image

Juridische vraag: Uber laat passagiers audio opnemen als ze zich niet op hun gemak voelen, mag dat?

woensdag 9 oktober 2019, 13:48 door Arnoud Engelfriet, 4 reacties

Heb jij een interessante vraag op het snijvlak van privacy, cybersecurity en recht? Wil je weten wat onder de AVG nu wel en niet is toegestaan of zit je met andere gerelateerde dilemma's? Stuur je vraag naar juridischevraag@security.nl. Elke week geeft ict-jurist Arnoud Engelfriet in deze rubriek antwoord.

Vraag: Ik las dat Uber in de app een nieuwe functie test die passagiers audio laat opnemen wanneer ze zich niet op hun gemak voelen tijdens een rit. De opname wordt verstuurd naar Uber, zodat die de opname als bewijs kan dienen mocht dat nietpluisgevoel in verband staan met een daadwerkelijk onrechtmatig handelen. Maar mag dat eigenlijk wel?

Antwoord: Bij het opnemen van gesprekken heb je in de praktijk te maken met zowel de AVG als de strafwet. Eerst maar die laatste. In veel landen (waaronder alle Europese landen en de VS) is het strafbaar om gesprekken van anderen op te nemen of stiekem af te luisteren met apparatuur. Iets ingewikkelder wordt het wanneer je zelf gesprekspartner bent. Dan verschilt het nogal per land of dat mag of niet.

In Nederland is de wet duidelijk: het is alleen strafbaar een gesprek op te nemen als je daar geen deelnemer aan bent – en ook niet opdracht van een deelnemer hebt om dat te doen. Maar in bijvoorbeeld Duitsland is het ook strafbaar om je eigen gesprekken op te nemen, tenzij de wederpartij daarmee instemt. (Wikipedia heeft een lijst per land.) Het is me niet duidelijk hoe ‘papier’ die wetten zijn, het voelt nogal cru dat je een slachtoffer van aanranding in de taxi gaat vervolgen wegens illegaal opnemen en de chauffeur vrijuit laat. Ik heb zoals u leest wel hele grote moeite met dit soort wetten, vanwege de bewijsnood die het vaak geeft en de botsing die je (mede daarom) met de vrijheid van informatiegaring krijgt.

De AVG kan ook een rol spelen, maar die is beperkt. Je eigen gesprekken opnemen is een verwerking van persoonsgegevens – van je gesprekspartner immers. Maar wie dat enkel doet om voor zichzelf dat gesprek vast te leggen (als bewijs dat er iets toegezegd is, dat er een bedreiging langskwam of iets dergelijks) die handelt daarmee voor strikt eigen huishoudelijk gebruik. Daarop is de AVG dan in het geheel niet van toepassing. (Zou je die opname gaan publiceren, dan geldt de AVG wel maar kom je wellicht in de journalistieke exceptie terecht.)

Zou de chauffeur deze functie gebruiken, dan wordt dat anders. Weliswaar kan die ook prima behoefte hebben aan een gespreksopname, want ook chauffeurs worden bedreigd, aangerand, uitgescholden of opgelicht ("geef me korting of ik geef je maar één ster"), maar een chauffeur handelt bedrijfsmatig en zijn verwerkingen van persoonsgegevens vallen dan wél gewoon onder de AVG. Hij zou dus op de taxi een sticker moeten doen dat er opnames in de taxi gemaakt worden, en een reglement hebben wat daarmee gebeurt. Ook als het een zzp'er is.

Voor Uber zelf is me nog niet duidelijk hoe het uitpakt. Als ze de opname alleen bewaren ten behoeve van de passagier, dan stellen ze zich op als verwerker en dan lijkt me er verder weinig mis mee. (Ik moet een examenvraag maken over de verplichtingen van een verwerker voor een niet onder de AVG vallende partij voor mijn opleiding senior privacyjurist.) Maar ik krijg het gevoel van dat tekstje dat Uber zélf gaat beslissen wanneer de opname wordt vrijgegeven en waarvoor, en dat zou maken dat ze zelf de verantwoordelijke worden (mogelijk samen met de passagier). In dat geval valt de opname wél onder de AVG en dan moet de app duidelijk aan de chauffeur maken dat er wordt opgenomen.

Arnoud Engelfriet is Ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.

Reacties (4)
09-10-2019, 16:09 door Anoniem
@Arnoud - in welke mate kan Uber dat per contract met de chauffeur afdekken ?

"De passagier kan op elk moment een opname starten zonder dat U dit meegedeeld hoeft te worden" ?

Ietwat analoog aan beroepen waar gewoon altijd een camera aanstaat - of die nu wel of niet permanent bekeken wordt, of alleen bij problemen.
10-10-2019, 22:27 door Anoniem
Op de uber app zijn de gebruikt voorwaarden van Uber van toepassing. Hierin geeft de gebruiker Uber een licentie om alles te doen wat ze er maar mee willen. Ook opgenomen gesprekken zullen hieronder vallen. (https://www.uber.com/legal/terms/nl/)
Dat is toch een wezenlijk andere situatie dan een gebruiker die zelf in eigen beheer een gesprek waar ie deelnemer aan is opneemt?
11-10-2019, 10:50 door Anoniem
Hierin geeft de gebruiker Uber een licentie om alles te doen wat ze er maar mee willen.

Er bestaat ook nog zoiets als wetgeving. Iedere contractuele bepaling, die strijdig is met de wet, is nietig.
14-10-2019, 13:31 door Anoniem
UBER neemt via de I-phone van de chaufeur al alles op wat er gebeurd sinds de start van UBER in Nederland.
dus dat de passagier dit nu ook mag doen, zou ik zeggen.
Maar ik rij niet met UBER, ik steun de goed betaalde taxi chaufeur en niet zon internet platform.

Rik
Reageren

Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.