingen ging het vooral om de verhouding tussen de omvang van de te verkrijgen hoeveelheid data en het mogelijke gebruik daarvan aan de ene kant en de vereisten van proportionaliteit en gerichtheid aan de andere kant.

Bij meerdere snapshotverzoeken die halverwege 2023 werden gedaan oordeelde de TIB dat die onrechtmatig waren, omdat het aannemelijk was dat, in strijd met de toezeggingen van de ministers ook 'Nederland-Nederland' verkeer zou worden onderschept. Daarnaast heeft de TIB de verzoeken ook onrechtmatig beoordeeld vanwege het feit dat er door de minister toestemming was gegeven om een extract van een gemaakte snapshot te delen met een buitenlandse dienst. Omdat de omvang van het extract niet nader gemotiveerd was kon de mogelijke inbreuk hierdoor niet worden gewogen.

In het najaar van 2023 hebben de diensten de verzoeken aangepast en opnieuw ingediend, die vervolgens door de TIB zijn goedgekeurd. Daarbij wijst de toezichthouder naar een nota waarin de minister eerder gedane toezeggingen over Nederland-Nederland verkeer nuanceert. "De TIB is van oordeel dat hierdoor een andere situatie is ontstaan. Voor een Nederlandse burger is niet uit te sluiten dat ook Nederland-Nederland verkeer met behulp van kabelinterceptie kan worden geïntercepteerd in bredere onderzoeken van de diensten. De eerdere grond voor onrechtmatigheid is daarmee weggenomen", zo laat de toezichthouder weten.

Inzet zerodaylekken, hackoperaties en IMSI-catchers

Als de inlichtingendiensten van plan zijn om bij het uitvoeren van de hackbevoegdheid een zerodaylek te gebruiken wordt dit eerst voorgelegd aan de minister en aan de TIB. "Het expliciet daarvan voorleggen aan de minister en de TIB is noodzakelijk, voornamelijk omdat de gevolgen bij het eventueel uitlekken van een dergelijke onbekende kwetsbaarheid potentieel zeer verstrekkend kunnen zijn", legt de toezichthouder uit.

Vorig jaar kwam de TIB tot het oordeel dat de toestemming voor een verzoek niet rechtmatig is gegeven omdat uit het verzoek onvoldoende duidelijk was of de dienst van plan was een zerodaylek in te zetten. Het verzoek gaf hierover geen uitsluitsel en de TIB kwam daardoor tot het oordeel dat de toestemming om die reden niet rechtmatig was verleend.

Een ander verzoek dat de TIB als onrechtmatig beoordeelde betrof een strategische hackoperatie op een 'non-target'. In het kader van deze hackoperatie gaf de minister toestemming aan de dienst om bestanden van dit non-target periodiek te verkrijgen om te zien of een target gebruik maakt van dit non-target. "Uit de beschreven werkwijze volgt dat het mogelijk is dat (dezelfde) gegevens van personen die niet in de aandacht van de dienst staan, en dat ook nooit zullen staan, telkens opnieuw door de diensten worden verworven, bewaard en verwerkt. De gegevens die het stempel ‘niet-relevant’ hebben gekregen, worden ongeacht dat stempel kennelijk telkens opnieuw verworven", voegt de toezichthouder toe, die oordeelde dat deze werkwijze niet aan de wet voldoet.

Verder wilden de diensten vorig jaar ook meerdere keren IMSI-catchers inzetten. Dit apparaat doet zich voor als een basisstation voor mobiele telefonie waar mobiele telefoons in de buurt zich bij aanmelden. De mobiele telefoons laten bij het aanmelden kenmerken zoals IMSI- en IMEI-nummer achter, en worden vervolgens doorgestuurd naar een echte telefoonmast.

Volgens de diensten kan de IMSI-catcher als een registratiemiddel worden aangemerkt, maar de TIB stelt dat er sprake is van actieve scanapparatuur. "Het feit dat de huidige generatie IMSI-catchers geen inhoud afvangt doet hier naar het oordeel van de TIB niet aan af aan", aldus de toezichthouder. Hierdoor zijn verzoeken waar dit punt speelt door de TIB meerdere keren als onrechtmatig beoordeeld.

Autoriteit Nationale Veiligheid

Voor de lange termijn zegt de TIB met de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en veiligheidsdiensten (CTIVD) samen toe te werken naar één Autoriteit Nationale Veiligheid. "De technologische ontwikkelingen zoals AI, gezichtsherkenning, quantumcomputing en deepfakes, gaan snel. Ook werken de diensten steeds meer samen met vergelijkbare diensten in andere landen. Het belang om oog te blijven houden voor de balans tussen de bescherming van grondrechten en inbreuk op grondrechten wordt alleen maar groter" aldus de toezichthouder.

Image

Reacties (22)
30-04-2024, 07:44 door Anoniem
Ik ben niet verbaasd. Als je een kortere weg maakt om snel klappen te geven, zullen mensen die gebruiken. Mijn persoonlijke favoriet tot nu toe: Inzet van antiterreurbevoegdheden tegen het vijf minuten te vroeg aan de straat zetten van de kliko!
30-04-2024, 07:53 door Anoniem
Wat nou vooral interessant is... hoeveel heeft het opgeleverd? Uiteraard vertelt het verhaal dat niet.
Gokje: schokkend weinig. Alles om de weet verder op te rekken.
30-04-2024, 09:36 door Anoniem
Gewoon stevig vpn gebruiken dan is het voor hun moeilijker potten te kijken wat jij doet op internet .
30-04-2024, 09:56 door Anoniem
Van mij mogen ze want er is de laatste jaren veel rottigheid in de wereld. Waar nederland een rol in speelt, gevraagd of ongevraagd. Door nederlandse onoplettendheid kon Pakistan lachend het recept voor atoombommen maken pikken. Al weer lang geleden maar ik noem maar effies wat.

