Een groep van meer dan tachtig privacyexperts en burgerrechtenbewegingen heeft een open brief gepubliceerd waarin ze zich uitspreken tegen een plan van de Europese Commissie dat encryptie zou ondermijnen. Het 'ProtectEU' plan is volgens de critici eigenlijk het omstreden chatcontrole in een nieuw jasje.

Vorige maand kwam Brussel met een nieuwe Europese interne veiligheidsstrategie, genaamd ProtectEU. Als onderdeel van de strategie wordt gesproken over een "Roadmap voor rechtmatige en effectieve toegang tot data voor opsporingsdiensten". De roadmap zou dit jaar nog moeten verschijnen. "We werken nu aan een roadmap en zullen natuurlijk ook kijken wat technisch haalbaar is, maar op politiek niveau is het probleem dat onze opsporingsdiensten terrein aan criminelen verliezen omdat onze rechercheurs geen toegang tot data hebben", aldus de Finse Eurocommissaris Henna Virkkunen voor Digitale soevereiniteit, veiligheid en democratie na de presentatie.

Privacyexperts en burgerrechtenbewegingen maken zich grote zorgen. "We zijn bezorgd dat het geplande framework voor toegang tot data door opsporingsdiensten het uitoefenen van fundamentele rechten en onze gezamenlijke cybersecurity kan ondermijnen", aldus de brief. De experts herhalen nogmaals dat er wetenschappelijke consensus is dat het technisch onmogelijk is om opsporingsdiensten toegang tot end-to-end versleutelde communicatie te geven, zonder dat dit kwetsbaarheden introduceert waar kwaadwillenden en repressieve regimes misbruik van kunnen maken.

De experts stellen dan ook dat er niet nog meer middelen moeten worden geïnvesteerd in systemen die aantoonbaar schade zullen aanrichten. In plaats daarvan moet er worden samengewerkt om langetermijnoplossingen te vinden, zowel technisch als niet-technische, voor complexe maatschappelijke problemen waarbij fundamentele rechten worden gerespecteerd, zo stellen ze. De experts vragen de Europese Commissie dan ook om aanwezig te zijn bij het opstellen van de roadmap.

De brief is onder andere ondertekend door Big Brother Watch, Bits of Freedom, Chaos Computer Club, Electronic Frontier Foundation, European Digital Rights (EDRi), Privacy First, Privacy International, The Centre for Democracy & Technology Europe en meerdere hoogleraren, waaronder Bart Preneel, Jaap-Henk Hoepman en Tanja Lange.