image

AP waarschuwt kabinet voor wijziging Archiefwet: heft wettelijke bescherming op

woensdag 28 mei 2025, 09:13 door Redactie, 4 reacties

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) waarschuwt het kabinet voor het plan om de Archiefwet aan te passen. Het voorstel heft in feite de wettelijke bescherming van de persoonsgegevens van levende mensen in veel gevoelige archieven op, aldus de privacytoezichthouder. Aanleiding om de Archiefwet te wijzigen, is het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR).

Het CABR bevat dossiers van mensen die zijn onderzocht op samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog. Minister Eppo Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap besloot het plan om het archief voor iedereen integraal online beschikbaar en volledig doorzoekbaar te maken eind vorig jaar uit te stellen. De AP had felle kritiek op de voorgenomen openbaarmaking.

De wijziging die de minister voorstelt moet ervoor zorgen dat het CABR op termijn alsnog volledig doorzoekbaar wordt en dit ook mogelijk voor andere archieven wordt. Dit gaat op meerdere punten te ver, schrijft de AP in een wetgevingstoets. Zo maakt het voorstel in feite een einde aan de wettelijke bescherming van gevoelige persoonsgegevens in archieven. Daarnaast geeft het veel te veel ruimte aan archiefinstellingen om bijzonder persoonlijke informatie van levende mensen online te zetten, en voor iedereen doorzoekbaar en deelbaar te maken, laat de toezichthouder verder weten.

Het voorstel komt dan ook niet door de toets van de AP. "Een juiste balans tussen het belang van (online) beschikbaarheid en het belang van gegevensbescherming gaat iedereen aan. Zulke keuzes horen niet bij archiefinstellingen, maar bij de democratisch gekozen wetgever. Die moet heldere kaders vastleggen." De AP voegt toe dat er geen vrijbrief mag komen om archiefstukken met gevoelige persoonsgegevens zonder waarborgen online te zetten. "Én online, én doorzoekbaar én voor iedereen gaat dus te ver."

De AP wil dat er concrete waarborgen komen om in de toekomst online archiefgegevens te beschermen. Bijvoorbeeld door het weglaten van persoonsgegevens die buiten een zoekopdracht vallen, een verbod op het maken van kopieën, of een maximum aan het aantal archiefstukken dat iemand op een dag kan raadplegen. Naast de AP is ook het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) kritisch en adviseert om een digitale studiezaal in te richten. Het voorstel gaat nu voor beoordeling naar de Raad van State.

Reacties (4)
28-05-2025, 10:08 door Named
Een verbod op het maken van kopieën???
Zien we niet juist nu dat de datagraaiers en AI bouwers zich daar massaal niet aan houden?
Zelfs als je nadrukkelijk aangeeft dat het niet mag doen ze het alsnog.
Er gebeuren massale copyright overtredingen recht voor onze neus!

En hoe word dat "maximum opvragen per dag" gehandhaafd?
Als dat per cookie of IP gedaan word zal er massaal omheen gedanst worden.

Laat mensen maar fysiek langskomen.
Of als het online moet, dan maar op de WOO manier en dan ook net zo liberaal zijn met de zwarte lak!
28-05-2025, 12:32 door Anoniem
In de archiefwet staat dat de maximale termijn dat stukken niet openbaar worden gemaakt 75 jaar is, tenzij de minister of gedeputeerde staten (afhankelijk van waar het archief zich bevindt) er anders over hebben besloten. De AVG hanteert een andere termijn: tot iemands dood.

In theorie zou die tegenspraak geen problemen op moeten leveren, omdat er regels zijn over wat voorgaat. Een Europese wet gaat voor een nationale, dus de AVG heeft hier het laatste woord. Een van de problemen die hier de puinhoop heeft veroorzaakt was dat men in de archiefwereld kennelijk zo op de archiefwet ingesteld was dat dat niet doordrong.

Ik denk dat een expliciete verwijzing naar de AVG toevoegen aan de archiefwet hier geen overbodige luxe zou zijn. Die aanpassing had natuurlijk bij de invoering via de UAVG geregeld moeten zijn, maar daar heeft men kennelijk een steekje laten vallen.
28-05-2025, 12:38 door Anoniem
Door Named: Een verbod op het maken van kopieën???
Zien we niet juist nu dat de datagraaiers en AI bouwers zich daar massaal niet aan houden?
Zelfs als je nadrukkelijk aangeeft dat het niet mag doen ze het alsnog.
Als je het hele advies van AP even doorneemt kom je al gauw tegen dat ze aanbevelen dat inzage alleen bij het Nationaal Archief zelf en bij rijksarchiefbewaarplaatsen in de provincies kan, en dat daar geen kopieën, scans, foto's gemaakt mogen worden, geen telefoons mee mogen, camera's op laptops moeten worden afgeplakt, en dat daar toezicht op moet zijn. Dan kunnen de datagraaiers er helemaal niet bij.
28-05-2025, 16:44 door Anoniem
Het zou historici en AP sieren ook eens wat aandacht te schenken aan met succes gehonoreerde naamsveranderingsverzoeken na aanleiding van familienamen genoemd in CABR, als we het dan toch over persoonsgegevens hebben.

Als ook de mogelijkheden die er tot ruim in de jaren zeventig waren tot het eenvoudig kunnen laten wijzigen van subtiele verandering aan de familienaam bij de gemeentelijke administratie, waardoor die opeens "schoon" was. Bijvoorbeeld het veranderen van "de Uyl" in "den Uyl", want daarmee kon zo'n familie zich wel weer openbaar vertonen, eventueel na een verhuizing.

Drie ogen principe bestond niet, gehoorapparaten waren regelmatig stuk, en leesbrillen waren verkeerd aangemeten.
Reageren
Ondersteunde bbcodes
Bold: [b]bold text[/b]
Italic: [i]italic text[/i]
Underline: [u]underlined text[/u]
Quote: [quote]quoted text[/quote]
URL: [url]https://www.security.nl[/url]
Config: [config]config text[/config]
Code: [code]code text[/code]

Je bent niet en reageert "Anoniem". Dit betekent dat Security.NL geen accountgegevens (e-mailadres en alias) opslaat voor deze reactie. Je reactie wordt niet direct geplaatst maar eerst gemodereerd. Als je nog geen account hebt kun je hier direct een account aanmaken. Wanneer je Anoniem reageert moet je altijd een captchacode opgeven.