Het zit bij mij niet in de la van van mij mag iedereen alles weten. Dat zeker niet. Vind ik heel irritant tot pislink aan toe.

Maar voor de geheimzinnige diensten heb ik echt een uitzondering. Tenminste, zolang ik er zelf maar niet achter kom als ze ergens achter hebben zitten te komen. Tenzij ik toeristische acties zou zitten plannen maar dan zou ik dat zelf ook als eerste dondersgoed weten.
30-04-2024, 10:14 door EersteEnigeEchte M.J. - EEEMJ - Bijgewerkt: 30-04-2024, 10:30
Het valt te waarderen dat de redactie van Security.nl zo'n uitgebreid artikel plaatst n.a.v. het jaarverslag van de TIB. Na download van het jaarverslag en vluchtige lezing ervan, rijst uit de tekst het beeld dat de TIB zijn taak gewetensvol probeert te vervullen. Daarvoor is die tekst natuurlijk ook mede bedoeld. De tekst is bedoeld om bij burgers vertrouwen te wekken dat de geheime diensten adequaat gecontroleerd worden.

Het grote probleem blijft dat buitenstaanders (dus bijna alle burgers die gevolgen kunnen ondervinden van het handelen van de AIVD en de MIVD) niet voldoende informatie krijgen om te kunnen inschatten hoe de TIB de door haarzelf genoemde beoordelingscriteria (t.a.v. de rechtmatigheid van geheime onderzoeken) interpreteert en toepast.

Noodzakelijkheid is niet hetzelfde als proportionaliteit

Ik lees bijvoorbeeld in paragraaf 1.8.2 (Proportionaliteitstoets t.a.v. targets) het volgende:

De TIB heeft geconstateerd dat de proportionaliteitsafweging in de verzoeken steeds vaker een herhaling was van de onderbouwing van de noodzaak voor de inzet. Daarin wordt geconcludeerd dat de inzet van het gekozen middel noodzakelijk en dus proportioneel is waarbij geen aandacht werd besteed aan de mate van inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van het target.

Dit is een probleem dat ik reeds vele malen in de context van het privacyrecht ben tegengekomen. Bestuursrechters volgen dan de impliciete benadering van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), en vice versa, namelijk dat uit het voorhanden zijn van enige vorm van "noodzakelijkheid" of zelfs maar een gerechtvaardigd "belang" automatisch ook de proportionaliteit of de subsidiariteit van gegevensverwerking kan worden afgeleid. En omgekeerd, dat uit de proportionaliteit van een verwerking ook de noodzakelijkheid daarvan kan worden afgeleid (waarbij "noodzakelijkheid" kennelijk wordt opgevat als een zeer relatief begrip). Het gevolg hiervan is dat het data-subject (de betrokkene - vergelijkbaar met het "target" in de context van de veiligheidsonderzoeken van AIVD en MIVD) in de praktijk rechteloos achterblijft. Het is op zich goed dat de TIB dit probleem expliciet maakt, en dus niet zoveel mogelijk verdoezelt (zoals veel bestuursrechters doen, bijvoorbeeld in privacy-zaken).

Maar het expliciet maken van het probleem in één of twee alinea's tekst is natuurlijk niet voldoende om het op te lossen of het zelfs maar inzichtelijk te maken.

Bulkinterceptie

Een ander "spannend" onderwerp in het jaarverslag is bulkinterceptie (het nemen van "snapshots" van kabelverkeer). Ik lees in paragraaf 2.5 bijvoorbeeld:

De TIB heeft aan het eind van kalenderjaar 2022 een snapshotverzoek niet rechtmatig beoordeeld.
In het eerste kwartaal van 2023 is er door de dienst een nieuw aangepast verzoek ingediend voor het maken van snapshots op verschillende klantkanalen op een kabeltraject. De TIB was van oordeel dat de dienst hier een te generieke invulling had gegeven aan het begrip ‘gerichtheid’. Het enkele feit dat een partij wereldwijd internetverkeer aanbiedt, en dus ook in het aandachtsgebied, zonder verdere onderbouwing, is daarvoor onvoldoende. Het vereiste van een zo gericht mogelijke inzet van de verzochte bevoegdheid ingevolge artikel 29, tweede lid, onder h, Wiv 2017 is overschreden. De TIB heeft geoordeeld dat ook de door de minister gegeven toestemming bij het nieuwe aangepaste verzoek niet rechtmatig is verleend.

Je ziet hier dat de inlichtingendienst de ene kant op trekt, door de term "gericht" heel vaag te interpreteren, en dat de TIB dan de andere kant op trekt om de inlichtingendienst enigszins in te tomen. Maar het ontbreekt de TIB daarvoor eigenlijk aan een machtsbasis. Het lijkt of de TIB hierover heel omfloerst en "deniable" een alarmbel luidt, waar zij schrijft:

In het najaar van 2023 heeft de TIB de nieuwe aangepaste kabelverzoeken van beide diensten met betrekking tot het snapshotten van verschillende klantkanalen op kabeltrajecten rechtmatig beoordeeld. De TIB heeft in die beslissingen overwogen dat de TIB uit hetgeen door de minister in een Nota is gesteld begrijpt dat de minister de eerder in 2018 gedane toezegging ten aanzien van Nederland-Nederland verkeer heeft genuanceerd. De TIB is van oordeel dat hierdoor een andere situatie is ontstaan. Voor een Nederlandse burger is niet uit te sluiten dat ook Nederland-Nederland verkeer met behulp van kabelinterceptie kan worden geïntercepteerd in bredere onderzoeken van de diensten. De eerdere grond voor onrechtmatigheid is daarmee weggenomen.

Dus de minister kan in een Nota (bijv. gericht aan het parlement) aangeven zijn eigen toezegging omtrent bepaalde waarborgen niet langer te willen nakomen, en dan wordt het niet nakomen van die toezegging daardoor opeens toch rechtmatig? Dat is dan een kwestie van "Wij van WC-eend duwen u WC-eend door de strot."

