Dit wetsvoorstel is een opzetje om medische privacy af te schaffen d.m.v. een combi met EHDSIn het artikel hier op Security.nl staat o.a:
In het wetsvoorstel staat dat via een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) wordt bepaald aan welke voorwaarden zorgaanbieders moeten voldoen om toegang tot het nationaal contactpunt te krijgen, welke gegevens door het nationaal contactpunt worden verwerkt en welke loggegevens tijdelijk worden bewaard. "Zonder AMvB is de toegang tot het NCPeH-NL voor zorgaanbieders niet geregeld en bestaat er geen grondslag voor het uitwisselen van gegevens door het NCPeH-NL", zo staat in een uitleg bij het nu gepresenteerde voorstel.
In het voorstel staat dat een wettelijk basis nodig is om de gezondheidsgegevens Europees via het contactpunt uit te kunnen wisselen. "Alternatieven, zoals het werken met toestemming als grondslag, zijn onderzocht en zijn niet geschikt. Dit komt doordat in zijn algemeenheid geldt dat tussen burger en overheid een afhankelijkheidsrelatie bestaat. De wettelijke basis is dus noodzakelijk voor de uitvoering."
-- Een poging om het toestemmingsvereiste van patiënten af te schaffen? --Als dit inderdaad zo in het wetsvoorstel staat, dan is dat de grootst mogelijke onzin. Eigenlijk wordt er dan impliciet gesteld dat een overheid NOOIT wettelijk kan regelen dat ergens toestemming van een burger voor nodig is, maar dat een overheid ALTIJD (nl. "in zijn algemeenheid") alleen de mogelijkheid zou hebben om te regelen dat burgers tot iets worden gedwongen. Want ja, als iemand afhankelijk van je is, dan MOET je diegenen natuurlijk wel gaan dwingen. Aldus de logica van onze pseudo-democratische bestuurders.
Ouders moeten niet in gesprek gaan met hun kinderen, maar ze dwingen.
Verzorgingshuizen moeten niet in gesprek gaan met hun bewoners, ,maar ze dwingen.
Artsen moeten niet in gesprek gaan met hun patiënten, maar ze dwingen.
Enz. We kennen die mindset inmiddels wel.
We zien in dit wetsvoorstel dan de mindset en de vooroordelen van een autoritaire dictator, niet de mindset van een democratisch georiënteerde minister. Maar goed, het voorstel was destijds afkomstig van minister Agema (PVV), en die had inderdaad geen enkele interesse in de zelfbeschikking van patiënten over hun eigen lichaam of hun medische gegevens.
Anders dan er in het wetsvoorstel beweerd lijkt te worden, is het werken met toestemming van patiënten als grondslag voor gegevensdeling natuurlijk
prima geschikt voor het uitwisselen van gegevens tussen zorgverleners, zowel in Nederland als in "verschillende landen". Sterker nog, dat is wettelijk vereist. Al vele jaren is dit de norm. In de WGBO is de vrijwillige toestemming van de patiënt voorgeschreven voordat er een behandelrelatie tussen een zorgverlener en een patiënt kan ontstaan. De patiënt moet daarbij ook vrijelijk kunnen aangeven welke van zijn medische gegevens er met wie mogen worden gedeeld.
Als een Nederlander in Frankrijk een auto-ongeluk krijgt, bewusteloos is en meteen hulp nodig heeft, kan de zorgverlener ter plaatse nu ook al medische gegevens van de betreffende patiënt opvragen, met een beroep op "vitale belangen" van de patiënt (artikel 6.1.d AVG).
Waarom zou het nodig zijn om dat toestemmingsvereiste af te schaffen?
-- Even lijkt het of de minister het toestemmingsvereiste tòch wil respecteren --Dit roept des te meer vragen op, omdat de AP in haar brief van december 2024 aan de minister onder het kopje "Wetgevingstoets" in paragraaf 2 het volgende schrijft:
2. Verplichting tot controle van geregistreerde toestemming
Het wetsvoorstel laat onverlet dat voor de verstrekking van gegevens toestemming van de patiënt nodig is.
Slechts de feitelijke uitvoering van de uitwisseling via dit systeem wordt als wettelijke taak aan de minister
opgedragen, waardoor deze een eigen (e)grondslag in de wet heeft voor de nodige verwerkingen. Dat
neemt niet weg dat de aanwezigheid van toestemming, net als bij gegevensverstrekkingen tussen
Nederlandse zorgverleners, voor de patiënt onder de huidige wetgeving een belangrijke waarborg is.
Als het NCPeH-NL een aanvraag krijgt van een NCPeH uit een andere lidstaat, met als doel dat een
Nederlandse zorgaanbieders gegevens verstrekt, controleert het NCPeH-NL dan ook of daar toestemming
voor is gegeven." Voorzien is dat het NCPeH-NL dat doet via een online toestemmingsvoorziening of een
elektronisch uitwisselingssysteem.
