Door Anoniem: En hopla, de afhankelijkheid van techbedrijven wordt weer vergroot. De economie is al lang geleden omgeslagen van een systeem waar leveranciers klanten bedienen naar een systeem waar klanten leveranciers bedienen.
De voor de hand liggende open deur om in te trappen is om LibreOffice aan te bevelen. Er zijn alleen mensen bij wie zo'n suggestie geen enkele zin heeft, zelfs niet als het prima zou voldoen.
Lang geleden, nog voor de cloud losbarstte, heb ik iemand met een eigen bedrijf geholpen om een omvangrijk Word-document te redden dat belangrijk was voor het bedrijf. Hij kon het document niet meer aan. Dat was in een slapstick-achtige staat: als je het licht aan deed spoelde de wc door, als je een raam openzette sloeg de stofzuiger aan. Je kon in dat document werkelijk niets veranderen zonder dat heel ergens anders in het document iets totaal onverwachts op een bizarre manier ook veranderde. Zo vreemd als dat document was ben ik verder bij benadering nooit tegengekomen.
Waar lag dat aan? Ik betwijfel of ik alles kan verklaren, maar hij gebruikte geen opmaakprofielen, koppen werden handmatig in een grotere en vette letter gezet. De inhoudsopgave werd dan ook niet automatisch gegenereerd maar die hield hij handmatig bij. Als hij een paginaovergang wilde drukte hij herhaald op enter tot er een nieuwe pagina verscheen, in plaats van CTRL+Enter om expliciet een bladovergang te forceren. Kop- en voetteksten typte hij op elke pagina opnieuw in zonder de ingebouwde voorziening te gebruiken. Paginanummers idem dito, allemaal handwerk, ook het bijwerken ervan door het hele document heen als er tussendoor een pagina bij kwam.
. . . . . . .
Ik heb het maar opgegeven.
Voor mensen die minder star zijn: probeer eens hoe LibreOffice je bevalt.
Het idee dat zogenoemde "modernisering" hetzelfde zou zijn als "vooruitgang", wordt door Microsoft al sinds een jaar of dertig onderuit gehaald.
In het Jurassic tijdperk, toen het prima tekstverwerkingsprogramma WordPerfect (WP) werd verdrongen door het inferieure MS Word, merkte ik dat ik met Word minder beheersing had over mijn lange documenten dan met WP. Alsof je in een auto zat waarvan de stuurkolom speling had, waardoor het stuurwiel voor een deel loszat en je dus over de weg ging slingeren en regelmatig in de berm terecht kwam. Dus juist de manier waarop functies in Word waren geautomatiseerd, veroorzaakte het soort "slapstick"-achtige effecten die jij beschrijft als het gevolg van het handmatige werk van een bepaalde persoon.
Dit had voor een deel te maken met het feit dat Word "zelf" probeerde te denken en het dan beter meende te weten dan de gebruiker. Voor een ander deel kwam het doordat je in Word, anders dan in WP, niet zelf codes in het document kon plaatsen (je kon in het begin bij Word nog wel een soort samengevatte indicaties van codes bekijken op het "onderwaterscherm", maar die waren minder precies dan bij WP). Allerlei toch vrij basale functies die ik bij WP had gebruikt, zoals automatische generatie van inhoudsopgaves, kop- en voetteksten, voet- en eindnoten, kruisverwijzingen en paragraaf-indelingen, kon ik bij Word niet meer precies zo maken als ik zelf wilde. De ideeën van een stel idioten ergens in Amerika over hoe teksten moesten zijn, hadden voorrang op mijn eigen wensen. En dan waren er nog bugs, veel bugs, zodra een document langer werd dan een pagina of veertig.
In reactie daarop ben ik toen juist gaan doen wat die "starre" persoon deed die jij probeerde te helpen. Alles weer zelf handmatig in de tekst zetten. Maar ik begreep wel dat ik het maakproces van zo'n tekst dan zo moest inrichten dat ik tijdens het uitwerken daarvan flexibel bleef. Dit vereiste dat ik in mijn eigen hoofd bepaalde procedures volgde. Sindsdien heb ik mezelf getraind om op een efficiënte, redelijk (maar niet volledig) foutvrije manier dingen te doen die WordPerfect eerder automatisch voor me had gedaan. Dat kostte minder tijd dan alle grillen van Word telkens weer opvangen en corrigeren.
Toen ik nog later overging naar een open source tekstverwerkingsprogramma, zat die techniek al goed in mijn hoofd en had ik weinig behoefte meer aan uitbesteding daarvan aan een entiteit buiten mezelf.
In sommige, langdurig in bewerking zijnde teksten gebruik ik zelfs geen paginanummers, omdat die telkens veranderen als er ergens iets wordt tussengevoegd of tussenuit gehaald, waardoor er ook niet handmatig naar kan worden verwezen. Daar heb ik andere oplossingen voor gevonden.
Het vereist wat handwerk, maar het voordeel daarvan is dat ik steeds grip en overzicht heb over zo'n tekst als geheel. De structuur ervan zit in mijn hoofd, maar valt ook makkelijk terug te halen door de manier waarop de tekst is gestructureerd en de indicaties daarvan in de tekst zelf. Ik kan nu complexe teksten schrijven, inclusief inhoudsopgave, verwijzingen e.d., in een tempo dat door weinig andere mensen wordt gehaald, ook niet als ze gebruik maken van allerlei geautomatiseerde functies in tekstverwerkingsprogramma's.
Als ik zie hoe techbedrijven door middel van "A.I." proberen de geestelijke vermogens van computergebruikers (tegenwoordig: smartfoongebruikers, dus zo'n beetje iedereen) af te laten brokkelen, dan voel ik toch wel enige bezorgdheid. Ik kan nog wisselgeld teruggeven of door een bos lopen zonder TomTom of GoogleMaps. Als mensen dat niet meer kunnen, raken ze steeds meer gevangen in een door techbro's gemodelleerde "matrix". En dat die techbro's niet het beste met ons voorhebben, lijkt me inmiddels wel duidelijk. Ze vinden ons, in de woorden van Zuckerberg, "dumb fucks" die ze proberen te exploiteren. Ze proberen van ons "dumb fucks" te
maken, onder andere door onze geestelijke vermogens de "Cloud" in te zuigen via hun (niet onze) smartfoons.
Een echt goed, dienstbaar tekstverwerkingsprogramma met bepaalde extra functies zou ik overigens nog steeds verwelkomen. Maar ik ben blij dat ik daar niet op ben gaan zitten wachten.
M.J.