Omgang met bulkdatasets

Een volgend onderwerp is de omgang van de inlichtingendiensten met "bulkdatasets", met andere woorden het bewaren en mogelijk analyseren van de persoonsgegevens van talloze onschuldige mensen. Uit de tekst van de TIB hierover blijkt dat hier sprake is van het continu oprekken van een praktijk die de privacy van onschuldige mensen schendt. Ik lees bijvoorbeeld in paragraaf 2.7 (Bulkdatasets en relevantiebeoordeling):

Uit de beschreven werkwijze volgt dat het mogelijk is dat (dezelfde) gegevens van personen die niet in de aandacht van de dienst staan, en dat ook nooit zullen staan, telkens opnieuw door de diensten worden verworven, bewaard en verwerkt. De gegevens die het stempel ‘niet-relevant’ hebben gekregen, worden ongeacht dat stempel kennelijk telkens opnieuw verworven. De TIB is tot een onrechtmatig-heidsoordeel gekomen omdat de werkwijze niet verenigbaar is met de wettelijke systematiek van relevantiebeoordeling zoals bepaald in artikel 27 van de Wiv 2017 en de achterliggende gedachte van die bepaling.

Inmiddels heeft de regering een aanvullend wetsvoorstel op het wetsvoorstel voor de Tijdelijke wet ingediend. Dit wetsvoorstel beoogt een andere systematiek, waarbij de diensten de mogelijkheid krijgen de bewaartermijn van nog niet op
relevante beoordeelde bulkdatasets jaarlijks te verlengen. Vooruitlopend op de inwerkingtreding van dit wetsvoorstel hebben de ministers van BZK en Defensie en de CTIVD bestuurlijke afspraken gemaakt om de wettelijke termijn van anderhalf jaar niet langer te hanteren, maar alvast te handelen als ware de Tijdelijke wet al van toepassing is.

De wet bevalt hen even niet, en dus houden zij zich er niet aan. En de "controlerende" CTIVD vindt dat ook wel best en zegent het af met een rubber stempel. Zie in dit verband ook: https://www.security.nl/posting/835720/Minister+verlengt+wederom+eindtermijn+bulkdataset+inlichtingendiensten.

Werkdruk TIB en indirecte toetsing door de bestuursrechter

Tot slot nog enkele opmerkingen over de werkwijze van de TIB zelf, in relatie tot de toetsbaarheid van oordelen (beslissingen) van de TIB door de bestuursrechter.

In paragraaf 1.3 (Werkwijze van de TIB) geeft de TIB een lovenswaardig inkijkje in haar werkpraktijk:

De TIB toetst 52 weken per jaar. Wekelijks ontvangt de TIB van de diensten de verzoeken waarvoor de betreffende minister toestemming heeft verleend. Deze verzoeken ontvangt de TIB aan het begin van de werkweek. De verzoeken worden inhoudelijk voorbereid door de staf van de TIB. Elke woensdag en vrijdag komen de voorzitter en leden van de TIB samen om de verzoeken en de voorbereidingen te bestuderen en een oordeel te geven over de rechtmatigheid van de door de minister verleende toestemming. De TIB streeft ernaar aan het eind van de week alle verzoeken te behandelen. Dat kan zijn het formuleren van een oordeel of het stellen van vragen aan de betreffende dienst (waardoor er op dat moment nog geen beslissing kan worden genomen). Dit laatste vindt plaats als de TIB onvoldoende informatie heeft om een oordeel te geven of wanneer er onduidelijkheid bestaat over de te hanteren waarborgen. In uitzonderlijke gevallen kan de TIB extra tijd nemen om een afweging te maken.

Het gaat hier dus om een héél snelle toetsing van een verzoeken, die in een bijna constante stroom binnenkomen. Het is de vraag of die toetsing op deze manier zorgvuldig genoeg kan gebeuren. Het komt op mij over als een bijna bovenmenselijke taak om op deze manier constant een goede kwaliteit te waarborgen.

Dit hangt natuurlijk ook af van hoe groot de personeelscapaciteit van de TIB is. In paragraaf 1.10 (Samenstelling van de TIB) wordt hierover alleen gezegd:

De leden van de TIB worden ondersteund door een staf, die bereidt de besluitvorming voor en adviseert de commissie.

Hoe groot is die staf? Blijkens paragraaf 5.2 gaat het om misschien acht mensen (inclusief secretariële ondersteuning):

De TIB bestaat sinds 2018 en is sindsdien gegroeid naar 16 personen (leden, plaatsvervangend leden en staf). De TIB zal zich komende tijd steeds moeten blijven ontwikkelen in de permanent veranderende omgeving waar zij werkt. Daarom wordt onder meer een nieuw kennissysteem geïmplementeerd. De werkomgeving van de TIB kenmerkt zich door de dagelijkse omgang met grote aantallen staatsgeheimen en een hoge werkdruk.

In deze omstandigheden zou het geen wonder zijn als de TIB af en toe fouten maakt, en dan met name fouten waarbij aan de geheime diensten te veel ruimte wordt gegeven.

Hoe kunnen burgers toetsen of hun bescherming door een overbelaste TIB niet over de schutting is geworpen naar diezelfde geheime diensten? In paragraaf 4.2 bespreekt de TIB de in de nieuwe Tijdelijke wet opgenomen mogelijkheid voor burgers om een oordeel van de TIB te laten toetsen door de bestuursrechter:

De Tijdelijke wet creëert in artikel 13 de mogelijkheid van beroep bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: de Afdeling) tegen sommige bindende oordelen van de TIB en de CTIVD. (...) De Afdeling toetst het oordeel van de TIB. In feite vindt hier dus een ‘indirecte’ toetsing plaats. De TIB toetst immers de door de betrokken minister gegeven toestemming, zulks op basis van een aanvraag van de betreffende dienst. In deze ‘gelaagde’ rechtmatigheidsbeoordeling mag er blijkens de wetsgeschiedenis vanuit worden gegaan dat de Afdeling de beslissingen van de TIB en CTIVD met een zekere mate van terughoudendheid zal toetsen.

