image

Is het echt noodzakelijk dat mijn accountant een kopie van mijn identiteitsbewijs bewaart?

woensdag 9 april 2025, 10:00 door Arnoud Engelfriet, 25 reacties

Heb jij een interessante vraag op het snijvlak van privacy, cybersecurity en recht? Stuur je vraag naar juridischevraag@security.nl. Elke week geeft ict-jurist Arnoud Engelfriet in deze rubriek antwoord.

Juridische vraag: Ik ben ZZP'er en mijn accountant vraagt om een kopie van mijn identiteitsbewijs in het kader van de Wwft. Mijn vraag is: is het echt noodzakelijk dat mijn accountant een kopie van mijn identiteitsdocument bewaart? Kan hij niet gewoon alleen het nummer daarvan opschrijven, als bewijs dat hij het heeft gezien?

Korte antwoord: Dat is hij wettelijk verplicht, en nee er mogen geen doorhalingen of watermerken op gezet.

De Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) eist van organisaties zoals accountants dat zij cliëntenonderzoek doen. Hiermee wordt het moeilijker voor criminelen om illegaal verkregen gelden in het financiële systeem te brengen of terroristische activiteiten te financieren, is de gedachte. Dit wordt ook wel de "poortwachtersfunctie" genoemd.

De accountant moet dus met zekerheid kunnen vaststellen wie de cliënt is. Dit moet met een wettig identiteitsbewijs. (Er is wat discussie over het rijbewijs maar dat terzijde.) En de accountant moet kunnen aantonen dat aan de wettelijke verplichtingen is voldaan bij eventuele controles door toezichthouders.

De kopie dient dus als bewijs bij zo'n controle dat de accountant de identificatie van de cliënt heeft gedaan (artikel 33 Wwft). En de reden dat daar geen strepen of watermerken overheen mogen, is omdat dan bepaalde echtheidskenmerken niet meer te verifiëren zijn. Nee, ik weet ook niet welke dat zijn die verifieerbaar zijn op een kopie maar dat is consequent wat banken zeggen en rechters accepteren dus daar moeten we het mee doen.

In strijd met de AVG is dit ook allemaal niet. Omdat artikel 33 Wwft de kopie verplicht (en het bewaren daarvan), is er een AVG-grondslag - de wettelijke plicht. De AP bevestigt dit in een publicatie over identificatie bij financiële ondernemingen, maar ik weet dat de Rijksoverheid wat losser is met haar uitspraak dat "Banken en financiële dienstverleners zijn niet verplicht om een kopie of een scan van uw identiteitsbewijs te maken."

Arnoud Engelfriet is Ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.

Reacties (25)
09-04-2025, 10:14 door Anoniem
maar ik weet dat de Rijksoverheid wat losser is met haar uitspraak dat "Banken en financiële dienstverleners zijn niet verplicht om een kopie of een scan van uw identiteitsbewijs te maken."
Banken zijn dit niet verplicht, maar ze doen het wel.

Ik moest bij de aanvraag van een creditcard mijn paspoort scannen, een selfie maken en dit opsturen (om maar een paar dingen te noemen). Daarnaast werd ik via de BKR gecontroleerd of ik geen negatieve BKR-aantekening had en geen betalingsachterstanden had opgebouwd in de afgelopen jaren.

Bij de aanvraag van een verklaring van erfrecht (door notaris) werd ik weer helemaal gescreend, puur om vast te stellen of ik geen terrorist of witwasser was. Toen ik na een brand een crowdfund actie begon, startte het onderzoek naar terrorisme en witwassen weer opnieuw. En weer moest ik mij identificeren om de crowdfund mogelijk te maken.

Hoewel ik nooit een strafblad heb opgebouwd in mijn leven en nooit met terrorisme en witwassen te maken heb gehad, werd ik bij de minste geringste aanvraag wel elke keer binnenste buiten gekeerd!
09-04-2025, 10:59 door Anoniem
Bijzonder: overheid zegt dat het niet nodig is. Rechter zegt: mag gewoon geëist worden door de banken zelf.

