De kans is groot dat in straks elk huishouden een camera aanwezig is, zo voorspelt het in 1984 opgerichte Axis. Security.NL sprak met de Zweedse fabrikant van netwerkcamera's, die inmiddels in Europa een marktaandeel van zestig procent heeft. Hoewel het bedrijf toepasselijk in 1984 werd opgericht, houdt het zich sinds 1996 bezig met netwerkcamera's. "In de beginjaren waren we het lachertje van de beveiligingsindustrie," zegt countrymanager Magnus Ekerot. "De camera's waren echt slecht en de rest was al jaren bezig met security." Sinds 2000 en 2001 is de markt voor camera's echter sterk gegroeid.

Het bedrijf richt zich voornamelijk op bedrijven, maar biedt ook camera's voor consumenten. Consumenten die over drie tot vijf jaar massaal aan de netwerkcamera zullen gaan. Axis is nu al bezig met KPN dat straks cameradiensten gaat bieden. Een camera in elk huishouden, zodat de gebruiker zijn spullen, kinderen of omgeving in de gaten kan houden, zonder dat hiervoor allerlei technische kennis is vereist. De ISP regelt de apparatuur en de connectiviteit. Of het een succes wordt is afhankelijk van de technologie eromheen. "Hoe eenvoudig is het te gebruiken en installeren, wat wordt er met de afbeeldingen gedaan, hoe krijgt de gebruiker toegang en hoe kan die ze bewaren? Niet iedereen heeft netwerkkennis, het moet eenvoudig zijn," merkt Ekerot op.

Dat Nederlanders niet echt cameraschuw zijn blijkt wel uit de groei van de markt, die de komende 7 jaar elk jaar met 45% zal toenemen. Alleen dit jaar gaat er alleen in Nederland 100 miljoen euro in om en dat is alleen voor de camera's, niet voor software en bijbehorende diensten. Toch staan huiseigenaren die zelf een camera in hun woning plaatsen in schril contrast met bedrijven die de technologie gebruiken om werknemers te bespioneren. Onlangs kwam de Lidl nog in het nieuws omdat het via camera's overal het personeel monitorde.

"De groei wordt niet veroorzaakt door terroristen. De groei komt van bedrijven die van analoog naar digitaal overstappen en van ondernemingen die ze eerst te duur of lastig te beheren vonden," laat de countrymanager weten. Dat camera's nog geen gemeengoed zijn, zelfs niet in winkels, blijkt wel uit de cijfers. Slechts 30% van de winkels gebruikt een camera en daarvan is 3% een dummy.

Zelfs grote winkels hebben ze vaak niet en kiezen liever voor andere oplossingen zoals detectiepoortjes. Een reden dat bedrijven nog niet massaal aan de camera gaan is omdat de oude analoge systemen reactief zijn. Pas als er iets gebeurd is kijkt men naar de beelden en dat is tijdsintensief. Een voordeel van een IP-based systeem is dat veel bedrijven al over een netwerk beschikken, dus het aansluiten is eenvoudig. Ze hoeven dan alleen nog maar op de deur een sticker te plakken dat er videosurveillance plaatsvindt, aldus Ekerot.

Niet alleen de installatie is simpel, de software maakt camera's pas echt veelzijdig. Zo kan men op het beeld een punt aangeven, dat als daar beweging plaatsvindt, er een alarm afgaat. Hetzelfde kan voor het bekijken van de beelden. Niet meer urenlang naar een scherm kijken op zoek naar een bepaalde actie, maar een vierkantje trekken op het scherm is voldoende om de software in uren beeldmateriaal te laten zoeken. Bibliotheken kunnen op die manier zien wie een bepaald boek uit het rek heeft gehaald of bedrijven wie een bepaalde ruimte is binnengegaan.

Het zijn niet alleen winkels die kunnen profiteren van camera's. In Nederlandse bedrijven wordt 90% van het security budget aan IT-security uitgegeven en 10% aan fysieke beveiliging. "Bedrijven investeren duizenden euro's in firewalls en andere beveiliging, maar vergeten de serverruimte, terwijl je voor een paar honderd euro al over videosurveillance beschikt." Wie bijvoorbeeld camera's heeft opgehangen en in het geval van een incident dit de verzekering kan laten zien, zou minder verzekeringspremie hoeven te betalen, gaat Ekerot verder, hoewel hij geen voorbeelden kent van verzekeringen die kortingen geven voor bedrijven met camera's.

