Demissionair staatssecretaris Tuinman van Defensie heeft besloten om het defensienetwerk NAFIN niet als vitale infrastructuur te bestempelen. Dit zou volgens de bewindsman namelijk de regie en militaire autonomie van Defensie met betrekking tot het NAFIN-netwerk inperken. Wel gaan veiligheidsvoorwaarden die gelden voor vitale processen en it-infrastructuur ook voor NAFIN gelden, zo heeft de staatssecretaris vandaag aangekondigd.

Het Netherlands Armed Forces Integrated Network (NAFIN) is een glasvezelnetwerk van het ministerie van Defensie en KPN. Het maakt veilige communicatie tussen Defensieonderdelen mogelijk. Politie, de meldkamers van noodnummer 112 én alle ministeries en Eerste en Tweede Kamer maken ook gebruik van het netwerk om onderling te communiceren.

Een softwarefout in een standaard netwerkonderdeel van NAFIN zorgde vorig jaar augustus voor een grote storing waar allerlei overheidsinstanties en Eindhoven Airport mee te maken kregen. "De NAFIN-storing heeft duidelijk gemaakt dat Defensie niet voldoende voorbereid was op een grootschalige verstoring", aldus Tuinman in maart van dit jaar. Tevens kondigde de staatssecretaris toen aan dat Defensie zou onderzoeken of het netwerk moet worden aangemerkt als vitale infrastructuur.

Vandaag presenteert Tuinman een strategische visie op NAFIN en wordt ook ingegaan op het eventueel vitaal verklaren van het netwerk. Wanneer het netwerk als vitaal wordt aangemerkt kan het extra ondersteuning vanuit de overheid en gerelateerde instanties krijgen. Zo kan er beroep worden gedaan op ondersteuning van het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC).

Daarnaast ontstaat er volgens de staatssecretaris bij het vitaal verklaren meer inzicht in sector-overstijgende afhankelijkheden tussen vitale processen. "Ook stimuleert het kennisuitwisseling en samenwerking met andere vitale sectoren, waardoor best practices en expertise breder kunnen worden ingezet", gaat Tuinman verder.

Nadelen vitaal verklaren

Het vitaal verklaren van het NAFIN-netwerk kent echter ook nadelen, zo stelt Defensie. Zo kan het coördinatieproces in crisissituaties complexer en trager worden, waardoor de snelheid en autonomie van de militaire besluitvorming onder druk kunnen komen te staan. "Defensie ziet daarnaast het risico dat aansturing en escalatie in geval van crisis of sabotage niet uitsluitend bij Defensie blijven liggen, maar ingebed raken in interdepartementale procedures", aldus Tuinman. Dit zou slagvaardig optreden in urgente situaties lastiger maken.

"Ten slotte vergroot de status van vitaal de zichtbaarheid van het NAFIN als essentieel onderdeel van de nationale infrastructuur. Vitale it-infrastructuur komt hierdoor nadrukkelijker in het vizier van kwaadwillende actoren, wat het risico op doelgerichte aanvallen verhoogt", gaat de staatssecretaris verder. Hij heeft dan ook besloten om het NAFIN niet als vitale infrastructuur aan te merken. "De belangrijkste reden hiervoor is dat vitaal verklaring onder de cyclus vitaal de regie en militaire autonomie van Defensie ten aanzien van het NAFIN inperken wat in strijd is met het principe ‘military owned and controlled’."

Tuinman legt uit dat Defensie altijd de volledige regie en zeggenschap over het NAFIN-netwerk wil behouden om zelfstandig haar kerntaken te kunnen uitvoeren. Tevens is defensie als nationale veiligheidsorganisatie uitgezonderd van de wetten en regelingen voor het aanwijzen, beschermen en reguleren van vitale infrastructuur in Nederland. Hoewel het netwerk niet vitaal wordt verklaard is het volgens Tuinman onmisbaar voor de nationale veiligheid. "Daarom zal ik de weerbaarheid van het NAFIN versterken. Dit wordt bereikt door de veiligheidsvoorwaarden die gelden voor vitale processen en it-infrastructuur ook van toepassing te verklaren op het NAFIN."