Openbaar Ministerie zou dit jaar aan AVG moeten kunnen voldoen
Het Openbaar Ministerie (OM) zou dit jaar aan de AVG moeten kunnen voldoen. Dat staat in een auditrapport van het ministerie van Justitie en Veiligheid dat naar de Tweede Kamer is gestuurd. Het Auditrapport 2024 stelt dat vorig jaar vier organisaties in het domein van Justitie en Veiligheid nog niet aan de AVG voldeden, namelijk de politie, het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA), de Dienst justitiële inrichtingen (DJI) en het OM.
Volgens het rapport heeft het OM vorig jaar zowel organisatorische als beleidsmatige aanpassingen gedaan om te kunnen voldoen aan de AVG. "Tevens heeft het op operationeel niveau activiteiten georganiseerd, zoals het vullen van het verwerkingsregister en het uitvoeren van data protection impact assessments (DPIA’s). Naar verwachting zullen in het eerste kwartaal van 2025 alle beoogde aanpassingen doorgevoerd zijn, zodat het OM in 2025 kan voldoen aan de AVG."
De DJI voldoet nog altijd niet aan de AVG en heeft de geplande implementatie opnieuw verschoven, nu van 2025 naar 2027. Volgens de onderzoekers wordt het voldoen aan de AVG bij de Dienst justitiële inrichtingen bemoeilijkt door verschillende wettelijke regimes en een veelheid aan gehanteerde systemen en legacy-problematiek. De onderzoekers voegen toe dat DJI geen actuele en realistische mijlpalenplanning beschikbaar heeft. "Zonder verdere maatregelen verwachten wij dat de AVG-implementatie bij DJI de komende jaren niet afgerond zal worden."
Van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) ontvingen de onderzoekers geen informatie over de AVG-implementatie, waardoor die eventuele voortgang niet konden kan vaststellen. Ook bij de politie is de voortgang onduidelijk. Het Directoraat-Generaal Politie en Veiligheidregio's (DGPenV) liet de politie weten dat er geen proces is ingericht om de AVG-implementatie van de politie te monitoren of er toezicht op te houden door de minister. "De AVG-implementatie was in 2023 nog niet afgerond", aldus de onderzoekers.
Afsluitend adviseren de onderzoekers om bij het DJI, COA en OM vast te stellen of er actuele plannen zijn voor de implementatie van de AVG, en of deze een realistische einddatum of tenminste de meest urgente tussentijdse mijlpalen bevatten. Daarnaast zou de ministeriële verantwoordelijkheid in relatie tot de AVG-implementatie bij de politie moeten worden geëvalueerd.
Het is een ongemakkelijke waarheid die nauwelijks het nieuws haalt: juist de instanties die in Nederland burgers vervolgen en straffen voor het overtreden van wetten – het Openbaar Ministerie (OM) en de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) – voldoen zelf structureel niet aan de wet. En dat al jaren. De wet in kwestie? De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), in 2018 ingevoerd om onze privacy te beschermen tegen ongebreidelde dataverzameling en onzorgvuldige verwerking.
Uit een recent auditrapport van het ministerie van Justitie en Veiligheid blijkt dat in 2023 vier cruciale organisaties binnen het justitiedomein nog altijd niet voldeden aan deze privacywet: de politie, het COA, de DJI en het OM. De situatie is schrijnend.
Het OM zegt in 2024 stappen te hebben gezet, zoals het opstellen van een verwerkingsregister en het uitvoeren van DPIA’s, en verwacht in de loop van 2025 eindelijk compliant te zijn. Maar daarmee is het zeven jaar te laat. Een particulier bedrijf dat zich zo zou gedragen, zou miljoenenboetes riskeren. Het OM komt ermee weg.
Nog ernstiger is de situatie bij de DJI. Deze organisatie, verantwoordelijk voor het opsluiten van burgers, heeft de implementatie van de AVG opgeschoven naar 2027. Volgens de onderzoekers ontbreekt het aan een realistische planning, is er sprake van legacy-systemen en zijn er interne organisatorische problemen. Resultaat: het ziet er niet naar uit dat de AVG hier binnen afzienbare tijd wordt nageleefd.
Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) kon geen informatie aanleveren, zodat voortgang niet te meten is. Bij de politie ontbreekt zelfs elk ministerieel toezicht of monitoringsproces. Er is eenvoudigweg niemand die controleert of de politie de wet wel uitvoert.