Het is niet nodig een volledige kopie te bewaren. Alleen het document nummer is al voldoende: daarmee voldoet de bank aan hun verplichting om aan te tonen dat ze het ID bewijs hebben gecontroleerd. Immers: dat nummer weten ze niet als ze niet op de gok.

Het zou dus genoeg moeten zijn om ergens fysiek je ID te laten zien, de bankmedewerker controleert dat op dat moment en schrijft het documentnummer op. Klaar.

Wat is er gebeurt met "minst invasieve manier"? Privacy schendingen zijn alleen maar toegestaan als er geen andere (wettelijke) mogelijkheden zijn. Die zijn er wel, dus dit is niet recht maar krom.
09-04-2025, 11:05 door Anoniem
En dan komen we weer op de tegenstrijdigheid van een andere uitspraak waar het ICS gemachtigd is op een kopie voor de Wwft *met* watermerk door hun zelf aangebracht voor de opslag

https://uitspraken.rechtspraak.nl/details?id=ECLI:NL:RBAMS:2023:145

2.6.
Verder is op de website van ICS onder het kopje “veelgestelde vragen” over de online identificatie het volgende te lezen, voor zover hier relevant:

“Waarvoor gebruiken jullie de foto van mijn identiteitsbewijs?
We gebruiken de foto van uw identiteitsbewijs voor de identificatie en de controle van uw gegevens. Via de foto controleren we of uw identiteitsbewijs echt is, en of het echt van u is. We bewaren de foto daarna als bewijs van uw identificatie. We gaan zorgvuldig om met de foto’s die u maakt bij de online identificatie, en met de andere gegevens die u met ons deelt. Meer hierover leest u in ons Privacy Statement.
Goed om te weten: de foto die u van het identiteitsbewijs maakt, en wij bewaren, krijgt een watermerk. Zodat het document echt alleen gebruikt kan worden voor uw online identificatie bij ICS. Het watermerk ziet er zo uit (…)”
Waarbij uiteraard de Klant het niet mag. Echter als het vanuit de Wwft verplicht is om een onbewerkt kopie te gebruiken voor de controle dan het moment dat een bank of accountant wel een watermerk plaatst moet de controle toch ook als ongeldig verklaart worden?

Maar later we het nog leuker maken wat zegt de overheid zelf
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/financiele-sector/aanpak-witwassen-en-financiering-terrorisme/veelgestelde-vragen-wwft#anker-3-wat-ben-ik-verplicht-te-doen-volgens-de-wwft
7.
Naar welke gegevens mogen banken en andere instellingen vragen?
uw identiteitsbewijs
Zo weten meldingsplichtige instellingen, zoals banken, zeker dat u de persoon bent met wie zij zaken doen. Ze beslissen zelf om welk identiteitsbewijs zij vragen.

Instellingen moeten zorgvuldig met uw gegevens omgaan. Ook moeten zij aangeven waar de informatie voor nodig is.
Een meldingsplichtige instelling mag een onbewerkte kopie, scan of foto van uw identiteitsbewijs maken of aan u vragen. Zij mogen deze kopie, scan of foto niet voor andere doelen gebruiken.

U kunt het beste een veilige kopie van uw identiteitsbewijs afgeven.

Lees het goed

U kunt het beste een veilige kopie van uw identiteitsbewijs afgeven.
En wat is een veilig kopie
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/financiele-sector/vraag-en-antwoord/fraude-voorkomen-met-kopie-id-bewijs

Veilige kopie identiteitsbewijs
Geeft u toch een kopie af? Help dan misbruik van uw identiteitsgegevens voorkomen. U moet bijvoorbeeld uw burgerservicenummer afdekken of doorstrepen. Een veilige kopie van uw identiteitsbewijs maakt u zo:

Maak op de kopie uw burgerservicenummer onleesbaar, ook in de cijferreeks onderaan.
Schrijf op de kopie dat het een kopie is.
Schrijf op de kopie voor welke instantie of welk product de kopie is bedoeld.
Schrijf op de kopie de datum waarop u de kopie afgeeft.