Dit laatste is het understatement van het jaar. Nederlandse bestuursrechters zijn fameus (of noem het: infaam) als het gaat om hun "terughoudendheid", die vaak beter gekarakteriseerd kan worden als "wegkijken". Denk aan hoe de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State omging met burgers wiens juridische en andere lotgevallen later aan het licht kwamen in het Toeslagenschandaal.

Maar waarom stoort het de TIB kennelijk dat de Raad van State straks het laatste woord heeft? Mijn vermoeden is onder andere dat de TIB goed beseft dat de Raad van State het als regenteske instantie juist als zijn taak ziet om de positie van burgers waar "nodig" nog verder te verzwakken, mocht de TIB wat te kritisch worden ten aanzien van de geheime diensten. De Raad van State is er niet om de onafhankelijkheid van toezichthouders zoals de TIB of de AP te beschermen, maar om die te beperken. Wanneer de burger mag opkomen tegen oordelen van de TIB, dan is de volgende stap natuurlijk dat straks ook een minister mag opkomen tegen oordelen van de TIB - bij de Raad van State waarmee de regering en haar hoge ambtenaren in het Haagse talloze informele connecties hebben.

Daarnaast lijkt er ook iets simpelers aan de hand te zijn. De TIB vervolgt:

De beroepsmogelijkheid bij de rechter ten aanzien van een beslissing van de toezichthouder is een figuur die in het reguliere Nederlandse bestuursrecht vaker voorkomt. Internationaal gezien blijft het echter bijzonder dat door alleen de getoetste partij een beroepsprocedure bij de rechter kan worden gevoerd tegen de onafhankelijke partij die de verzoeken om inzet van bevoegdheden door de inlichtingen- en veiligheidsdiensten voorafgaand bindend toetst. De TIB bestaat immers juist om deze reden uit twee leden met tenminste zes jaar ervaring als rechter. Daarnaast voert de TIB onafhankelijk en effectief toezicht zoals vereist door het EHRM en het Hof van Justitie van de Europese Unie.

Het is duidelijk dat de TIB graag haar professionaliteit erkend wil zien, en ook tegenover buitenlandse collega-toezichthouders voor de dag wil komen als een volwassen toezichthouder die niet onder rechterlijke curatele staat.

Op het punt van rechterlijke toetsing ben ik het met de TIB niet eens. De positie van een burger is zo onvergelijkelijk veel zwakker dan die van een toezichthouder, dat het op zichzelf goed is dat een burger de mogelijkheid heeft om een grotendeels in het geheim tot stand gekomen TIB-oordeel nader te laten toetsen. Alleen is het dan wel jammer dat die nadere toetsing gebeurt door de Raad van State, met een bewezen track-record van vaak inadequate toetsing, zoals ik zelf in privacy-zaken herhaaldelijk heb meegemaakt en zoals andere burgers in het Toeslagenschandaal en in de coronacrisis hebben meegemaakt.

Ondanks mijn principiële instemming met deze bestuursrechtelijke toetsingsmogelijkheid, verwacht ik er daarom in de praktijk heel weinig van. Het lijkt meer op een rituele dans met als politiek doel om een schijn van legitimiteit aan bepaalde praktijken te kunnen verlenen. Want "de Raad van State heeft er toch naar gekeken, dus nu moet u verder niet zeuren". Als ik naar dit jaarverslag kijk, dan voel ik meer vertrouwen in de TIB dan in de Raad van State. Maar ja, het wekken van dat gevoel is natuurlijk ook een belangrijke doelstelling van de TIB met dit verslag.

Conclusie - geen privacy op internet

Al met al is mijn afdronk dat je als Nederlandse burger maar beter niet kunt verwachten enige vorm van privacy te hebben zodra je je op internet begeeft. Ook als zogeheten "non-target" ben je regelmatig feitelijk toch "target", bijvoorbeeld omdat gegevens over jou en jouw internetbezoek in een eindeloos bewaarde bulkdataset worden opgenomen, of omdat je tot één of andere groep behoort die door geheime diensten wordt geassocieerd met veiligheidsrisico's - zonder dat deze groepen en hun vermeende reikwijdte publiekelijk worden benoemd (niet door de diensten en ook niet door de TIB).

Dat er plannen zijn om de TIB en de CTIVD te laten fuseren tot een fraai klinkende "Autoriteit Nationale Veiligheid" (ANV?), maakt dat niet anders. We hebben gezien hoe weinig de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) in de praktijk betekent voor onze privacy, vanwege een combinatie van gebrek aan wettelijke bevoegdheden, gebrek aan personeel en gebrek aan een doortastende attitude. Waarom zouden we van een ANV meer verwachten? Hoewel ik dit jaarverslag waardeer als een poging om het inmiddels grotendeels vernietigde vertrouwen van burgers weer een beetje op te bouwen, en ook begrijp dat de TIB eigenlijk geen mandaat heeft om meer te doen, is het helaas niet voldoende.

M.J.
30-04-2024, 11:01 door Anoniem
Door Anoniem: Mijn persoonlijke favoriet tot nu toe: Inzet van antiterreurbevoegdheden tegen het vijf minuten te vroeg aan de straat zetten van de kliko!
Ik heb kennelijk iets gemist, en zoekacties leveren me niks op. Heb je een link?
30-04-2024, 11:03 door karma4
Door EersteEnigeEchte M.J. - EEEMJ:
Dit is een probleem dat ik reeds vele malen in de context van het privacyrecht ben tegengekomen. Bestuursrechters volgen dan de impliciete benadering van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), en vice versa, namelijk dat uit het voorhanden zijn van enige vorm van "noodzakelijkheid" of zelfs maar een gerechtvaardigd "belang" automatisch ook de proportionaliteit of de subsidiariteit van gegevensverwerking kan worden afgeleid. En omgekeerd, dat uit de proportionaliteit van een verwerking ook de noodzakelijkheid daarvan kan worden afgeleid (waarbij "noodzakelijkheid" kennelijk wordt opgevat als een zeer relatief begrip). ....
Hier maak je een zeer wonderlijke vreemde redenering.
Als uit ervaring gebleken is dat een bepaalde werkwijze een goede werkbare oplossing geeft dan is het zeer raar om de hele onderbouwing en al het uitzoekwerk telkens bij elk gelijkende geval opnieuw te moeten doen.
Als jij dageljiks ergens naar toe gaat dan gaat dat op routine en ga je ook niet telkens opnieuw alle alternatieven uitzoeken


