Nederlandse encryptiebedrijven gaan een nieuw samenwerkingsmodel uitwerken om uiteindelijk samen te werken met de rijksoverheid, de AIVD en Defensie. Dit moet Nederland als autonoom cryptografieproducerend land borgen, aldus demissionair staatssecretaris Van Marum voor Digitalisering in een brief aan de Tweede Kamer. Volgens de bewindsman is een stabiele Nederlandse markt voor de ontwikkeling van cryptografische producten, waarmee Staatsgeheimen zijn te versleutelen, noodzakelijk.

Er is echter een beperkt aantal encryptiebedrijven in Nederland. Die hebben met verschillende problemen te maken. Zo is voor sommige partijen de Nederlandse Staat één van de grootste klanten, en voor ontwikkelopdrachten vaak de enige, waardoor zij zekerheid nodig hebben voor (het behouden van) hun ontwikkel- en productiecapaciteit. zo laat TNO in een adviesrapport weten.

Daarnaast kan het huidige tenderproces ervoor zorgen dat na het winnen en uitvoeren van een opdracht het werk mogelijk wegvalt. "Gespecialiseerd personeel heeft dan mogelijk geen werk of wordt elders ingezet, en deze combinatie verhoogt het risico op verloop en het niet beschikbaar zijn als het wel nodig is", aldus TNO. Een ander probleem is dat de doorlooptijd als lang en onzeker wordt ervaren.

"Gelet op deze uitdagingen is er momenteel geen solide Nederlandse markt voor cryptografische ontwikkeling. Dit bemoeilijkt het binden en behouden van crypto-ontwikkelbedrijven voor Nederland", stelt Van Marum. Het Rijk vroeg TNO advies over een nieuw samenwerkingsmodel dat moet zorgen voor een langdurige leveringszekerheid van producten waarmee staatsgeheimen zijn te beschermen.

Volgens TNO is een generiek samenwerkingsmodel tussen Staat en encryptiebedrijven dat voor een "win-win" zorgt realistisch. In deze situatie wordt de Staat voorzien van leveringszekerheid met betrekking tot zowel ontwikkel- en productiecapaciteit en worden encryptiebedrijven voorzien van continuïteit en een sluitende business case. Zeven Nederlandse encryptiebedrijven, het Rijk, Defensie en de AIVD hebben inmiddels een intentieverklaring ondertekend en gaan samen een plan voor het nieuwe samenwerkingsmodel uitwerken.

"De urgentie is hoog en de belangen zijn groot – en deze stap markeert een belangrijk moment in het veiligstellen van Nederland als autonoom cryptografie producerend land", aldus de staatssecretaris. Afgelopen december nam de Tweede Kamer nog een motie aan waarin de regering werd opgeroepen om ervoor te zorgen dat Nederland een autonoom cryptografieproducerend land blijft.