En dat is dus overheids dringend advies over omgaan met de Wwft informatie *als klant*
En zo heb ik mijn bank dus ook verplicht al jaren een watermerk kopie te accepteren voor controle Wwft via een beveiligde omgeving omdat ik anders tegen het overheids advies in zou gaan.
09-04-2025, 11:58 door Anoniem
Ander accountant zoeken. Doei.

Verder: dit is toch wat we met z'n allen willen? Iedereen is verdacht en alles moet open en bloot. Onder het mom van terroristjes vangen. Doel is gewoon zicht op de burger en grip op de burger en 'we' trappen er massaal in door het te accepteren.

De ware vijand is de overheid. Keer op keer op keer. En 'we' blijven het maar accepteren.
09-04-2025, 12:05 door Anoniem
Helemaal goed, het tegengaan van witwassen en financiering van terrorisme is een topprioriteit.
09-04-2025, 12:42 door Anoniem
Hoewel ik nooit een strafblad heb opgebouwd in mijn leven en nooit met terrorisme en witwassen te maken heb gehad, werd ik bij de minste geringste aanvraag wel elke keer binnenste buiten gekeerd!

Dergelijke controles worden dan ook bij iedereen uitgevoerd, niet enkel bij mensen met een strafblad.
09-04-2025, 13:06 door Anoniem
Door Anoniem:
maar ik weet dat de Rijksoverheid wat losser is met haar uitspraak dat "Banken en financiële dienstverleners zijn niet verplicht om een kopie of een scan van uw identiteitsbewijs te maken."
Banken zijn dit niet verplicht, maar ze doen het wel.

Dat zijn ze wel:

In artikel 1a, tweede lid uit de Wwft staat dat banken meldingsplichtig zijn. Het gaat om: “Als bank wordt aangemerkt een bank als bedoeld in artikel 1:1 van de Wet op het financieel toezicht, niet zijnde een natuurlijke persoon, rechtspersoon of vennootschap waarvoor op grond van artikel 2:11, tweede lid, of artikel 2:16, vierde lid, van die wet geen vergunning tot uitoefening van het bedrijf van bank vereist is, of een bijkantoor in Nederland van een bank met zetel buiten Nederland.”

Hieruit volgt vastlegging -zonder doorhaling_ van hun clientèle.
09-04-2025, 13:07 door Anoniem
Door Anoniem: En dan komen we weer op de tegenstrijdigheid van een andere uitspraak waar het ICS gemachtigd is op een kopie voor de Wwft *met* watermerk door hun zelf aangebracht voor de opslag

ICS is geen bank maar een kaartverstrekker.
09-04-2025, 13:25 door Anoniem
Door Anoniem:
Hoewel ik nooit een strafblad heb opgebouwd in mijn leven en nooit met terrorisme en witwassen te maken heb gehad, werd ik bij de minste geringste aanvraag wel elke keer binnenste buiten gekeerd!

Dergelijke controles worden dan ook bij iedereen uitgevoerd, niet enkel bij mensen met een strafblad.
Maar niemand vraagt of dit niet in hoge mate beledigend is voor iemand die een schoon blazoen heeft.
09-04-2025, 13:48 door Anoniem
Maar er is onderscheid tussen de verificatieplicht en de reconstructieplicht. Voor de verificatieplicht ligt het er dichter bovenop dat dit kan, voor de reconstructieplicht minder. Want ze moeten of gegevens van het ID halen en die bewaren of het ID afschermen. Maar inderdaad, de rechtspraak is hier wel wat losser in. Uiteindelijk is het eerder de gewoonte geworden.
09-04-2025, 15:32 door Anoniem
Maar niemand vraagt of dit niet in hoge mate beledigend is voor iemand die een schoon blazoen heeft.

Er is ook niemand die zegt dat je dat -niet- hebt, dat is wat je er zelf van maakt.

Want ze moeten of gegevens van het ID halen en die bewaren of het ID afschermen.

