De Autoriteit Financiële Markten (AFM) en De Nederlandsche Bank (DNB) waarschuwen in een nieuw rapport voor de afhankelijkheid van banken en financiële instellingen van Amerikaanse techbedrijven, wat kan leiden tot concentratie- en systeemrisico’s. Hierdoor kunnen verstoringen bij één leverancier grote delen van de sector raken. Volgens AFM en DNB is het belangrijk dat banken hun digitale weerbaarheid versterken en er wordt gewerkt aan Europese digitale autonomie.

Het rapport laat weten dat banken en andere financiële instellingen steeds meer afhankelijk van IT zijn geworden, wat nieuwe kwetsbaarheden creëert, zoals cyberaanvallen en systeemstoringen, die op hun beurt vragen om beveiligingsmaatregelen en effectieve incidentrespons. "Er is sprake van een wederkerige dynamiek: IT is zowel een middel om aan externe eisen te voldoen als een factor die deze eisen mede vormgeeft."

In de praktijk blijken veel banken van dezelfde IT-aanbieders en infrastructuren gebruik te maken, waardoor concentratie- en systeemrisico’s zijn ontstaan. "Een paar grote, wereldwijd opererende digitale dienstverleners, de zogeheten hyperscalers, zijn de afgelopen jaren het hele speelveld gaan domineren", aldus het rapport. "Door complexe ketens van onderaannemers en gedeelde infrastructuren kunnen storingen en cyberincidenten bij IT-dienstverleners meerdere instellingen tegelijkertijd raken", laat het rapport verder weten.

Daarnaast stappen banken over van 'on-premises' IT-infrastructuren naar cloudgebaseerde diensten. Waar banken eerder met meerdere leveranciers werkten, wordt nu de volledige IT-stack aan één techbedrijf toevertrouwd. "Een storing of (cyber)incident bij één aanbieder kan meerdere financiële instellingen tegelijkertijd treffen. Afhankelijkheden beperken zich niet langer tot individuele instellingen, maar kunnen zich, mede via ketens van dienstverleners, opstapelen tot risico’s op systeemniveau."

De huidige situatie is echter niet op korte termijn op te lossen, aldus de AFM en DNB. Zo wordt er onder andere naar vendor lock-in als obstakel gewezen en het ontbreken van Europese alternatieven. "Het terugdringen van digitale afhankelijkheid is een opgave die individuele instellingen en sectoren overstijgt en om brede Europese oplossingen vraagt. Op langere termijn is het daarom van belang dat financiële instellingen minder afhankelijk worden van niet-Europese IT-aanbieders en moeten er volwaardige Europese alternatieven worden ontwikkeld."