Pixelfeest

Wie Opsporing Verzocht weleens heeft gezien is bekend met de slechte kwaliteit van veel opnames. "Het probleem is dat de analoge markt niet verder kan. Je kunt de technologie niet verder ontwikkelen, het wordt beperkt door de lijnen die uit een televisietoestel te halen zijn. Je kunt gewoon geen betere kwaliteit krijgen." Netwerkcamera's hebben niet met die beperkingen te maken. H.264 compressie, megapixels en ingebouwde intelligentie zorgen ervoor dat de beelden steeds scherper worden. Camera's zijn inmiddels zo slim dat ze zelf zien wanneer de beeldkwaliteit te slecht wordt. In dat geval wordt automatisch een ander filter geladen, bijvoorbeeld infrarood of warmtedetectie.

Axis zelf houdt zich niet bezig met het ontwikkelen van software voor gezichts- en geluidsdetectie, de meeste camera's hebben wel een microfoon. In veel landen is het niet toegestaan om geluid en beeld op hetzelfde moment op te nemen, merkt Ekerot op. Het geluid kan in dit soort gevallen als een trigger werken, waarna alleen het beeld wordt opgeslagen.

Meekijken

Alles wat je op het internet aansluit loopt risico om gehackt te worden en in het geval van een netwerkcamera is dat nog veel pijnlijker, omdat je meteen in iemands privéleven kan gluren of beelden te zien krijgt die je niet hoort te zien. Ekerot houdt echter vol dat een netwerkcamera veiliger is dan een analoge. Wat betreft het internetgedeelte wordt de apparatuur geaudit en als het gaat om "tampering" in de echte wereld, haalt hij het voorbeeld aan van Ocean's Eleven. Daar weten inbrekers het signaal van de camera op te vangen en in een 'loop' terug te sturen. Netwerkcamera's zouden 'tampering proof' zijn en beschikken over Power Over Ethernet, zodat ook het uitschakelen van de stroom niet helpt.

1984 is geen toekomst

Ekerot verwacht in de toekomst nog slimmere camera's, die zelf databases kunnen benaderen of bevatten. Hij noemt het actuele voorbeeld van kentekenregistratie, waarbij de camera weet welke kentekens hij moet monitoren en pas in deze gevallen begint met opnemen. Verder kunnen we een nog betere beeldkwaliteit verwachten en zal de draadloze revolutie plaatsvinden. Er zijn nog veel vraagtekens over de kwaliteit en veiligheid van draadloze camera's, maar als die zijn opgelost zijn de apparaatjes straks overal te verwachten.

Toch zit Ekerot niet op een toekomst vol met camera's te wachten. "Holland is een vreemd land. De wetgeving is best ok voor camera's. In Groot-Brittannië is het een stuk eenvoudiger, maar daar hebben ze de afgelopen 30 jaar met terreur geleefd. Daar is Big Brother echt aanwezig. In Holland mag je zo een camera plaatsen, hoewel je in sommige gevallen toestemming moet hebben."

Het zal aan de burger zijn om te bepalen hoe ver het gaat. "Als maatschappij worden we het zat om met vandalisme en geweld geconfronteerd te worden. Als ik de trein neem wil ik ongestoord kunnen reizen, zonder bang te zijn dat iemand me wat aandoet. Mensen worden voorzichtiger."

Er zijn echter tal van onderzoeken die aantonen dat camera's de veiligheid niet vergroten. "Camera's zelf zijn niet genoeg. Je moet een systeem eromheen hebben. De camera is niet de handhaver, de camera detecteert alleen, maar wat voor systeem is er daarna? Een camera alleen is niet voldoende om misdrijven te voorkomen, het moet onderdeel van een systeem zijn." Waarmee hij doelt op het aanpakken van misdrijven die de camera detecteert.

"Ook al heb ik niets te verbergen, ik zou het niet fijn vinden als er overal camera's zijn. Het zou ellendig zijn als we als maatschappij niet zonder camera's kunnen en ze nodig hebben om aardig voor elkaar te zijn. Er zijn mensen die niet volgens de regels spelen en als camera's kunnen helpen bij het bestrijden van misdrijven is dat prima, maar ik zit niet op een Orwelliaanse maatschappij te wachten." Ekerot is niet bang voor een Big brother maatschappij, omdat er nog altijd wetgeving is die bepaalt wat er mag worden gefilmd en wat er met opgeslagen beelden wordt gedaan.