Afschermen van de zaken welke zij niet nodig hebben, behoort standaard onderdeel te zijn van het proces, van een ID inscannen.
09-04-2025, 15:52 door Anoniem
Door Anoniem: Bijzonder: overheid zegt dat het niet nodig is. Rechter zegt: mag gewoon geëist worden door de banken zelf.

Het is niet nodig een volledige kopie te bewaren. Alleen het document nummer is al voldoende: daarmee voldoet de bank aan hun verplichting om aan te tonen dat ze het ID bewijs hebben gecontroleerd. Immers: dat nummer weten ze niet als ze niet op de gok.

Het zou dus genoeg moeten zijn om ergens fysiek je ID te laten zien, de bankmedewerker controleert dat op dat moment en schrijft het documentnummer op. Klaar.

Wat is er gebeurt met "minst invasieve manier"? Privacy schendingen zijn alleen maar toegestaan als er geen andere (wettelijke) mogelijkheden zijn. Die zijn er wel, dus dit is niet recht maar krom.
Je zou eens een advies buro moeten beginnen en je laten inhuren bij banken, zodat jij ze goede adviezen kan geven.

Blijkbaar weet jij het als anoniem beter dan de banken.
09-04-2025, 15:55 door Anoniem
Door Anoniem: Ander accountant zoeken. Doei.
Oke. Je hebt even de onderbouwing gemist, dat hij dit verplicht is? Wat lost een andere accountant opzoeken dan precies op?

Verder: dit is toch wat we met z'n allen willen? Iedereen is verdacht en alles moet open en bloot. Onder het mom van terroristjes vangen. Doel is gewoon zicht op de burger en grip op de burger en 'we' trappen er massaal in door het te accepteren.
Misschien omdat wij inderdaad niet willen dat terroristjes gefinancierd worden?

De ware vijand is de overheid.
Nee, dat zijn personen die denken ergens kennis van te hebben, maar dit overduidelijk niet hebben.
Complotdenkers zijn een goed voorbeeld van. (hint) of autonomen.
Keer op keer op keer. En 'we' blijven het maar accepteren.
Nee, sommige blijven het lastig vinden, dat ze eigenlijk zelf weinig kunnen over bepaalde onderwerpen hebben.
10-04-2025, 01:38 door Anoniem
Tip 1: bekijk het interview met Danny Mekic
https://www.nporadio1.nl/fragmenten/de-nieuws-bv/9d689f29-ba3f-4723-8d60-2c2b3990127e/2024-11-04-identificatie-bij-banken-gebeurt-te-vaak-onveilig

Tip 2: lees de leidraad van BFT, de Wwft toezichthouder voor accountants. Daarin staat dat de kopie niet hoeft.
https://www.bureauft.nl/wp-content/uploads/2024/10/Specifieke-leidraad-letter-a-en-letter-b.pdf

Tip 3: lees 'Privacy First verzoekt De Nederlandsche Bank en Minister van Financiën om aanpassing identificatiepraktijken van financiële instellingen', https://privacyfirst.nl/artikelen/privacy-first-verzoekt-aanpassing-identificatiepraktijken-van-financiele-instellingen/ en hun uitvoerige verzoek,
https://privacyfirst.nl/wp-content/uploads/Wwft_identificatie_verzoek_PrivacyFirst_sept2024.pdf
11-04-2025, 08:23 door Anoniem
art 10,11,12,13 grondwet, art 4 avg. zullen in theorie de burger moeten beschermen tegen....onrechtmatige activiteiten
11-04-2025, 11:02 door Anoniem
Door Anoniem: art 10,11,12,13 grondwet, art 4 avg. zullen in theorie de burger moeten beschermen tegen....onrechtmatige activiteiten

Jammer dat het vak maatschappijleer/staatsinrichting blijkbaar zo slecht gegeven wordt. Of zo slecht geleerd.

Dat is meteen herkenbaar aan mensen die in een discussie "de Grondwet" aanhalen, alsof je daar iets mee kunt in Nederland.