Een volgend onderwerp is de omgang van de inlichtingendiensten met "bulkdatasets", met andere woorden het bewaren en mogelijk analyseren van de persoonsgegevens van talloze onschuldige mensen.
Dit is een rare framing om onschuldige mensen te noemen.
Data analyse met herkenning van uitzonderingen ziet van nature juist ook de gewone gevallen. Als je dat niet snapt blijf je in de eigen valkuil liggen van het eigen gelijk dat de ander het niet snapt


Tot slot nog enkele opmerkingen over de werkwijze van de TIB zelf, in relatie tot de toetsbaarheid van oordelen (beslissingen) van de TIB door de bestuursrechter. ....
Het gaat hier dus om een héél snelle toetsing van een verzoeken, die in een bijna constante stroom binnenkomen. Het is de vraag of die toetsing op deze manier zorgvuldig genoeg kan gebeuren. Het komt op mij over als een bijna bovenmenselijke taak om op deze manier constant een goede kwaliteit te waarborgen.
Dit is het werk van dat soort diensten, niets mis mee. Net als bij handhavers die op meldingen acteren dat er een incident is.
Je gaat bij de brandweer niet vragen om eerste een week in overleg te gaan voordat er op een brand geacteerd mag worden.


Hoe kunnen burgers toetsen of hun bescherming door een overbelaste TIB niet over de schutting is geworpen naar diezelfde geheime diensten?
Daar hoort de vraag bij hoe we kunnen toetsen dat de NCTV AIVD MIV niet dusdanig dwars gezeten wordt door activisten dat we daar als burger ernstig nadeel van ondervinden.


Al met al is mijn afdronk dat je als Nederlandse burger maar beter niet kunt verwachten enige vorm van privacy te hebben zodra je je op internet begeeft. Ook als zogeheten "non-target" ben je regelmatig feitelijk toch "target", bijvoorbeeld omdat gegevens over jou en jouw internetbezoek in een eindeloos bewaarde bulkdataset worden opgenomen, of omdat je tot één of andere groep behoort die door geheime diensten wordt geassocieerd met veiligheidsrisico's - zonder dat deze groepen en hun vermeende reikwijdte publiekelijk worden benoemd (niet door de diensten en ook niet door de TIB).
Als je misdadigers in de terroristenhoek wilt faciliteren dan wel andere state actors vrij spel wenst te geven dan is dit wat je met voorstel bereikt.


We hebben gezien hoe weinig de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) in de praktijk betekent voor onze privacy, vanwege een combinatie van gebrek aan wettelijke bevoegdheden, gebrek aan personeel en gebrek aan een doortastende attitude.
Uit op ongecontroleerd macht door de AP met vele gebrekkige ideeën rond privacy en algoritmes is niet bepaald de instantie die je als voorbeeld zou moeten nemen. Wie controleert de AP?
30-04-2024, 11:07 door Anoniem
"Het komt voor de rekening van de AIVD?" Dat is dus uiteindelijk de belastingbetaler.
Vraag me af hoeveel terroristen er zijn veroordeeld? 1? 3? Was het de moeite waard mensen te bespioneren?
30-04-2024, 11:34 door Anoniem
Door Anoniem: Wat nou vooral interessant is... hoeveel heeft het opgeleverd? Uiteraard vertelt het verhaal dat niet.
Gokje: schokkend weinig. Alles om de weet verder op te rekken.
Daar zat ik nu ook aan te denken. Als dit zo weinig heeft opgeleverd, dan raad ik de politiek aan om die bevoegdheden maar in te trekken. Wat hebben we er aan dat de overheid iedereen in de gaten houdt, maar de uitkomst is nul?
30-04-2024, 11:44 door Anoniem
Ah kijk de digitale recherche met een achterstand van 20 jaar

Succes met de vruchten van jullie data gehark... het laaghangende niet al te slimme fruit....
30-04-2024, 11:54 door Anoniem
Alles wat u nu communiceert, kan op enig moment in de toekomst tegen u gebruikt worden.

Daarin ligt het gevaar van totaal monitoren ten behoeve van volledige surveillance.

We willen toch geen gedachten-politie?

Het veroordelen van afwijkende meningen, dan de gangbare,
was al in gang gezet met het bedenken van de term "wappie".

Waar leiden zulke tweedelingen toe?
Geen optreden bijv. vanwege het bezigen van het n-word?

Taal-politie, AI-bewaakte taal?
30-04-2024, 12:06 door Anoniem
Door Anoniem:
Door Anoniem: Wat nou vooral interessant is... hoeveel heeft het opgeleverd? Uiteraard vertelt het verhaal dat niet.
Gokje: schokkend weinig. Alles om de weet verder op te rekken.
Daar zat ik nu ook aan te denken. Als dit zo weinig heeft opgeleverd, dan raad ik de politiek aan om die bevoegdheden maar in te trekken. Wat hebben we er aan dat de overheid iedereen in de gaten houdt, maar de uitkomst is nul?

Is er ooit brand geweest in jouw huis? Nee? Zeg die brandverzekering maar op.
30-04-2024, 13:01 door Anoniem
Door Anoniem:
Door Anoniem:
Door Anoniem: Wat nou vooral interessant is... hoeveel heeft het opgeleverd? Uiteraard vertelt het verhaal dat niet.
Gokje: schokkend weinig. Alles om de weet verder op te rekken.
Daar zat ik nu ook aan te denken. Als dit zo weinig heeft opgeleverd, dan raad ik de politiek aan om die bevoegdheden maar in te trekken. Wat hebben we er aan dat de overheid iedereen in de gaten houdt, maar de uitkomst is nul?

