De nieuwe veiligheidsstrategie die de Europese Commissie onlangs aankondigde is een stap richting een digitale dystopische toekomst, zo waarschuwt de Europese burgerrechtenbeweging EDRi. Als onderdeel van de strategie zal worden gekeken naar de impact van bewaarplichtregels op Europees niveau. Elf jaar geleden werd de richtlijn dataretentie, waardoor de telecomgegevens van burgers voor maanden of jaren mochten worden opgeslagen, door het Europese Hof van Justitie ongeldig verklaard.

De meeste lidstaten bleven echter een bewaarplicht hanteren en schonden daarmee de uitspraak van het Hof en Europese wetgeving, aldus EDRi. "In plaats van deze rechtsstaatcrisis aan te pakken en de wet als hoeder van Europese verdragen te handhaven, besloot de Commissie weg te kijken", gaat de burgerrechtenbeweging verder. Om de lappendeken van bewaarplichtregels te vervangen pleiten sommige lidstaten en bedrijven voor regels op EU-niveau.

Vorig jaar pleitte een door de Europese Commissie opgerichte adviesgroep al voor een EU-brede bewaarplicht voor meer vormen van communicatie dan bij de eerste bewaarplicht het geval was. Bedrijven zouden onder deze bewaarplicht worden verplicht om data te bewaren zodat elke gebruiker is te identificeren. Ook zou de verplichting voor meer partijen gaan gelden. "Dit zou zorgen voor meer surveillance van internetgebruikers dan bij het voormalige Europese juridische regime."

Volgens EDRi staat de mogelijkheid om online diensten anoniem te kunnen gebruiken op het spel. "De mogelijkheid van anonieme meningsuiting is van cruciaal belang in een tijd van een steeds kleiner wordende publieke ruimte en toenemende criminalisering van publieke protesten, zoals ook in Europese landen. Grootschalige opslag van gegevens zou een chilling effect kunnen hebben op toegang tot informatie, persvrijheid en deelname aan online politiek activisme."