Het werkt hier anders dan in de VS (of Duitsland) , waar zaken inderdaad aangebracht kunnen worden voor toetsing aan de grondwet. (dat is de taak van het Supreme Court - SCOTUS in US-jargon. Supreme Court Of The United States . (en POTUS - President .... ) .) .
Maar wat je daarover ziet in series of leest online moet je niet naar Nederland vertalen.

Wat heb je aan de Grondwet in Nederland ? Dat de eerste en tweede kamerleden een eed/belofte afleggen dat ze geen wetten gaan aannemen die ermee in strijd zijn.
Ongeveer net zo symbolisch als Het Staatshoofd (de Koning) - veel zichtbare franje, heel erg marginale invloed.
Bliksemafleider waar mensen zich makkelijk op focussen.
11-04-2025, 11:13 door Anoniem
Door Anoniem:
Door Anoniem: En dan komen we weer op de tegenstrijdigheid van een andere uitspraak waar het ICS gemachtigd is op een kopie voor de Wwft *met* watermerk door hun zelf aangebracht voor de opslag

ICS is geen bank maar een kaartverstrekker.
Ik ben gestopt met (credit) kaarten van ICS. Nu alleen via de bank en die heeft mijn identiteit al eens gecontrolleerd (fysiek)
11-04-2025, 11:46 door Anoniem
Door Anoniem:
Door Anoniem:
Door Anoniem: En dan komen we weer op de tegenstrijdigheid van een andere uitspraak waar het ICS gemachtigd is op een kopie voor de Wwft *met* watermerk door hun zelf aangebracht voor de opslag

ICS is geen bank maar een kaartverstrekker.
Ik ben gestopt met (credit) kaarten van ICS. Nu alleen via de bank en die heeft mijn identiteit al eens gecontrolleerd (fysiek)

Welke bank, en waar kun je nog fysiek terecht bij een bank kantoor? De afgelopen jaren is alles in een straal van minimaal 20km verdwenen, en dwingen ze je nu alles digitaal te doen via de website of (de horror..) een app.
11-04-2025, 11:47 door Anoniem
Door Anoniem: art 10,
effe checken....

* De wet kan in bepaalde gevallen dit recht beperken, bijvoorbeeld bij de opsporing van misdaden
* In de wet kunnen uitzonderingen staan.


Dus nope.

11
Het recht op onaantastbaarheid van het menselijk lichaam?
Moet dit toch uitleggen.

12
En hoe precies?

13 grondwet
Even lezen: In artikel 13 zijn het briefgeheim, het telefoongeheim en het telegraafgeheim gewaarborgd.


art 4 avg
In de vorm van?

zullen in theorie de burger moeten beschermen tegen....onrechtmatige activiteiten
Ik kom icm je artikelen op andere conclusies.
11-04-2025, 12:02 door Anoniem
Door Anoniem: Wat heb je aan de Grondwet in Nederland ? Dat de eerste en tweede kamerleden een eed/belofte afleggen dat ze geen wetten gaan aannemen die ermee in strijd zijn.
Ongeveer net zo symbolisch als Het Staatshoofd (de Koning) - veel zichtbare franje, heel erg marginale invloed.
Bliksemafleider waar mensen zich makkelijk op focussen.
Zeker waar het mensenrechten betreft overlapt de Grondwet gelukkig stevig met verdragen die Nederland heeft gesloten daarover, en daar mogen rechters weer wel aan toetsen.

Maar het is inderdaad een bizarre gril van de Nederlandse Grondwet dat de rechter andere wetten niet daaraan mag toetsen. Als regeringen en parlementen hun werk goed doen zouden wetten die toetsing (of die in hoger beroep etc.) moeten doorstaan, en als dat niet zo is dan zouden ze blij moeten zijn met de correctie, want ministers, staatssecretarissen en parlementsleden zweren bij de aanvaarding van hun ambt immers allemaal trouw aan de grondwet, dus een wet die daarmee in strijd is is ook in strijd met de eed die ze hebben afgelegd.
11-04-2025, 17:00 door Anoniem
Door Anoniem:
Door Anoniem: En dan komen we weer op de tegenstrijdigheid van een andere uitspraak waar het ICS gemachtigd is op een kopie voor de Wwft *met* watermerk door hun zelf aangebracht voor de opslag

ICS is geen bank maar een kaartverstrekker.