Deze voorgenomen wijze van uitvoering blijkt niet als verplichting uit de wettekst maar zou dat wel
moeten. Behalve de waarborgfunctie die dit heeft blijkt uit de wet dan ook duidelijker hoe de
verwerkingsgrondslagen zich tot elkaar verhouden, namelijk: toestemming wordt verleend aan de
zorgaanbieder en het hoort bij de publieke taak van het NCPeH-NL om te controleren of die toestemming
er is voordat de uitwisseling wordt gefaciliteerd.
De AP concludeert dat in de wettekst de verplichting moet worden opgenomen om te controleren of een
patiënt toestemming heeft verleend aan zijn zorgaanbieders voor uitwisseling via MyHealth(R)EU, zodat
aanvulling van de wettekst nodig is.
Met die conclusie heeft de AP op zich natuurlijk groot gelijk.
Maar daarmee is de kous helaas niet af, om ten minste twee redenen.
-- Een opzetje om het toestemmingsvereiste via een combi van EHDS en NCPeH-NL af te schaffen --Verderop in haar brief aan de minister schrijft de AP:
In 2022 publiceerde de Europese Commissie een voorstel voor de verordening inzake een Europese ruimte
voor gezondheidsgegevens (EHDS)." Met de EHDS worden lidstaten en zorgaanbieders verplicht deel te nemen aan MyHealth(R)Ell en worden categorieën gezondheidsgegevens aangewezen die een
zorgaanbieder verplicht raadpleegbaar moet maken in MyHealth(R)EU.3
Als ik dit goed lees, betekent dit dat als het wetsvoorstel m.b.t. NCPeH-NL wordt aangenomen, ieder Nederlandse burger automatisch "geacht wordt" toestemming te hebben gegeven om zijn medische gegevens via NCPeH-NL te laten uitwisselen met zorgaanbieders in andere landen, tenzij hij gebruik heeft gemaakt van een toegestane (welke??) opt-out ten aanzien van EHDS.
Dit lijkt een opzetje om onoplettende en toch al overbelaste Nederlandse burgers, zonder dat die "ondubbelzinnige, vrijwillige toestemming" (zoals bedoeld in de AVG) hebben gegeven, toch te kunnen beroven van hun recht op medische privacy ten aanzien van buitenlandse zorgaanbieders.
Als dat klopt, is wat we hier zien, een wetsvoorstel dat ogenschijnlijk dient om gegevensdeling makkelijker te maken, maar in feite dient om de zelfbeschikking van patiënten over hun eigen medische gegevens - en daardoor op den duur ook over hun eigen lichaam - af te schaffen.
-- Dwang en chantage: blanco cheque voor gegevensdeling, of helemaal niets --Ten tweede lijkt in dit wetsvoorstel te zijn ingebouwd dat een Nederlandse burger gedwongen wordt tot een keuze tussen twee dingen:
-- Ofwel een blanco cheque geven voor onbeperkte deling van ALLE medische en aanverwante identificerende gegevens via het NCPeH-NL-systeem met ALLE buitenlandse zorgaanbieders (inclusief "zorgaanbieders" die eigenlijk vooral datahandelaars of dekmantels voor farma-concerns zijn) die belangstelling tonen voor de medische gegevens van die burger. Of die bijvoorbeeld geautomatiseerd een algoritme door het NCPeH-NL-systeem laten grasduinen;
-- Ofwel volledig uitgesloten worden van het NCPeH-NL-systeem. En dan dus moeten vertrouwen op andere gegevensuitwisselingsmechanismen, die nu nog normaal zijn maar, als de minister en de EU hun zin krijgen, zullen atrofiëren (afsterven) omdat zorgverleners er in de toekomst niet meer aan gewend zijn. Dat zal dan als excuus worden aangevoerd voor "fouten" die worden gemaakt.
Dit is daarom een vorm van chantage, gericht tegen Nederlandse burgers. Er wordt door de minister tegen ze gezegd: "Ofwel je geeft mij, de minister, volledige zeggenschap om via een AMvB te bepalen welke gegevens van jou er wanneer worden gedeeld met alle "zorgaanbieders" ergens in Europa, ofwel we gaan het delen van gegevens die in een bepaald geval echt nodig zijn, straks héél moeilijk en riskant voor jou maken. Kies maar."
Sympathiek, maar niet heus, om door je eigen regering in strijd met je grondrechten op die manier te worden gechanteerd. Maar goed, het onderscheid tussen "regering" en "maffia", waar de Heilige Augustinus bijna tweeduizend jaar geleden al op wees, is de afgelopen jaren in Nederland en flink wat andere Westerse "democratieën" toch al steeds kleiner geworden.
Er is dus alle reden om dit wetsvoorstel in zijn huidige vorm niet aan te nemen. Immers, onze wakkere parlementariërs willen toch niet meewerken aan het ondermijnen of afschaffen van ons grondrecht op medische privacy, en aan het ondermijnen van het medisch beroepsgeheim waarop we ons vertrouwen in onze artsen zouden moeten kunnen baseren? Oh, wacht...
M.J.