Het demissionaire kabinet heeft een concept-wetsvoorstel gepresenteerd dat de politie op internet meer gegevens laat verzamelen over mogelijke ordeverstoringen of verstoringen die al gaande zijn. Het gaat dan om persoonsgegevens uit publiek toegankelijke bronnen. Ook wordt het mogelijk om via publiek toegankelijke bronnen mensen online te volgen waarvan het vermoeden is dat zij een rol hebben in een verstoring van de openbare orde.

Op grond van artikel 3 van de Politiewet kan de politie voor het handhaven van de openbare orde al onderzoek doen in publiek toegankelijke bronnen, zolang daarmee een "niet meer dan beperkte inbreuk" op de persoonlijke levenssfeer wordt gemaakt. "Dat is al gauw het geval bij het overnemen van persoonsgegevens uit publiek toegankelijke bronnen, waarna het online onderzoek niet meer op die basis mag worden voortgezet", zo staat in een uitleg bij het concept-wetsvoorstel Wet gegevensvergaring openbare orde.

De reden dat het online verzamelen van gegevens in publiek toegankelijke bronnen al gauw leidt tot een meer dan beperkte inbreuk op de persoonlijke levenssfeer, is dat daarin niet alleen gegevens van feitelijke aard zijn te vinden, maar juist ook persoonsgegevens die gaan over onder andere gedrag, gevoelens, meningen, voorkeuren en sociale contacten. "Die gegevens zijn bovendien vaak dusdanig met elkaar verknoopt dat deze niet van elkaar te scheiden zijn", laat de uitleg verder weten.

Volgens demissionair minister Van Weel van Justitie en Veiligheid is er daarom een wettelijke grondslag nodig om online gegevens over een verstoring van de openbare orde te kunnen verzamelen. Met de bevoegdheden uit het wetsvoorstel kan de politie onder gezag van de burgemeester persoonsgegevens over ernstige verstoringen van de openbare orde uit publiek toegankelijke bronnen verzamelen, op zo'n manier dat daarmee een meer dan beperkte inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van de betrokken personen wordt gemaakt.

Het ministerie van Justitie en Veiligheid laat weten dat er twee waarborgen in het wetsvoorstel zijn opgenomen. Het gaat om een onafhankelijke toets door de rechter-commissaris op de inzet van de voorgestelde bevoegdheden en een "scherper regime" voor de verwerking van de persoonsgegevens. Via Internetconsultatie.nl kan het publiek tot 25 september op het voorstel reageren.