Irrelevant voor dit topic maar ICS heeft een banklicentie en is dus een bank en vallen onder het toezicht voor het bankwezen. Niet alleen dat, ze vallen ook onder het deposito garantiestelsel.


https://www.icsbusiness.nl/over-ics/toezichthouders/#:~:text=ICS%20heeft%20een%20bankvergunning%20van,waarbij%20alle%20vergunningen%20zijn%20opgenomen.
12-04-2025, 09:59 door Anoniem
Misschien moet er eens iemand een goede oplossing bedenken zoals:
Zorg dat iedereen die een kopie nodig heeft gewoon een scanner heeft (er zit nfc in) o.i.d die een paspoort kan scannen en een hash kan maken. De hash met paspoortnummer kun je opslaan. En voldoet. Een PKI achtige oplossing waarmee de ID vastgelegd wordt en meteen ook de key van de accountant/scanner gekoppeld is. Dus niemand anders heeft wat aan de hash en de overheid kan deze als het nodig is valideren. Zij hebben tenslotte het orginele paspoort gemaakt.
Zo simpel op te lossen en niemand heeft meer iets aan een "foto" kopie.
12-04-2025, 11:56 door Anoniem
Ik ben eea aan het uitzoeken en zelf van publieke personen zoals Burgemeesters moeten we als accountantskantoor een ID bewijs opvragen. Ik vind dit niet proportioneel. Helaas geeft de wet aan dat hiervoor geen uitzonderingen zijn.
12-04-2025, 14:23 door Anoniem
Door Anoniem: Ik ben eea aan het uitzoeken en zelf van publieke personen zoals Burgemeesters moeten we als accountantskantoor een ID bewijs opvragen. Ik vind dit niet proportioneel. Helaas geeft de wet aan dat hiervoor geen uitzonderingen zijn.

Ik vind het juist volkomen terecht dat deze wetgeving voor iedereen geldt.
Waarom zou dat voor een publieke persoon anders moeten zijn ? Omdat er smoelwerk zo af en toe in de krant staat ?

Dan ga je als accountant maar lekker mevrouw burrie chasen dat ze d'r ID aan je geeft. En als ze drama maakt lekt je naar de pers dat de burrie vindt dat ze boven de wet staat.
Gewoon je werk doen, en niet meehuilen dat de wet eigenlijk niet bedoeld is voor de elite en Ons Soort Mensen.


Neem maar een voorbeeld aan de eenstreper-agenten
"Weet je niet wie ik ben"
"Ik moet toch uw rijbewijs zien".
15-04-2025, 11:36 door Anoniem
"Waarom zou dat voor een publieke persoon anders moeten zijn ? "

Omdat het doel is: nagaan dat je echt met persoon X te maken hebt.
Wanneer persoon X toevallig een publiek persoon is, is dit doel gemakkelijker te bereiken dus hoef je niet het dansje te doen met ID etc. Want je hebt je doel als bereikt.
Niet moeilijk toch?
Reageren
Ondersteunde bbcodes
Bold: [b]bold text[/b]
Italic: [i]italic text[/i]
Underline: [u]underlined text[/u]
Quote: [quote]quoted text[/quote]
URL: [url]https://www.security.nl[/url]
Config: [config]config text[/config]
Code: [code]code text[/code]

Je bent niet en reageert "Anoniem". Dit betekent dat Security.NL geen accountgegevens (e-mailadres en alias) opslaat voor deze reactie. Je reactie wordt niet direct geplaatst maar eerst gemodereerd. Als je nog geen account hebt kun je hier direct een account aanmaken. Wanneer je Anoniem reageert moet je altijd een captchacode opgeven.