Hoe is dit mogelijk?
We leven in een rechtstaat waarin de wetgever bepaalt, de uitvoerende macht handhaaft, en de burger gehoorzaamt. Maar wat als de uitvoerende macht zich zelf onttrekt aan wetgeving? Wat als dezelfde instanties die mensen vervolgen voor AVG-overtredingen, er zelf jarenlang niet aan voldoen?
De geloofwaardigheid van het recht vervalt zodra het ongelijk wordt toegepast. Het schaadt het vertrouwen van burgers in overheidsinstanties als blijkt dat zij wel streng worden beoordeeld op naleving van privacywetgeving, terwijl het OM en DJI diezelfde regels naast zich neerleggen. Wat we hier zien is geen technisch probleem – het is een fundamenteel democratisch tekort.
Het excuus van 'complexiteit' en 'legacy-systemen' houdt na zeven jaar geen stand meer. Iedere overheidsinstantie had vanaf 2018 de wettelijke plicht om persoonsgegevens correct te verwerken. Wie dat anno 2025 nog niet voor elkaar heeft, schendt niet alleen de wet, maar ook de grondrechten van burgers.
Er is dringend nood aan een andere benadering. Ministeriële verantwoordelijkheid moet niet slechts formeel bestaan, maar actief ingevuld worden. De Tweede Kamer moet eisen dat DJI, COA, politie en OM concrete, controleerbare deadlines hanteren – en consequenties verbinden aan uitstel of falen. Geen abstracte ‘verwachtingen’, maar verplichtingen met juridische en bestuurlijke gevolgen.
Want een rechtsstaat waarin de burger de wet moet volgen, maar de overheid dat zelf niet doet, is geen rechtsstaat meer – dat is willekeur.
Beetje laat, het is al jaren de wet.
De AVG is op 27 april 2016 ingevoerd en men had de tijd tot 27 april 2018 om eraan te voldoen.
Document 32016R0679
04/05/2016
Legal act
Verordening (EU) 2016/679 van het Europees Parlement en de Raad van 27 april 2016 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die gegevens en tot intrekking van Richtlijn 95/46/EG (algemene verordening gegevensbescherming)
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX%3A32016R0679
Mwa, da's wel gewoon basiskennis voor de meeste lezers hier.
Je bent niet ingelogd en reageert "Anoniem". Dit betekent dat Security.NL geen accountgegevens (e-mailadres en alias) opslaat voor deze reactie. Je reactie wordt niet direct geplaatst maar eerst gemodereerd. Als je nog geen account hebt kun je hier direct een account aanmaken. Wanneer je Anoniem reageert moet je altijd een captchacode opgeven.
SOC Lead
Directie Informatievoorziening & Inkoop
Als SOC Lead ben jij verantwoordelijk voor het aansturen van de dagelijkse operatie binnen het SOC. Je stuurt medewerkers functioneel aan en rapporteert aan de manager. Daarnaast ben je ook betrokken bij SOC-werkzaamheden, zoals het detecteren en afhandelen van security incidenten. Je verzamelt dreigingsinformatie, richt detectie-regels in, en zorgt ervoor dat aanvallers vroegtijdig worden geïdentificeerd.
Senior Security Specialist
Directie Informatievoorziening & Inkoop
Als senior security specialist ben je verantwoordelijk voor het detecteren en af-handelen van (mogelijke) security incidenten. Je vergaart dreigingsinformatie en richt de-tectieregels in op basis van risico's, zodat aanvallers in een vroeg stadium geïden-tificeerd kunnen worden. Deze risico's haal je actief op bij systeemeigenaren. Wanneer een dreiging wordt gedetecteerd, zorg jij ervoor dat de juiste acties worden uitgezet en voorzie jij alle stakeholders van handelings-perspectief.
Cybersecurity Trainer / Full Stack Developer
bij Certified Secure
Ben je toe aan een nieuwe job waarmee je het verschil maakt? Wil jij je security kennis graag delen en hands-on laten zien hoe cybersecurity in de praktijk echt werkt? Werk je net als wij graag samen met enthousiaste en gedreven collega's? Bij ons geen bureaucratie maar open communicatie en een werkomgeving gericht op samenwerking.