Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) voert steeds vaker onderzoeken uit waarbij de verdachten hebben aangegeven dat ze zijn gehackt. Het gaat dan om verdachten van digitale en zedendelicten die claimen dat bijvoorbeeld kinderporno door een hack op hun computer terecht is gekomen.

"Sommige verdachten hebben bedacht - eventueel na lezing van het dossier en tips van lotgenoten - hoe ze alsnog onder een straf uit kunnen komen. Het hackverweer is dan een doordachte smoes", zegt Anouk Paulus, landelijk advocaat-generaal cybercrime, in een nieuwe editie van Opportuun, het relatiemagazine van het Openbaar Ministerie. Ze merkt op dat een onderzoek door het NFI in deze gevallen beperkte nut heeft. Er worden namelijk wel of geen sporen aangetroffen.

Een gehackte computer wil echter niet zeggen dat de verdachte onschuldig is en wanneer er geen sporen worden gevonden wil dat niet zeggen dat die er niet waren. Om een "hackverweer" te bevestigen of weerleggen is het volgens Paulus belangrijk dat digitale en tactische rechercheurs vanaf het begin samenwerken. Daarnaast moet er vanaf het begin rekening mee worden gehouden dat een hackverweer kan komen, ook als het verweer nog niet is aangevoerd. Dit kan namelijk voorkomen dat onschuldige mensen worden vervolgd en in een later stadium tijd besparen.

"Bij het Nederlands Forensisch Instituut zien we steeds vaker onderzoeksopdrachten waarbij hacking als verweer wordt opgevoerd door verdachten van digitale en zedendelicten", zegt Ranieri Argentini, forensisch onderzoeker cybercrime bij het NFI. Hij merkt op dat met digitaal forensisch onderzoek zeer zelden kan worden uitgesloten dat een computer is gehackt. Ook wil een rechter vaak niet echt weten of een computer is gehackt, gaat Argentini verder.

De onderzoeker stelt dat het veel belangrijker is om naar de relatie tussen delictssporen en gebruikerssporen van de verdachte te kijken. Bijvoorbeeld of er duidelijk hacktools op de desktop aanwezig zijn of dat de herkomst van bestanden onduidelijk is. "Met antwoorden op deze vragen kan de rechter beoordelen of de verdachte, of een ander, verantwoordelijk is voor deze sporen", besluit Argentini.