Is er ooit brand geweest in jouw huis? Nee? Zeg die brandverzekering maar op.
Ja hoor. Een keer brand geweest, maar die kon ik zelf blussen aangezien ik een opleiding tot brandrepressie heb gevolgd bij de Brandweer. Een brandverzekering is trouwens zinloos als je kosten en baten vergelijkt.

Een fijne dag nog!
30-04-2024, 14:30 door Anoniem
Door Anoniem:
Door Anoniem:
Door Anoniem: Wat nou vooral interessant is... hoeveel heeft het opgeleverd? Uiteraard vertelt het verhaal dat niet.
Gokje: schokkend weinig. Alles om de weet verder op te rekken.
Daar zat ik nu ook aan te denken. Als dit zo weinig heeft opgeleverd, dan raad ik de politiek aan om die bevoegdheden maar in te trekken. Wat hebben we er aan dat de overheid iedereen in de gaten houdt, maar de uitkomst is nul?

Is er ooit brand geweest in jouw huis? Nee? Zeg die brandverzekering maar op.

Is er ooit brand geweest in jouw huis? Nee? Neem toch die schadevergoeding maar op. (Zoiets heet overigens fraude)
Ieder zinnig mens weet dat de AIVD en NCTV ver buiten hun boekje gaan.
Op plekken waar geen terrorisme is worden mensen toch gecontroleert, ver buiten proportie.
Een brandverzekering zou immers ook niet uitbetalen als er geen brand is geweest, zelfs die doen dat binnen proportie.
Een AIVD hebben is prima, net als een brandverzekering, maar het onrechtmatig gebruik daarvan zou niet passend zijn naargelang de situatie.
30-04-2024, 17:52 door Anoniem
Door Anoniem: Gewoon stevig vpn gebruiken dan is het voor hun moeilijker potten te kijken wat jij doet op internet .

Nog iemand die denkt dat VPN privacy geeft.

Een VPN maakt je niet onzichtbaar, jouw activiteiten ook niet.

Mensen zonder ITsec kennis praten elkaar maar na... Normies lezen het en installeren dan een VPN
30-04-2024, 19:15 door Anoniem
[qoute]Ieder zinnig mens weet dat de AIVD en NCTV ver buiten hun boekje gaan.[/quote]
Je hebt als land nu eenmaal een clubje nodig dat buiten alle boekjes kan gaan. Je wilt er niet meteeen solliciteren want om op een goede manier buiten de boekjes te gaan is echt niet gemakkelijk. Vooral als je er met niemand over kunt praten. Weet ik van dichtbij want een hele goede vriend heeft eens een tijd voor de BVD gewerkt (de voorganger van de AIVD).

Tegen grote vieze spelletjes heb je mensen nodig die zo vrij mogelijk vieze spelletjes terug kunnen spelen. Die het boekje even links, of rechts, kunnen laten liggen.

Om dat op de netste manier mogelijk te doen is al niet gemakkelijk. Ik zou er zelf niet willen werken. Want je kunt je ei nergens kwijt. Maar je hebt ze wel nodig. Want buiten de krant om worden er nog steeds in de wereld vieze spelletjes gespeeld. Die je liever niet zou willen weten. Echt niet. Je zou niet lekker meer slapen.
30-04-2024, 23:01 door Anoniem
Door Anoniem: [qoute]Ieder zinnig mens weet dat de AIVD en NCTV ver buiten hun boekje gaan.

Je hebt als land nu eenmaal een clubje nodig dat buiten alle boekjes kan gaan. Je wilt er niet meteeen solliciteren want om op een goede manier buiten de boekjes te gaan is echt niet gemakkelijk. Vooral als je er met niemand over kunt praten. Weet ik van dichtbij want een hele goede vriend heeft eens een tijd voor de BVD gewerkt (de voorganger van de AIVD).

Tegen grote vieze spelletjes heb je mensen nodig die zo vrij mogelijk vieze spelletjes terug kunnen spelen. Die het boekje even links, of rechts, kunnen laten liggen.

Om dat op de netste manier mogelijk te doen is al niet gemakkelijk. Ik zou er zelf niet willen werken. Want je kunt je ei nergens kwijt. Maar je hebt ze wel nodig. Want buiten de krant om worden er nog steeds in de wereld vieze spelletjes gespeeld. Die je liever niet zou willen weten. Echt niet. Je zou niet lekker meer slapen.[/quote]

De AIVD heeft gewoon een kantoor mentaliteit, moet zich verantwoorden en voor elke scheet toestemming hebben. Ze kunnen dus best weinig , behalve als je zoals ik in het verleden paranoia word omdat mensen in je omgeving vreemd doen , en dat projecteert op de AIVD want wie anders? Ja NSA misschien

Iedereen projecteert naar buiten. Voor de een is het links, voor de ander rechts. Of een ander land... Maar is dat echt zo? Zit de vijand (vermeend) niet tussen je oren. De realiteit is geen wiskunde, het is vaak smoke en mirrors, percepties en illusie. Dit is "de realiteit".

Deze diensten spelen dus met abstracties in een wereld vol psychose (ik denk dat 90+% van de wereldbevolking een of andere delusie heeft, hetzij collectief hetzij politiek... " de realiteit" bestaat dus niet in objectieve vorm".

En dat maakt het eng... Wie zegt die diensten geen foute aannames maakten, verkeerde dingen voeden, of iedereen daarbinnen psychologisch wel 100% is, en dus niet projecteert op een target..die ze gaan "aanpakken" op basis van een denkpatroon....

Voor je het weet creeeren ze het probleem dat ze willen vermijden. Als er een property is van realiteit is het dit wel. Self fulfilling prophecies.

