De afbeeldingen van 117 miljoen Amerikanen zijn in verschillende gezichtsherkenningsdatabases opgeslagen waar ze door opsporingsdiensten en politiekorpsen kunnen worden gebruikt. Dat blijkt uit omvangrijk onderzoek van het Centrum voor Privacy en Technologie van Georgetown Law.

De onderzoekers wilden de risico's voor de privacy, burgerrechten en burgervrijheden van deze technologie in kaart brengen. De technologie zorgt er namelijk voor dat Amerikaanse burgers zonder dat ze hier iets over te zeggen hebben bij politieonderzoeken worden betrokken, aldus de onderzoekers. Eerder dit jaar werd al bekend dat de FBI toegang heeft tot de databases met rijbewijsfoto's en identiteitskaartfoto's van zestien staten met daarin de afbeeldingen van 64 miljoen Amerikanen.

Het is echter niet alleen de FBI die met dergelijke gezichtsherkenningsssystemen werkt. Ook lokale politiekorpsen zijn hiermee bezig en hun systemen zijn vaak geavanceerder dan die van de FBI, zo stellen de onderzoekers. Ze merken op dat er weinig over deze systemen bekend is, alsmede de impact ervan op privacy en burgervrijheden. Wel laat het onderzoek zien dat de systemen ongereguleerd zijn. Slechts een paar korpsen zouden maatregelen hebben genomen om misbruik tegen te gaan.

De onderzoekers merken op dat door het gebruik van de rijbewijsdatabase de FBI biometrie gebruikt op een manier die niet eerder is voorgekomen. In het verleden bestonden de vingerafdruk- en dna-databases van de FBI alleen uit informatie van mensen die waren aangehouden. Door gezichtsherkenning op de rijbewijsdatabases los te laten heeft de opsporingsdienst een systeem gebouwd dat voornamelijk uit rechtschapen en onschuldige burgers bestaat. "Dit is ongekend en zeer problematisch", aldus de onderzoekers.

Real-time gezichtsscans

Verder blijkt dat verschillende grote politiekorpsen bezig zijn met het verkennen van de mogelijkheden om gezichtsherkenning op live surveillancebeelden toe te passen. Door deze real-time gezichtsscans kan de politie continu de gezichten van burgers op straat controleren. "Het klinkt misschien als science fiction, maar het is echt", gaan de onderzoekers verder. Wetgeving om het gebruik van deze systemen af te kaderen ontbreekt. Verder blijkt dat de politiekorpsen die deze systemen opzetten geen maatregelen nemen om de vrijheid van meningsuiting te beschermen en ook weinig doen om ervoor te zorgen dat hun systemen nauwkeurig zijn. Gezichtsherkenning is minder nauwkeurig dan vingerafdrukken, waardoor het risico bestaat dat onschuldige mensen ten onrechte worden opgepakt.

De onderzoekers roepen dan ook op tot wetgeving om gezichtsherkenning door politie en andere opsporingsdiensten te reguleren. Verder moet het gezichtsherkenningssysteem van de FBI worden aangepast en moet gezichtsherkenning door de politie transparant zijn en aan het publiek kunnen worden verantwoord. Ook waarschuwen de onderzoekers dat dergelijke systemen voor profiling kunnen worden ingezet. Fabrikanten van de gezichtsherkenningssystemen moeten dan ook testen dat hun systemen hier niet kwetsbaar voor zijn.