Mijn respect kun je pas gaan verdienen als je zo integer bent om eventuele fouten te herstellen. Eigendunk en sociopatie zal dit echter in de weg zitten, want dat ondermijnt de eigen carrierepositie. En het niet doen ondermijnt de nationale veiligheid... Lastig......

Wie controleert de controleurs... en als er echt heel gekke dingen gebeuren , maar geen "kantoor/ministerie/regelonderhavige dienst" aan te linken is... Bij wie moet je dan zijn....

Goede bedoelingen moeten controleerbaar zijn


Ga anders maar uit van het aller kwaadste.... Dit is mijn advies en daar moet u het mee doen. De rijdende rechter heeft gesproken:)


Ps. Er zijn ook allerlei landen en private interest groepen including bedrijven die veel anti overheid/anti aivd dingen blaten.. Of men denkt rechts te zijn en is gewoon stiekem kneiter links...
Correctie op mijn bijdrage van 30-04-2024 om 10:14 uur.

Ik had artikel 13 van de Tijdelijke wet moeten opzoeken voordat ik onzin opschreef. Gewone burgers kunnen tegen TIB-oordelen helemaal geen beroep indienen bij de Afdeling Bestuursrecht van de Raad van State. Wat ik noemde als "vermoeden", namelijk dat de minister dit later "ook" zou mogen doen, blijkt gewoon de inhoud van het wetsartikel nu te zijn. Het gaat hier dus simpelweg om een welbewuste verzwakking van de onafhankelijkheid van de TIB die in de Tijdelijke wet is opgenomen. Als de TIB in de ogen van de regering te kritisch wordt over wat geheime diensten doen, dan kan (alleen!) de minister in beroep bij z'n Haagse vriendjes bij de Raad van State. De behandeling vindt plaats "achter gesloten deuren". Dit is Nederland - netwerkcorrupt tot op het bot.

Haagse slippendragers van de regering, soms ook wel parlementsleden genoemd, hebben dit in meerderheid goedgekeurd.

M.J.
01-05-2024, 07:21 door Anoniem
Door EersteEnigeEchte M.J. - EEEMJ: Correctie op mijn bijdrage van 30-04-2024 om 10:14 uur.

Ik had artikel 13 van de Tijdelijke wet moeten opzoeken voordat ik onzin opschreef. Gewone burgers kunnen tegen TIB-oordelen helemaal geen beroep indienen bij de Afdeling Bestuursrecht van de Raad van State. Wat ik noemde als "vermoeden", namelijk dat de minister dit later "ook" zou mogen doen, blijkt gewoon de inhoud van het wetsartikel nu te zijn. Het gaat hier dus simpelweg om een welbewuste verzwakking van de onafhankelijkheid van de TIB die in de Tijdelijke wet is opgenomen. Als de TIB in de ogen van de regering te kritisch wordt over wat geheime diensten doen, dan kan (alleen!) de minister in beroep bij z'n Haagse vriendjes bij de Raad van State. De behandeling vindt plaats "achter gesloten deuren". Dit is Nederland - netwerkcorrupt tot op het bot.

Haagse slippendragers van de regering, soms ook wel parlementsleden genoemd, hebben dit in meerderheid goedgekeurd.

M.J.
Die slippendragers ziten er niet voor ons ze zitten voor de WEF. Paar uitzonderingen mag geen naam hebben.
Meerderheid van het Nederlandse volk blijft kiezen voor de eigen onderdrukking.
01-05-2024, 08:37 door Anoniem

Je hebt als land nu eenmaal een clubje nodig dat buiten alle boekjes kan gaan. Je wilt er niet meteeen solliciteren want om op een goede manier buiten de boekjes te gaan is echt niet gemakkelijk. Vooral als je er met niemand over kunt praten. Weet ik van dichtbij want een hele goede vriend heeft eens een tijd voor de BVD gewerkt (de voorganger van de AIVD).

Tegen grote vieze spelletjes heb je mensen nodig die zo vrij mogelijk vieze spelletjes terug kunnen spelen. Die het boekje even links, of rechts, kunnen laten liggen.

Om dat op de netste manier mogelijk te doen is al niet gemakkelijk. Ik zou er zelf niet willen werken. Want je kunt je ei nergens kwijt. Maar je hebt ze wel nodig. Want buiten de krant om worden er nog steeds in de wereld vieze spelletjes gespeeld. Die je liever niet zou willen weten. Echt niet. Je zou niet lekker meer slapen.
Ik ben het in zoverre met je eens dat je dergelijke clubs nodig hebt met een bepaalde mate van heimelijkheid. Wat ik níet met je eens ben is dat ze buiten hun boekje mogen gaan. Stel je eens voor, je hebt een vriend en die vriend kent iemand die er radicale ideeën op na houdt. Die komt wel eens bij die vriend maar soms ook met die vriend mee naar jou. Die persoon en jouw vriend zijn nogal opsec minded. Jij niet. Hoe zou je het vinden als ze vervolgen afluisterapparatuur in jouw woning hangen, al je verkeer 24/7/365 afluisteren, je schaduwen enzovoort? Zonder enige vorm van toetsing?

Gelukkig mogen de diensten hier níet buiten hun boekje gaan. Hiervoor hebben we wetten en regels en hierop wordt toegezien door de CTIVD en TIB. Ik ben blij met de intentie van die opzet. De inlichtingsdiensten krijgen hier bevoegdheden die ze nodig hebben voor hun werk. Helaas zie je op het gebied van regelgeving dat in de afweging van proportionaliteit het aspect privacy steeds minder meetelt. Dat ligt aan de mensen die aan de macht zijn, niet zozeer aan de opzet van het gebeuren. Maar uiteindelijk bestaan de inlichtingendiensten ten bate van de burgers, dan moeten we er ook voor zorgen dat we de vrijheid en andere rechten van die burgers beschermen, onder andere door altijd privacy zwaar mee te laten wegen in proportionaliteitstoetsen, hetzij bij de commissies (ik denk dat het daar wel goed gaat) hetzij bij de wetgever (daar heb ik minder vertrouwen in).

Dus ja, ze zijn nodig. Ja, er kan altijd een bepaalde mate van privacyschending optreden, dat is onvermijdelijk. Nee, ik heb niet het gevoel dat de wetgever burgerrechten genoeg laat meewegen in beslissingen maar het zou waarschijnlijk nog véél erger zijn als de diensten zich er niet aan zouden hoeven houden.
01-05-2024, 19:18 door Anoniem
Door Anoniem: [qoute]Ieder zinnig mens weet dat de AIVD en NCTV ver buiten hun boekje gaan.

Je hebt als land nu eenmaal een clubje nodig dat buiten alle boekjes kan gaan. Je wilt er niet meteeen solliciteren want om op een goede manier buiten de boekjes te gaan is echt niet gemakkelijk. Vooral als je er met niemand over kunt praten. Weet ik van dichtbij want een hele goede vriend heeft eens een tijd voor de BVD gewerkt (de voorganger van de AIVD).

Tegen grote vieze spelletjes heb je mensen nodig die zo vrij mogelijk vieze spelletjes terug kunnen spelen. Die het boekje even links, of rechts, kunnen laten liggen.

Om dat op de netste manier mogelijk te doen is al niet gemakkelijk. Ik zou er zelf niet willen werken. Want je kunt je ei nergens kwijt. Maar je hebt ze wel nodig. Want buiten de krant om worden er nog steeds in de wereld vieze spelletjes gespeeld. Die je liever niet zou willen weten. Echt niet. Je zou niet lekker meer slapen.[/quote]
Toch willen mensen het weten, die vieze spelletjes -ja ik weet het ook, het gaat erg ver! Zo rond 2000 was er een crisis in inlichtingenland die een boel BVD-ers de dienst deden doelnvertrekken, al dan niet met oprotpremie, die ze dan in het criminele circuit probeerden te verzilveren, met behulp van politie en het journaille.

Tijdens Corona was er ook zo'n crisis en toen kregen we een TIB. Omdat het decennia duurde om het op te bouwen, dat netwerk. Dus daar willen we ook alles van weten. Dan is het nog maar de vraag of de redactie het wil plaatsen, want heren en dames ICT mogen ook wel eens het boetekleed aantrekken over wat ze hebben opgebouwd en uitgevroten in die jaren.

Daar waar mensen hun wel ei kwijt konden, hun computer, daar moet je met parelmoeren nageltjes de toetsen beroeren, want alles wordt geregistreerd, en in alles kunnen latente uitingen van pedofiele dan wel pedoseksuele voorkeuren in herkent worden, zoals de EU wil laten geloven. Het gaat natuurlijk ergens anders over.

Maar het bijzondere is dat er mensen bestaan die er heerlijke nachtrust van hebben, van het spelen van die vieze spelletjes, als een soort van levenskracht. Iemand zei mij ooit de de combinatie ICT en psychopathie een van de ernstigste is die je kunt tegenkomen.

Maar als je de lakens waartussen die spelletjes plaatsvonden en vinden, over je hoofd doet, dan ben je het spook van het verleden dat blijft achtervolgen. Dus brand maar los. Want over die mentaliteit gaat het. Die ethiek beschrijven en vraag dan maar eens aan een jury of deze patiënt TBS waardig is of niet. En dan druk ik mij nog netjes uit, want er circuleren andere geluiden over de toekomst van de rechtstaat, of wat daar van over is.
01-05-2024, 19:41 door Anoniem
Door Anoniem: Alles wat u nu communiceert, kan op enig moment in de toekomst tegen u gebruikt worden.

Daarin ligt het gevaar van totaal monitoren ten behoeve van volledige surveillance.

We willen toch geen gedachten-politie?

Je ogen en oren open houden, dat is de gedachtenpolitie en kennis van het verleden is je neus naar het onraad wat je ruikt. Elke brand begint smeulend. Behalve veenbranden, die gaan ondergronds. Er zijn wel meer ondergrondse vuurhaarden, maar die duiken alleen in verhalende vorm op.

Het veroordelen van afwijkende meningen, dan de gangbare,
was al in gang gezet met het bedenken van de term "wappie".

Waar leiden zulke tweedelingen toe?
Geen optreden bijv. vanwege het bezigen van het n-word?

Taal-politie, AI-bewaakte taal?

Er zijn allang drugdealers die hun handelswaar aanduiden met het n-woord. Waar dacht je dat de ophef over inclusiviteit en duurzaam zijn uitgevonden: bij de drugsdealer van de groene mannetjes en vrouwtjes. Er schijnt een periodiek te bestaan met de naam de Groene, maar dat wordt alleen gelezen door de mensen die erin schrijven. Daarom schrijven we maar hier, omdat hier een redactie zit, de taalpolitie. Soms van de AI-bewaakte taal want je kunt een AI op van alles laten trainen. Nu die quantumcomputer nog, en dan weten we waar het vandaan kwam, het ontstaan van deze levensvorm. Ik heb nog wel een instapmodelletje ergens in de cloud staan met een handleiding die iedere digibeet kan begrijpen.
Reageren
Ondersteunde bbcodes
Bold: [b]bold text[/b]
Italic: [i]italic text[/i]
Underline: [u]underlined text[/u]
Quote: [quote]quoted text[/quote]
URL: [url]https://www.security.nl[/url]
Config: [config]config text[/config]
Code: [code]code text[/code]

Je bent niet en reageert "Anoniem". Dit betekent dat Security.NL geen accountgegevens (e-mailadres en alias) opslaat voor deze reactie. Je reactie wordt niet direct geplaatst maar eerst gemodereerd. Als je nog geen account hebt kun je hier direct een account aanmaken. Wanneer je Anoniem reageert moet je altijd een captchacode opgeven.